Stephen Hawking'in Son Makalesi Yayımlandı!

2018 Mart ayında yaşamını yitiren İngiliz fizik profesörü Stephen Hawking'in "Karadeliğe düşen cisimlerin fiziksel bilgisine ne olur?" sorusuna yanıt aradığı "bilgi paradoksuyla" ilgili son bilimsel makalesi yayımlandı. Stephen Hawking'in ölümünden birkaç gün önce tamamladığı belirtilen makale, Cambridge ve Harvard Üniversitesi'nde birlikte çalıştığı bilim insanları tarafından düzenlenerek internete kondu.Cambridge Üniversitesi'nden teorik fizikçi Prof. Malcolm Perry, "Karadelikte Bilgi Yitimi (Entropi) ve Yumuşak Saçlar" adlı makaleyle ilgili açıklamasında Hawking'in 40 yıldan uzun bir süre "bilgi paradoksu" üzerinde çalıştığını söyledi.

Bilgi paradoksunun kökeni Alman teorik fizikçi Albert Einstein'ın 1915'te yayımladığı genel görelilik kuramına dayanıyor. İlgili teori kütle çekimini, maddenin uzay-zaman bükülmesi etkisiyle açıklıyor ve gezegenlerin Güneş etrafında dönebildikleri tezini temel alıyor. Einstein, teorisinde karadeliklerle ilgili önemli öngörülerde de bulunuyor. Teoride karadeliğin bütün özelliklerini belirleyen üç unsurdan; kütle, elektriksel yük ve açısal momentumdan söz ediliyor.

Hawking, Einstein'den yaklaşık 60 yıl sonra karadeliklerin bir ısısının da olduğu tezini ortaya attı. Prof Hawking'in teorisinde sıcak nesneler uzayda ısı kaybettiği için karadeliklerin sonunda buharlaşarak yok olması gerektiği ifade ediliyor. Ama bilim insanlarına göre bu, bir paradoks oluşturuyor. Zira kuantum dünyası kuralları, bilginin asla kaybolmadığını söylüyor ve "Bu durumda karadelik tarafından yutulan bir nesnenin içerdiği fiziksel bilgiye ne oluyor?" sorusu gündeme geliyor.

Perry, "Karadeliğe bir şey atarsanız, yok olur gibi görünüyor. Sonrasında karadelik de yok olunca bu bilgiyi nasıl geri alabilirsiniz?" sorusunu soruyor. Son makalede Hawking ve birlikte çalıştığı bilim insanları, bu bilginin en azından nasıl korunabileceğine ilişkin tezler ileri sürüyor. Makalede, karadeliğe bir madde atılınca karadeliğin sıcaklığının değişeceği aynı şekilde sıcaklığı arttıkça termodinamikte bir nesnenin iç düzensizlik ölçüsü olarak entropinin de artacağı belirtiliyor.Hawking'in makalesinde, bir karadeliğin entropisinin, ışığın yoğun kütle çekim gücünden kaçamayacağı nokta olan, karadeliğin olay ufkunun çevresindeki fotonlar tarafından kaydedilebileceği vurgulanıyor. Makalede, bu foton saçaklarına "Yumuşak saçlar" adı veriliyor. Prof. Perry, "Bu makale, yumuşak saçların entropiyi açıkladığını ortaya koyuyor" diyor ancak bilgi paradoksunun sonunun gelmediğini ve daha ileri çalışmalara ihtiyaç duyulduğunu belirtiyor.

Kaynak: BBC Bilim / Science (11 Ekim 2018)