Merkür Benzeri Gezegen Keşfi!
K sınıfı cüce bir yıldızın çevresinde Merkür’ün yoğunluğuna yakın, sıcak,
339 ışık yılı uzaklıkta ve Dünya’dan biraz daha büyük bir gezegen keşfedildi. Dünya’ya göre %20 daha büyük bir çap ıle iki buçuk kat daha büyük bir kütleye sahip olan K2-229b’nin sıcaklığı
2000 C derecenin üzerinde. Başak takımyıldızındaki K tipindeki K2-229 yıldızına çok yakın
(yıldızına, Dünya ile Güneş uzaklığının yüzde biri uzaklığında, 0,012 AB) dolanan gezegenin bir yılı sadece on dört saat. İlgili gezegen teleskop
‘sallanma tekniği’ adı verilen
Doppler tayfölçeri yöntemi ile keşfedildi. Buna göre yıldızdan alınan ışıktaki değişime bakıldı. Daha sonra yıldızın dikine hızı
(radyal hız) belirlenerek gezegenin büyüklüğü, konumu ve kütlesi hesaplandı. İki yöntemi birlikte değerlendiren gökbilimciler yıldızın ışığının ne kadar sallandığını belirledi. Böylece
gezegenin boyutları tespit edilmiş oldu.
Araştırmacılar, Güneş sistemindeki Merkür'ün diğer
karasal gezegenlere oranla yüksek miktarda
demir içerdiğini bu bağlamda Merkür’ün söz konusu özelliğine sahip başka gezegenlerin de bulunabileceğini ilgili çalışmayla gözlemiş olduklarını belirtti.
3 gezegenli sistemde K2-229b yıldıza en yakın olanıdır. Üç gezegenin konumu
Merkür-Güneş yörüngesi arasındadır. Yani üç gezegen de yıldıza çok yakın yörüngede dolanmaktadır. Bu ve bunun gibi keşifler Merkür gibi
sıra dışı gezegenlerin nasıl oluştuğunun anlaşılmasında kilit bir işleve sahiptir.
K2-229b’nin
yoğun ve metalik yapısına dair bir açıklama, yıldızına yakın olduğu için atmosferinin
yoğun yıldız rüzgârı ve parçacık yağmuruyla aşınmış olabileceğidir. Bir diğer olasılık ise K2-229b’nin milyarlarca yıl önce
iki dev cismin çarpışması sonucunda oluşmasıdır. Tıpkı Dünya’ya Mars büyüklüğündeki bir gezegenin çarpması sonucu Ay’ın oluştuğunu söyleyen teori gibi. Evrende özellikleri açısından
uç noktalarda yer alan gezegenlerin ayrıntılarını öğrenmek Güneş sistemindeki gezegenlerin nasıl oluştuğunu ortaya çıkaracak ipuçları vermektedir. K2-229b’nin Merkür’e benzemesi bu açıdan oldukça önemlidir.
Kaynak: Nature Astronomy (26 Mart 2018)
