Isı İletimi ve Yalıtımı!
Sıcak ve soğuk maddeleri muhafaza eden termoslar, evlerin sıcak ve soğuktan korunması için ısı yalıtımının yapılması,
pencerelerin çift cam yapılması, kuşların tüylerini kabartması, su borularının izocamla sarılması gibi olaylar ısı yalıtımı ile ilgilidir.
Isı aktarımı ise 3 değişik yolla olmaktadır.
- İletim yoluyla
- Konveksiyon (hava ve sıvı akımı) yoluyla
- Işıma yoluyla
İletim!
Isının iletim ile yayılması katılarda gözlenir. Şöyle ki, ısıyı alan katı taneciklerinin
(moleküllerin) hareket enerjileri artar. İlgili tanecikler yerlerinden ayrılmayacağından
titreşimleri bu bağlamda artacak demektir. Titreşirken çevrelerindeki diğer tanecikleri de titreşime zorlarlar. Yani
hareket enerjilerini çevrelerindeki taneciklere de aktarırlar. Böylece enerji tanecikten taneciğe iletilmiş olur.
Konveksiyon!
Sıvı ve gazlar kolay hareket eden
akışkan maddelerdir.Isınan maddelerin hacmi artar ve dolayısıyla yoğunluğu azalır. Yoğunluğu azalan sıvı ve gaz molekülleri
yukarı doğru hareket ederler.
Isı kaynağından enerjiyi alan tanecikler başka ortamlara giderken ısıyı da beraberinde taşırlar. Buna en iyi örnek
sobalı ve kaloriferli odalardır. Soba ve kalorifer peteğinde ısınan
hava tanecikleri ısıyı beraberinde taşıyarak odayı ısıtır.
Işıma (Radyasyon)!
Kaynaktan çıkan ısı enerjisinin çevreye doğru
enerji dalgaları şeklinde yayılımı ile gerçekleşir. Isı, ışık gibi davranır yani boşlukta da yayılır. Parlak yüzeyler tarafından
yansıtılır, mat yüzeyler tarafından ise
soğrulur. Bu bağlamda ısıyı soğuran madde ısınır. Isının Güneş'ten Dünya'ya ulaşması bu şekilde olur.
Isının iletim ve konveksiyon yoluyla yayılması için bir madde gerektiği halde ışıma yoluyla yayılımı için bir maddeye ihtiyaç yoktur.