Arama

Denizaltı - Tek Mesaj #3

Safi - avatarı
Safi
SMD MiSiM
19 Eylül 2018       Mesaj #3
Safi - avatarı
SMD MiSiM

denizaltı çatlak kuşağı


uzun, dar ve dağlık denizaltı oluşumu.

Çoğunlukla, okyanus tabanında 1,5 km derinliklere kadar inen sırtlan ayınr.
En büyük çatlak kuşaklanna Büyük Okyanusun doğu kesimlerinde rastlanır. Bu kuşaklar, birkaç bin kilometre uzunlukta ve 100-200 km genişliktedir, ayrıca birkaç kilometrelik yükseltiler içerir. Büyük Okyanustaki her çatlak kuşağı aslında, sırtlardan ve bunların arasında yer alan yüzlerce kilometre uzunlukta ve onlarca kilometre genişlikteki çukurlardan oluşan karmaşık bir yapıdır. Atlas Okyanusunda görülen daha kısa birçok çatlak kuşağı, Orta Atlantik Sırtıyla birleşmiş durumdadır. Büyük Okyanus ve Atlas Okyanusundaki çatlak kuşaklan birbirlerine hemen hemen paralel konumda doğu-batı doğrultusunda uzanırlar. Hint Okyanusundaki durum çok iyi incelenmemişse de, kuzey-güney doğrultusunda uzanan ve Büyük Ökyanusun doğusunda görülen kuşaklarla kıyaslanabilecek özellikte birkaç kuşak saptanmıştır.

Okyanus tabanlarında, magnetik alan şiddeti son derece düzenli bir biçimde değişen hatlar bulunur. Aynca bu hatlar, sırt boyunca ya da yükselti eksenine göre, ayna görünümlü bakışımlı yapıdadır. Çatlak kuşağı boyunca sırt tepelerinde görülen ötelenmelere magnetik hatlardaki ötelenmeler eşlik eder. Büyük Okyanusun Kuzey Amerika açıklarındaki bölümlerinde, deniz tabanında herhangi bir okyanus ortası sırt bulunmaz. Ama burada da, 1.175 km’lik Mendocino çatlak kuşağı boyunca belirgin magnetik hatlar görülür. Çatlak kuşaklarının, okyanus sırtı oluşturan kesimlerinin dışında kalan bölümlerinde deprem oluşmaz.

Çatlak kuşakları ile magnetik ve sismik olgular arasındaki ilişkiler deniz dibi yayılması kuramıyla açıklanabilir. Bu kurama göre, okyanus yükseltileri ve sırtlan yayılma merkezleridir ve bu merkezler boyunca yermantosundan düzenli olarak yükselen volkanik maddeler, birbirini izleyen düşey dilimler halinde kabuğa eklenir. Dilimlerin katılaşması ve soğumasıyla birlikte, bu yeni okyanus kabuğu içindeki magnetik mineraller, yerin magnetik alan şiddetinin egemen yönü ve değişimleriyle uyum içinde magnetikleşirler. Yeni oluşan dilim, yayılma merkezleri boyunca sürekli olarak yarılır ve yarılmayla ortaya çıkan yarım yüzeyler, birbirinden uzaklaşan iki katı levhanın birleşik parçaları haline gelirler. Bu nedenle çatlak kuşağının, çıkıntı yapan sırt ekseni boyunca olan bölümü, karşıt yönlerde hareket eden levhalar arasında kırıklı bir sınırdır ve sırt dönüşme kırığı olarak adlandırılır. Bu dönüşme kırığı boyunca görülen hareket farklılıkları, sismik incelemelerle saptanan kırık hareketleriyle uyum içindedir.
kaynak: Ana Britannica
SİLENTİUM EST AURUM