WBC (beyaz kan hücresi);

vücudun bağışıklık sisteminin önemli bir parçasıdır.WBC miktarı birçok sağlık durumundan etkilenebilir.

Kanın en temel işlevi vücudun bütün bölümlerine oksijen ve gerekli besinlerin taşınmasıdır. Üç tip kan hücresi vardır: Bunlar kırmızı kan hücreleri (alyuvar), beyaz kan hücreleri ve platelettir. Akyuvar olarak da adlandırılan WBC bağışıklık sisteminin temel hücreleridir. Bunlar bakteri ve virüs gibi vücudu işgal eden zararlı organizmalarla savaşır ve vücudu enfeksiyonlara karşı korur. WBC kemik iliğinde üretilir. Bunlar renksizdir ve şekilleri de asimetriktir. WBC birkaç gün ya da birkaç hafta gibi kısa ömre sahiptir. WBC değişik sağlık durumlarının teşhisinde önemli bir kriter olarak görülmektedir.

WBC (White Blood Cells-Leukocytes): Vücudun savunma ve bağışıklık hücrelerinin yani lökositlerin toplamını gösterir.
Enfeksiyon hastalığı veya lupus gibi kronik iltihabi hastalıklarda yükselir. Ayrıca lösemi'de yükselir.
Çok düşükse lökosit yapımını bozan ciddi bir hastalık vardır. Örneğin bazı kanserlerde, kemik iliği hastalarında, AIDS'te lökosit miktarı (WBC) düşüktür.

• PNL: (Nötrofiller) Örneğin bakteriyel enfeksiyonlarda artar.
• Lymphocytes: (Lenfositler) Viral enfeksiyonlarda ve bazı kronik hastalıklarda artar. AIDS'te düşer.
• Eosinophils: (Eozinofiller). Allerjide ve parazitik hastalıklarda yükselir.

LÖKOSİT (WBC) Normal değerleri : 3,6 - 10,0 µl dur.

Lökosit düzeyinde azalmaya yol açan bazı durumlar ise :
1) İnfeksiyonlar:

• Bakteriyel: tifo, paratifo, brucellozis
• Virüsler: influenza, kızamık, kızamıkçık, riketsiyal hastalıklar
• Protozoonlar: Malarya, Kala-azar
• Ağır bakteriyal infeksiyonlar

2) Hematolojik hastalıklar:

• Aplastik anemi
• Akut lösemi
• Agranülositoz
• Megaloblastik anemi
• Demir eksikliği anemisi
• Kemik iliği infiltrasyonu
• Hipersplenizm

3) Fizik-kimyasal ajanlar ve zehirlenmeler
4) Anaflaktik şok
5) Kaşeksi
6) SLE
7) Miksödem
8) Hemodiyaliz

WBC Miktarı Ne Anlama Gelir?
Beyaz kan hücresi miktarı enfeksiyonlar, kemik iliği bozuklukları ve iltihaplı hastalıklar gibi birçok sağlık probleminin teşhisini kolaylaştırmada çok önemli bir faktördür. Bu ayrıca birçok tedavide vücudun cevap verip vermediğini anlayabilmek için kullanılır. WBC miktarı kemik iliği işlevini değerlendirirken de iyi bir kriterdir.

Lökositlerin normal miktarı 4,000–11,000/mm3’tür. Ortalama miktar ise 7,000/mm3’tür. Lökosit miktarı 4000’inin altındaysa, lökopeni olarak bilinen durum meydana gelir. Eğer miktarı 11.000’den fazlaysa bu lökositoz olarak tanımlanır.

Her tür beyaz kan hücresinin oranı farklı lökosit miktarından elde edilebilir. Granülositlerin ve agronülositlerin normal oranı aşağıdaki gibidir:

• Nötrofiller: %50–70 (2,500–7,000 mutlak miktar)
• Bazofiller: %0,4–1 (40–100 mutlak miktar)
• Eozinofiller: % 1--3 (100–300 mutlak miktar)
• Monositler: %4–6 (200–600 mutlak miktar)
• Lenfositler: % 25–35 (1,700–3,500 mutlak miktar)

Lökopeni ya da lökositoz faklı nedenlerden ya da sağlık durumlarından dolayı olabilir.

Yüksek WBC Miktarı Neden Kaynaklanır?
Yüksek beyaz kan hücresi miktarı ya da lökositoz, anemi, enfeksiyonlar, alerjiler, sistemik hastalıklar, romatoid artrit gibi iltihaplı hastalıklar, yanıklardan dolayı zarar görmüş dokular, lösemi ve fiziksel ya da duygusal stresten dolayı meydana gelir.
Heparin, kortikosteroid, kinin ilaçlar ve nöbet önleyici ilaçlar da WBC’ yi yükseltebilir. Yeni doğmuş bir bebek doğduğu gün 9000 ile 30000m/mm3 aralığında yüksek beyaz kan hücresine sahiptir. İki hafta içinde, bu miktar normal yetişkin oranına düşer. Lökositoz hamilelik sırasında da çok yaygındır.

Düşük WBC Miktarı Neden Kaynaklanır?
Düşük beyaz kan hücresi miktarı ya da lökopeni kemoterapi, radyoterapi, aplastik anemiden ve lupus, dalak hastalığı, karaciğer hastalıkları ve viral enfeksiyon gibi otoimmum hastalıklardan kaynaklanabilir. Vitamin ve bakır ve çinko gibi mineral eksiklikleri de lökopeniye yol açabilir. Lökopeni myelodisplastik sendromu gibi bazı kemik iliği hastalıklarının sonucu olabilir. Bağışıklık sistemini baskılayan (immunosupresif) ilaçlar, bazı antibiyotikler, antitiroid ilaçlar, diyüretik (idrar söktürücü) ilaçlar ve kemoterapi ilaçları da lökopeniye sebep olabilir.

Düşük kan hücresi miktarı vücudu bakteriyel, viral ve mantarsal enfeksiyonlara karşı savunmasız bırakarak, zayıf düşmüş bir bağışıklık sistemine neden olur.

WBC Miktarı Nasıl Tahlil Edilir?
Doktor lökosit miktarını etkileyebileceğini düşündüğü bir rahatsızlıktan ya da enfeksiyondan şüphelendiğinde beyaz kan hücresi testini önerir. Beyaz kan hücresi genellikle tam kan sayımının (Hemogram-CBC) bir parçası olarak düzenlenir.

Tam kan sayımı (CBC) hücre hemoglobin oranı, alyuvar miktarı, hematokrit, toplam lökosit miktarı, farklı lökositlerin miktarı, platelet miktarı ve hücre bilimi çalışmaları ve parazitlerin varlığının saptanması için kan lekesi tespitiyle de ilişkilidir. Kan örneği kirli kandan ya da parmağa iğne batırılarak alınan kandan elde edilir. Bebeklerde, topuktan kan alma en çok tercih edilen yöntemdir.

Daha ayrıntılı bilgi için Yükselen Beyaz Küre sayınızla Bir Kan Hastalıkları Uzmanına danışın (Hematolog)