İklim Değişikliği Hakkında Bilinmesi Gerekenler!

Yiyecek, yakıt, elektrik... Modern dünyada enerjiye ihtiyacımız var. Ve milyarlarca insan giderek daha fazla enerjiye gereksinim duyuyor. Ancak enerji elde etme tarzımız, Dünya’yı değiştiriyor ve bizi tehlikeyle karşı karşıya bırakıyor. Peki ama daha iyi bir yol bulabilir miyiz? İklim değişikliği bir aldatmaca ya da bilimsel bir komplo değil, büyük bir test.

2016 yılında yaşanan sıcaklıklar, 2015 yılında kırılan rekorları aştı. 2015 yılındakiler de 2014 rekorlarını aşmıştı. Binlerce meteoroloji istasyonu, şamandıra ve gemi tarafından yapılan ölçümlerden elde edilen geçen yılın küresel yüzey sıcaklıkları, 20. yüzyıl ortalamasından 0,94 derece daha yüksekti. Atmosferi araştıran uydular da belirgin ısınma eğilimleri saptadılar.

Bir süreliğine Büyük Okyanus’tan sıcaklık salan El Niño da geçen yılın rekorunda etkiliydi. Ancak yarım yüzyıllık ısınma eğilimini açıklayacak doğal nedenler yok. Güneş'in 11 yıllık enerji döngüsü iniş–çıkışlar gösteriyor; yanardağ patlamaları arada bir gezegenimizi soğutuyor. Salımına yol açtığımız sera gazlarıysa, ısıyı Dünya yüzeyinde hapseden bir örtü oluşturuyor.

On uzmandan dokuzu aynı görüşte: Karbon salımı küresel ısınmaya yol açıyor. Sera gazı etkisinin varlığını 1800’lerden bu yana biliyoruz. İsveçli fizikçi Svante Arrhenius, 1896’da kömür yakılması sonucu açığa çıkan karbon dioksitin gezegeni ısıtacağını öngörmüştü. Ama bunun iyi bir şey olduğu görüşündeydi. Kötülük derecesi tartışmalı olsa da, gerçek ve tehlikeli.

Buzullar Hızla Eriyor!

Geçtiğimiz yaz, büyük yolcu gemisi Crystal Serenity buzları çözülen Kuzeybatı Geçidi’nden geçti. Birkaç gün sonra, araştırmacılar King William Adası açıklarında İngiliz Franklin keşif gezisinin kayıplara karışan gemisi H.M.S. Terror’un batığını buldular (1846’da geçidi araştırırken buzda sıkışıp kalmıştı). Kuzey Kutbu ısındı, buz örtüsü incelip küçüldü. Güneş ışınlarının buzla uzaya yansıtılmayıp koyu renk okyanus tarafından soğurulmasına yol açan erime, ısınmayı daha da artırıyor.

Eriyen deniz buzu, deniz seviyesini etkilemiyor ama eriyen kara buzu deniz seviyesinde yükselmeye neden oluyor. Dağlardaki buzullarda küresel olarak çekilme yaşanıyor. 1900’den bu yana meydana gelen 20–23 santimetrelik yükseliş kıyı kesimlerinde su taşkını miktarının hızlı yükselişinde etkili oldu. Sandy Süper Fırtınası sırasında yaşanan su taşkınları ve rüzgârlar ABD’de 68 milyar dolarlık tahribata yol açtı.

En büyük tehdit Grönland ve Antarktika’yı kaplayan buzul örtüleri. Deniz seviyesinin 70 metre yükselmesine yol açacak kadar çok buz içeriyorlar –ve bu buzu kaybediyorlar. 125 bin yıl önce, Dünya biraz daha sıcakken çok kayba uğradıkları biliniyor: Deniz seviyeleri altı–dokuz metre daha yüksekti. Günümüzde böylesi bir yükseliş sahil kentlerini yok eder.

Kaynak: Natıonal Geographıc (31 Mart 2017)