Mevsimler nasıl oluşur?

Mevsimler
Dünyanın kendi dönüşünün, güneşin etrafında döndüğü yörünge ile aynı hizada gerçekleşmesinden kaynaklanan, bir yıl içinde oluşan farklı iklimsel özelliklere sahip olan bölümlerine mevsim adı verilir. Kutuplarda ve kutuplara yakın paralellerde bir yıl sadece, Yaz ve Kış mevsimi şeklinde ikiye ayrılırken, orta iklimli paralellerde yıl, İlkbahar, Yaz, Sonbahar ve Kış adları altında dörde ayrılır.
Ekvator ile Yörünge düzlemi arasında 23˚27’lık açının bulunması, Yer ekseni ile Yörünge düzlemi arasında 66˚33’ lık bir açı oluşturur. Bu eğiklik sonucunda, ışınların düşme açısındaki değişikliğe bağlı olarak yıllık sıcaklık farkları oluşur ve mevsimler meydana gelir.

Mevsimler Nasıl Oluşur?

Sağ taraf: Dünyanın Aralık ayında Güneşe karşı pozisyonu. Kuzeyde Kış, Güneyde yaz.
Sol taraf: Dünyanın Haziran ayında Güneşe karşı pozisyonu. Kuzeyde yaz, Güneyde kış.

Mevsimler Dünya'nın kendi dönüşünün, Güneşin etrafında döndüğü yörünge ile aynı hizada dönmemesinden kaynaklanırlar. Böylece yeryüzünden göğe bakıldığında güneş Dünya'nın heryerinde farklı bir yükseklikte gökyüzünden geçer.
"Kuzey-kışı" döneminde dünyanın güneyküresi güneşe doğru yöneliktir ve kuzeyküresi daha az Güneş ışığı alır. "Güney-kışı" döneminde ise dünyanın kuzeyküresi güneşe yöneliktir ve kuzeyde sıcak mevsimler başlar. Yani Dünya'nın kuzeyküresinde yaz başladığı zaman güneyküresinde (örneğin Güney Afrika ya da Avustralya'da) kış başlar.

47753d1461172014 mevsim mevsimlerin olusmasi mevsim1

Yörünge düzleminin elips şeklinde olması neticesinde, Dünya’nın Güneş’e olan uzaklığı değişir. Dünya’nın 3 Ocak tarihinde Güneş’e en yakın duruma gelmesine, Günberi ya da Perihel, 4 Temmuz tarihinde Güneş’e en uzak durumunda olmasına ise, Günöte ya da Afel denir. Güneş’e yaklaşması sonucunda, Güneş’in çekim kuvvetine daha çok maruz kalan Dünya’nın yörüngedeki dönüş hızı artar.
Uzaklaştığında da çekim kuvveti azalacağından yörünge üzerindeki dönüş hızı azalır. Bu olay neticesinde, Kuzey Yarımküre’nin 21 Mart ile 23 Eylül arası yaşanan yaz mevsimi, Güney Yarımküre’nin 23 Eylül ile 21 Mart arası yaşanan yaz mevsiminden 7 gün daha uzun sürerken, 23 Eylül’deki sonbahar ekinoksuna da iki gün geç girilir.
Güneş’in ekvator çizgisine en uzak mesafede olduğu ve yılda iki kez tekrarlandığı zamana, gündönümü denir. Gündönümleri, gündüz ve gecelerin kısalmaya veya uzamaya başladığı andır. Mevsimlik sıcaklık değişimlerine bağlı olarak da, yüksek ve alçak basınçlar, karalar ve denizler arasında yer değiştirir ve böylece aynı anda, farklı yarımkürelerde farklı mevsimler yaşanır.
Yeryüzünde, güneş ışınlarının yılda iki kez dik açı ile geldiği, sıcak kuşağın kuzey ve güney sınırlarını oluşturan ve Ekvator'un 23° 27' kuzey ve güneyinden geçtiği varsayılan iki enlemden her birine, Dönence ya da Tropika adı verilir. Enlemlerden Kuzey Yarımküre’de olana Yengeç Dönencesi, Güney Yarınküre’dekine de Oğlak Dönencesi adı verilir.

DEVAMI Mevsim - Mevsimlerin Oluşması

MsXLabs Üye Girişi