Yıldız Katalogu

, yıldızların genellikle konumlarına ve kadirlerine (parlaklık), bazı durumlarda da tayf tipi gibi başka özelliklerine göre sıralandıkları liste. Bugüne değin çok sayıda yıldız katalogu ve atlası hazırlanmıştır; bunların bazıları astronomi tarihinde önemli rol oynamıştır. Aynı yıldız birkaç değişik katalogda yer alabilir ve çeşitli farklı simgelerle belirtilebilir.

Bilinen ilk katalogu İÖ 129’da Hipparkhos hazırlamıştır; bu katalogda 850 kadar yıldızın gök boylamı ve enlemi veriliyordu. İskenderiyeli astronom ve matematikçi Ptolemaios, Almagest (İS y. 140) adlı yapıtında Hipparkhos’un çalışmasını genişletti ve yetkinleştirdi. Timur’un torunu, Semerkandlı matematik ve astronomi bilgini Uluğ Bey (1394-1449) ise 1420-37 arasında gerçekleştirdiği gözlemlere dayanarak bir yıldız katalogu hazırladı; Avrupa’da 1500’lerde tanınan bu katalogun ilk baskısı 1665’te yapıldı.

Teleskopun icadından önceki en son ve en iyi katalogu Danimarkalı astronom Tycho Brahe (1546-1601) düzenledi. Bu katalogun genişletilmiş bir biçimini Johannes Kepler, Rudolf Cetvelleri’nde yayımladı. Tycho’ nun katalogunda yıldızlar ilk kez, her takımyıldız içindeki göreli parlaklıkları uyarınca Yunan harfleriyle gösterilmeye başladı. 1725’te İngiliz astronom John Flamsteed 1646-1719), Historia coelestis Britannica İngiliz Gök Tarihi) adlı katalogunu yayımladı. Flamsteed’in yıldızlara verdiği katalog numaralarından bazıları günümüzde de kullanılmaktadır; örneğin, Kuğu takımyıldızında açılımı en büyük 61. yıldız bugün de Kuğu 61 adıyla anılır. Alman astronom W.A. Argelander yaklaşık 324 bin yıldızı içeren Bonn Katalogu’nu 1859-62 arasında yayımladı. Bu kataloga yapılan önemli eklemeler sonucunda Cördoba Katalogu ile Cape Katalogu ortaya çıktı. 19. yüzyılın sonu ile 20. yüzyılın başlarında Harvard Gözlemevi’nde hazırlanan Henry Draper Katalogu’yla da , yıldızların tayf tiplerine göre sınıflandırılmasına dayalı modern Harvard sistemi geliştirildi.