Tetanos (Tetanoz)

Tetanoz

Latince ‘gerilme’ anlamına gelir.
İstemli kasların tonik spazmıyla karakterize akut bir toksemidir.
Etken: Clostridium tetani
Hastalıktan sorumlu toksin: Tetanospazmin
Yeterli hijyen ve bağışıklama ile eradikasyonu mümkündür.
Gelişmekte olan ülkelerde halen önemli bir sağlık sorunudur.
Hayatın ilk ve son evresinde daha sık görülür.
Ülkemizde yapılan bir çalışmada; immunite 17-35 yaş grubunda %85 iken, 50-70 yaş grubunda %56'ya düştüğü belirlenmiştir.

Epidemiyoloji

Tetanoz insidansı aşılama ile ters orantılıdır.
Dünyada yılda 1 milyon vaka.
Türkiyede yılda 25 vaka (Daha büyük kısmının bildirilmediği tahmin edilmektedir).
Dünyada bildirimi, her zaman olduğundan az yapılmış hastalıkların başında gelir. Bunun önemli bir nedeni, hastalığın bulaşıcı olmaması, epidemiler yapmaması, tek tek ölümlere neden olmasıdır.
Neonatal Tetonozdan her yıl yaklaşık 400.000 bebeğin öldüğü tahmin edilmektedir.

İnkübasyon Süresi

Tetanoz tipleri

Lokal Tetanoz

Etkenin, girdiği yerdeki kas gruplarının lokal spazmı ile oluşur.
Orta derecede ve devamlı kas kasılması söz konusudur.
Aylar sonra kendiliğinden geçer.
Bu kronik form tetanospazmine karşı kısmi bir immünitenin varlığından kaynaklanmaktadır.

Sefalik Tetanoz

Nadir görülür , çünkü tanısı zordur.
Kafa yaralanmaları ve kulak enfeksiyonlarından sonra görülür.
Fasial sinirlerinin inerve ettiği kaslarda gelişir.
Yüz sinirinde zayıflık ve felç, yutma güçlüğü, ekstraoküler kasların tutulumuna bağlı olarak oftalmoplejik tetanoz görülebilir.
Prognozu kötüdür

Neonatal tetanoz

Özellikle asepsiye uyulmadan kesilen kordonda oluşan enfeksiyon sonucu gelişir.
Annenin yeterli bir immunitesinin olmayışı da etkili olmaktadır.
Doğumdan ilk 12 – 14 gün içinde gelişir.
Emme ve beslenme güçlüğü, geç olarak kas sertliği ve spazm görülür.
5 günden az sürede gelişen ve 10 günden küçük bebeklerde ölüm oranı çok yüksektir.
İlk haftada apne başlıca ölüm nedenidir.
İkinci haftada sepsisler ölüme neden olmaktadır

Jeneralize Tetanoz

Huzursuzluk, halsizlik
Baş ağrısı
Yara yerinde ağrı
Trismus (masseter kaslarının kasılması)
Çene, boyun kası tutulumuna bağlı yutma güçlüğü, konuşma bozukluğu
Kasılmalar yüz kaslarına geçerek risus sardonikus
Rijidite birkaç günde sırt, gövde kaslarının kasılması ile opistotonus görülür ve ekstremitelere yayılır
Karın kaslarında kasılmalar nedeni ile defans oluşur, akut batın sendromunu taklit edebilir
Nöbetler halinde tonik ağrılı kas spazmları, hatta kemik kırıkları oluşabilir.
Bilinç açıktır.
Aşırı terleme, ateş, taşikardi, aritmi, hipertansiyon görülebilir
Larenks ve solunum yolu kaslarının tutulumuna bağlı asfiksi ortaya çıkabilir.

Jenaralize Tetanoz

Otonom sinir sistemi bozuklukları, semptomlardan birkaç gün sonra gelişmekte ve ölüm nedenlerini oluşturmaktadır.
Hastalık iki hafta süresince gelişmesini sürdürür.
İyileşme komplikasyon gelişmezse 30 – 40 günde olur.
Alt motör nöron disfonksiyonlarının düzelmesi haftalarca sonra olmaktadır.
Hastalıkla yeterli bir immünizasyon gelişmediğinden hastalara aktif immünizasyon uygulanmalıdır. Aksi durumda nüksler görülür.

Tanı ve Ayırıcı Tanı

Tanı klinik ve fizik muayene ile konur.
Laboratuvar bulguları ve bakteriyolojik incelemeler tanı yönünden yararsızdır.
Ense sertliği nedeni ile menenjitten
Trismusu ile diş apsesinden, temporomandibüler artiritten,
Karın kaslarının sertliği ile peritonitten,
Kasılmalar nedeni ile epilepsi ve sitriknin zehirlenmesinden, ensefalit, fenotiazin grubu ilaçların oluşturduğu distonik reaksiyonlardan ,
Kas rigiditesi nedeni ile malign nöroleptik sendromdan ve stiff-person sendromundan ayırt edilmelidir.

Kötü Prognoz

Korunma

Korunmanın en iyi yolu aşılanmaktır.
Kirli açık yaralarda yara temizliği ve hızlı tedavi önemlidir.
Kişinin bağışıklık durumunun bilinmesi önemlidir, acil servise başvuran hastalarda mutlaka sorgulanmalıdır.
Gebelikte 2 doz aşı ve hastalığı geçirenlerin aşılanması çok önemlidir.

MsXLabs Üye Girişi