turp (Raphanus sativus)

turpgiller (Brassicaceae) familyasından, etli yumruları için yetiştirilen biryıllık ya da ikiyıllık tanm bitkisi.

Anayurdunun Asya olduğu sanılan bu kazık köklü bitkinin kökünün üst kesimi büyüme sırasında etlenip gelişerek yumru halini alır. Yumruların dış kabuk renklerine göre turplar başhea üç grupta toplamr: kırmızı turp (fındık turbu), beyaz turp (kestane turbu) ve siyah turp (bayır turbu). Renklerinin yanı sıra biçim ve boyutları da oldukça çeşitlilik gösteren turpların biçimleri yuvarlaktan basık yuvarlak, konik ya da silindiriğe, ağırlıkları ise birkaç gramdan 1-1,5 kg’ye kadar değişir.

Yumruların tepesinde yer alan turp yapraklan birbiri içinden çıkar; en içte en genç yapraklar yer alır. Yapraklar uzun saph, yüzeyleri kabarcıkh ve tüylü, kenarlan ise dişlidir. Genellikle ilk yıl açan beyaz ya da mor damarh çiçekler döllendikten sonra sivri uçlu tohum kapsülleri verir.

Düşük kalorili bir besin olan turp acımsı lezzetinden ötürü iştah açıcı bir etkiye sahiptir. En çok salatalara katıhp çiğ olarak yenir. Fındık turbu denen küçük kırmızı turplar çabuk büyüyen ve çok acımsı olmayan baharhk turp çeşitleridir. Oysa yavaş büyüyen, iri yazhk ya da kışlık çeşitler çok daha acıdır. Turp yapraklan bazı yerlerde sebze olarak tüketilir; tohumlanndan da iştah açıcı, safra söktürücü ilaç olarak yararlanılır.