Plüton'da Donmuş Metan Kumulları Tespit Edildi!

Plüton gezegeninde donmuş metandan oluşan kum tepecikleri keşfedildi. NASA'nın elde ettiği görüntüler, bu gezegenin yüzeyinde sanılandan çok daha çeşitli ve dinamik bir yapı olduğunu gösteriyor.

Plüton'un atmosfer tabakasının inceliği nedeniyle, Dünya'daki çölleri hatırlatan jeolojik yapı gökbilimcileri şaşırttı. Araştırma bulguları ise NASA'ya ait uzay aracı New Horizons'un yakaladığı görüntülere dayanıyor.

Güneş sisteminde yaklaşık 10 yıl süren tarihi bir yolculuk yapan New Horizons, 2015'te saatte 58,536 km hızla Plüton'un yakınından geçmişti. Gezegenin yüzeyindeki Sputnik Planum adı verilen buzlu düzlüğü inceleyen araştırmacılar, kumul tarlasını andıran bir görüntüyle karşılaştı.

Kum tepeleri, 5 km yükseklikte bulunan buz dağlarının yakınında oluşmuştu. Araştırmacılar kumulların donmuş metan parçacıklarından oluştuğunu, aralarında da en az 0.4 en çok 1 kilometre mesafe olduğunu belirtti. Metan parçacıklarının çapı 200-300 mikrometre yani kum taneciklerinin boyutuna yakın.

Kumulların Oluşumu!

Araştırmacılar, kum taneciklerini görmelerinin mümkün olmadığını ancak basit fiziki özellikler ile atmosferin derinliğini hesaba katarak kumulları saptadıklarını kaydetti. Kumulları oluşturan rüzgarın hızını tespit ettiklerini ifade eden uzmanlar, 'kumulların oluşabilmesi için, atmosfer, rüzgarla taşınmayı mümkün kılacak kadar yoğun olmalı. Kuru tanecikleri oluşturacak ve onları yüzeyden yukarıda tutabilecek koşullar da gerekli. Ancak ilk bakışta Plüton'da bu koşulların hiçbiri yok gibiydi.' şeklinde açıklamada bulundu.

Rüzgar hızının saniyede 10 metre olduğu bölgeyi daha detaylı inceleyen araştırmacılar, ilgili hızın, taneciklerin hareket etmesi için yeterli olduğunu gözleyerek, rüzgarın kaynağını da komşu dağların aşağı yönlü hava akımı olarak belirledi.

Gaza dönüşen donmuş katı maddeciklerin koşulların oluşmasına yardım ettiği anlaşıldı. Metanın dağların üzerindeki kar örtüsünde depolandığı, içeriğinde nitrojen de olabileceği belirtildi. Gökbilimcilere göre söz konusu buluş daha fazla detayı içeriyor. Bu bağlamda Dünya'dakine benzer coğrafi özellikler, çok uzaklarda da, kendi koşulları ve yöntemleriyle oluşabilir.

Kaynak: Science / Görseller Telif Hakkı: NASA / JHUAPL / SWRI (1 Haziran 2018)