LİTVİNOV Maksim Maksimoviç

rus siyasetçi ve diplomat
(Bialystok 1876-Moskova 1951)

1908 yılında Londra'ya yerleşti ve buradaki bolşevik kesime başkanlık etti. 1918 yılından başlayarak Moskova'da Dışişleri halk komiserliğinde çalıştı ve Çiçerin'in yardımcılığına yükseldi (1921). Lahey konferansında (1922) sovyet delegasyonunu ve Cenevre silahsızlanma konferansına (1927-1930) hazırlık komisyonu’nu yönetti. 1930-1939 arasında Dışişleri halk komiserfği yaparken, 1934-1938 arasında Milletler cemiyeti’nde SSCB’yi temsil etti.

Hitler'in iktidara gelişinden sonra, yeni bir siyaset önerdi. Bunun üzerine SSCB, Almanya’yla sürdürdüğü ayrıcalıklı ilişkilerden vazgeçerek ABD’ye (1933’te bu ülkeyle yeniden diplomatik ilişkiler kurdu) ve Fransa'ya (1935’te bu ülkeyle askeri bir yardımlaşma antlaşması imzaladı) yaklaştı. Litvinov, faşist devletlere karşı bir ortak güvenlik ve savaşım sistemi kurmaya çalıştı. Ancak, ispanya savaşı sırasında Fransa ve Büyük Britanya'nın izledikleri siyaset ve Münih antlaşmâlannın imzalanması (eylül 1938), Stalin'in bu siyaseti bırakmasına ve Litvinov’un yerine Molotov'u geçirmesine (mayıs 1939) yol açtı.

Litvinov 1941'de, 1934'ten beri üyesi olduğu parti merkez komitesinden çıkanldı. Bununla birlikte, alman istilasından sonra VVashington'a büyükelçi olarak gönderildi. 1943’te Moskova'ya geri çağrılarak 1946'ya kadar Dışişleri komiser yardımcılığı görevini yürüttü.