İdeal Transformatörler!
Sekonder sarımın aldığı enerji, primer sarımın sağladığı enerjiye eşit ise bu durumda ideal bir transformatör söz konusudur. İdeal olmayan transformatörlerdeyse sarımlardaki dirençten dolayı oluşan ısınmaya bağlı
enerji kayıpları gözlenir. Demir bir çekirdek üzerinde oluşturulmuş karşılıklı iki sarımdan oluşan transformatörler, elektronik ve benzeri araçlarda gerekli ve farklı derecelerdeki voltajları sağlamak amacıyla kullanılır.
Transformatör Diyagramı!
Transformatörde bir sarımdan çıkan manyetik akı diğer sarımın içinden geçer. Bu bağlamda transformatör, bir sarımdaki belirli bir
elektrik akım değerini diğer sarımda farklı bir voltaj oluşturacak şekilde değiştirir. Faraday'ın
elektromanyetik indüksiyonu keşfetmesine paralel olarak transformatör de bu bağlamda bir nevi icat edilmiş oldu. Faraday bir halkadaki akımın diğerinde indüksiyon oluşturduğunu göstererek genel anlamda transformatörün çalışma prensibini keşfetmiştir. Modern transformatörler ise artık güç sağlayıcıların içerisinde yer alıyordur.
Transformatörler 2 türde incelenir;
- Yükseltici transformatör (voltaj yükselten)
- Alçaltıcı transformatör (voltaj düşüren)
Transformatörler içerik olarak birbirinden ayrı iki iletken etrafına sarılmış
iletken tel sarımlardan oluşur. Primer sarımda değişen akım, değişen bir manyetik alan oluşturur. Bu bağlamda sekonder sarımda ise bu değişen manyetik alan, değişen bir voltaj meydana getirir. İlgili yöntemle bir sarımdaki enerji diğer sarıma aktarılarak istenilen değerde voltaj ve akım elde edilmiş olur. Söz konusu düzenleme mevcut sarım sayısına bağlı olarak
voltaj değerini alçaltıcı veya yükseltici bir etkiye neden olur.
İlgili işleyiş basit bir denklemle ifade edilecek olursa
Vp / Vs = Np / Ns eşitliği yazılabilir. Söz konusu eşitlikte Vp, primer voltaj Vs ise sekonder voltaj olup, Np primer sarım sayısını ve Ns ise sekonder sarım sayısını ifade eder. Sarım sayılarının uygun seçimleriyle elde edilecek voltaj değeri bir şekilde ayarlanabilir. Örneğin,
voltajı artırmak amacıyla Ns, Np den büyük yapılabilir ya da düşürmek için tam tersi yöntem uygulanır.