Hubble Neptün’de Koyu Bir Girdap Gözledi!

NASA’nın Hubble Uzay Teleskobu tarafından 16 Mayıs 2016 tarihinde elde edilen yeni Neptün görüntülerinde koyu renkteki girdabın varlığını devam ettirdiği görüldü. 1989’da Gezgin-2 (Voyager 2) ve son olarak 1994’te Hubble tarafından görüntülenmesine karşılık 20 yılı aşkın süredir gözlenemeyen koyu bulut böylece 21. Yüzyılda ilk kez görüntülenmiş oldu.Neptün’deki koyu renkli girdaplar yüksek basınç sistemleri nedeniyle oluşur ve genellikle parlak bulutlarla birlikte gözlemlenirler. Metan buz kristallerinin içine süzülen donmuş gazlar karanlık girdapların üzerine çıkarak parlak bulutları oluşturur.

Neptün’ün koyu renkli girdapları boyut, şekil ve kalıcılıkları bakımından şaşırtıcı özellikler sergiler. Bu fırtınalar Jüpiter’deki dev fırtınaları anımsatsa da daha kısa sürelidir.Hubble ile farklı dalga boyunda alınmış görüntüler. Sağdaki görüntü mavi ve soldaki normal renkli görüntüdür. Mavi dalga boyundaki görüntüde koyu girdap açıkça görülüyor.

Fırtınanın ne zaman başladığı, nasıl büyüdüğü ve bittiği anlaşılıyor. Bu da özellikle atmosfer dinamikleri çalışmalarına katkı sağlamaktadır. Görüntülenen koyu girdaba parlak bulut eşlik ediyor. Sol taraftaki görüntüde ‘ok’ ile gösterilmiş bulut sağ kısımda ayrıntılı görülüyor. Sağ üstte koyu ve parlak bulutlar birlikte gözlenirken, alttakinde sadece koyu bulut gözlenmiş. Koyu girdap yaklaşık 4800 km uzunluğundadır. Bu tür gözlemler Neptün’ün atmosferinin anlaşılmasını sağlamaktadır.

Gökbilimciler karanlık girdaba eşlik eden, ancak daha aşağı katmanlarda olduğu için görülemeyen parlak bulutlar olacağı düşüncesindeler. Neptün’ün karanlık girdapları genellikle sadece mavi dalga boylarında görülür. Hubble bu ilginç yapıları yüksek çözünürlükte görme yeteneğine sahiptir. Neptün’ün parlak bulutları ise Temmuz 2015’den itibaren Hawaii’deki WM Keck Gözlemevi’ndeki birkaç gökbilimci tarafından izleniyordu.

Kaynak: Hubble / Görseller Telif Hakkı: NASA, ESA, and M.H. Wong and J. Tollefson (UC Berkeley), Z. Levay (STScI)