Max Born (1882-1970)

1882'de o sırada Almanya'nın olan Breslau (şimdi Polonya'nın Wroclaw kenti) kentinde doğdu. Breslau Üniversitesi'nde fizik okudu. Öğrenciliği sırasında Heidelberg, Zürih, Göttingen ve Cambridge üniversitelerinde kısa sürelerde bulundu. 1907'de Göttingen Üniversitesi'nde katıların esneklikleri üzerine hazırladığı teziyle doktorasını aldı. 1915'te Berlin Üniversitesi'nde Teorik Fizik Profesörü oldu. 1919'da Frankfurt Üniversitesi'ne geçti ve nihayet 1921'de Göttingen Üniversitesi'nde Teorik Fizik Enstitüsü'nün başına getirildi.

Asistanı Pascual Jordan ve 1924'te yanına gelen Werner Heisenberg ile beraber kuantum mekaniğinin matris formülasyonunu verdiler. Born dalga fonksiyonunun olasılık yorumunu açıklığa kavuşturdu. Göttingen matematik, fizik geleneği çok güçlü bir üniversite idi. Ünlü bilim adamları Felix Klein ve David Hilbert'in etkisi yoğundu.

1933'te Naziler iktidara gelince yahudi asıllı öğretim üyelerinin üniversitelerdeki görevlerine son vermeye başladılar. Göttingen Üniversitesi neredeyse boşaldı. Çok ünlü Alman bilim adamlarından bazıları İstanbul Üniversitesi'ne geldiler.Alman asıllı olmasına rağmen bu ortamdan rahatsızlık duyan Born, Almanya'dan ayrılıp İngiltere'ye yerleşti.

1933-1935 yıllarında Cambridge Üniversitesi'nde matematik dersleri verdi. 1935-1936 ders yıllarını Hindistan'da Bangalore kentindeki Hint Bilim Enstitüsü'nde ders vererek geçirdi. Aynı yıl sonunda Edinburgh Üniversitesi'nde Tait Doğa Felsefesi Profesörü oldu.1953'te emekli olana dek burada kaldı. 1954 Nobel Fizik Ödülü kuantum mekaniğine katkıları nedeniyle Born'a verildi. Aynı yıl ülkesi Almanya'ya dönerek 1970'te ölümüne kadar burada yaşadı. Born, savaş sonrasında dünya barışının kurulması ve silahsızlanma için uğraş vermiştir.

Kaynak: Bilimnet