Galileo'nun Teleskobu!
İlk teleskobu yapan kişi Galileo değildir. Galileo, teleskobu gökyüzüne yöneltip bilimsel çalışma yapan ilk kişidir. Teleskobu bulan kişi Hollandalı mucit Hans Lippershey’dir. Galileo, uzaktaki cisimleri yakındaymış gibi gösteren bir aletin var olduğunu öğrenince tasarımı inceleyip kendi teleskobunu yapmıştır. Bunun için uzun bir tüp alarak bir ucuna dış bükey (tümsek) ve göz merceği olacak diğer uca bir içbükey (çukur) ayna yerleştirmiştir. Galileo böylece bir gök cisminin olduğundan daha büyük görüneceğini düşünüyordu. Birçok deneme sonucunda kendi teleskobunu yaptı. Ancak yine de Galileo’nun yaptığı teleskop günümüz teleskoplarına göre oldukça ilkeldir. Galileo’nun Ay Çizimi!
İtalyan gökbilimci Galileo birkaç yıl boyunca üzerinde çalıştığı teleskobuyla 1609 yılında gökyüzüne baktı. Galileo'nun elindeki teleskop sadece 10 kat büyütme oranına sahipti. Buna rağmen Galileo günler, geceler boyunca gözlem yaptı, çizdi, düşündü. Bunu daha önce kimse yapmamıştı. Bu açıdan 1609 yılı gökbilimin doğduğu yıl olarak da kabul edilir. İlk kez meraklı biri gökyüzündeki parlak cisimleri yakından görüp, çizimleri yazıp yayınlamıştır. Galileo’nun Ülker Kümesi Çizimi!
Galileo teleskobuyla yaptığı Ay gözlemini şöyle anlatır: “Güzel bir sonbahar akşamı ben de herkes gibi pürüzsüz, cilalı taş gibi düşündüğüm Ay’a teleskobumla baktım. Gördüklerim beni çok şaşırttı. Çünkü düz olduğunu düşündüğümüz Ay aslında çukurlar ve dağlarla kaplıydı.” 1610 yılının başlarında Galileo teleskobunu 30 kat daha güçlü hale getirmişti. Parlak bir cisme baktı. Günlerce bu cismin yakınında bazen iki, üç bazen dört olan küçük parlak noktaları not etti, çizdi. Sonra bunların yıldız olmadığına karar verdi. Parlak cisim Jüpiter ve yakınında gördüğü noktalar ise bugün Galileo uyduları adıyla bilinen Io, Europe, Callisto ve Ganymade idi. Galileo’nun teleskobu bugün İtalya’daki Istituto e Museo di Storia della Scienza (Galileo Müzesi) adlı müzede sergileniyor. Kaynak: Astronomi Diyarı (15 Temmuz 2016)
