Türk Hava Yolları AO (THY)

Yurtiçi ve yurtdışında hava taşımacılığı yapmak amacıyla kurulan, tüzel kişiliğe sahip, çalışmalarında özerk ve sorumluluğu sermayesiyle sınırlı kamu iktisadi kuruluşu (KİK).

20 Haziran 1933 tarihli ve 2186 sayılı yasayla Devlet İşletme İdaresi adı altında kuruldu. 1935’te 2744 sayılı yasayla Bayındırlık Bakanlığına bağlandı. 3 Haziran 1938 tarihli ve 3423 sayılı yasayla Devlet Hava Yollan Umum Müdürlüğü adını alarak, katma bütçeli idare statüsü ile Ulaştırma Bakanlığının bünyesine alındı. 1955’te 6623 sayılı yasayla hükümete Türk Hava Yolları Anonim Ortaklığı adıyla, her tür hava taşımacılığı yapmak üzere özel hukuk hükümlerine göre yönetilen bir anonim ortaklık kurma yetkisi verildi. Kuruluşun bu yetkiye dayanarak hazırlanan ana sözleşmesi 20 Şubat 1956’da bakanlar kurulunca onaylandı ve ticaret siciline kaydedildi. THY 8 Haziran 1984 tarihli ve 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile tüzel kişiliği olan, çalışmalarında özerk ve sorumluluğu sermayesiyle sınırlı bir kamu iktisadi kuruluşuna dönüştürüldü.

THY, 1933’te yalnızca yurtiçindeki üç merkez (Ankara-Eskişehir-İstanbul) arasında uçuş yapıyordu. Uçuş düzenlediği merkezlerin sayısı 1937’de dörde, 1941’de de ll’e çıktı, ilk dış hat seferini 1947’de Atina’ya düzenleyen THY, günümüzde Avrupa, Ortadoğu, Asya ve Kuzey Afrika ülkelerine seferler yapmaktadır. Son yıllarda New York kentine de tarifeli uçuşlar düzenlemeye başlamıştır. 1993’te filosunda 50 yolcu uçağı bulunuyordu.

Türkiye’deki özelleştirmeye ilişkin olarak hükümetin Morgan Guaranty Bank’e yaptırmış olduğu “ana plan”da kısa vadede tümüyle özelleştirilmesi önerilen KİK’ler arasında THY de bulunuyordu. Bakanlar kurulu kararıyla 1990’da özelleştirme kapsamına alındı ve Başbakanlık Kamu Ortaklığı İdaresi’ne bağlandı.