Dünya Dışı Yaşam Arayışındaki Olası Gerçekler!

Oralarda, bir yerlerde kimse var mı? sorusu, insanoğlunun yüzyıllardır kafa yorduğu ve bilim insanlarının iyi bir yanıt ya da herhangi bir yanıt vermeye uğraştığı bir soru.Bu bilgiyi elde etme mücadelesinde büyük astronomik buluşlar yapıldı, pek mümkün görünmeyen teoriler üretildi ve bir sürü ilginç gerçek ortaya çıktı. Ama kesinlikle bilinen tek bir şey var, oralarda bir yerlerde uzaylılar varsa, büyük ihtimalle gezegenlerin yaşama elverişli bölgelerinde olacaklardır.

Ay Kanatları!

• Uzayda yaşam olup olmadığının incelenmesi, Galile'nin yeni teleskobunun 17. yüzyılın başlarında gökyüzünün en uzak noktalarına bakmamızı sağlamasıyla başladı. Ay yüzeyinde görülen karanlık noktaların büyük okyanuslar olduğu düşünüldü ve buna Latince "denizler" anlamına gelen "maria" adı verildi. Bizim denizlerimizde olduğu gibi, acaba oralar da canlılarla dolu muydu? Şu anda Ay denizlerinin antik yanardağ patlamalarının oluşturduğu koyu renkli bazalt düzlükleri olduğu biliniyor.

Güçlü Marslılar!

• Astronom William Herschel 1870'lerde kızıl gezegende dolaşan marslıların ortalama insandan daha uzun olduğu sonucuna varmıştı. Herschel daha güçlü teleskoplarla Mars'ın büyüklüğünü, mevsimlerinin ve günlerinin uzunluğunu ölçtü. Herschel'e göre Mars Dünya'dan küçüktü, bu yüzden yer çekimi de daha azdı ve bu Marslılar'ın boyunun daha çok uzayacağı anlamına geliyordu.

Üstün Satürnlüler!

• Filozof Immanuel Kant, Dünya dışı canlıların zekasının tamamen Güneş'e olan mesafeleriyle orantılı olduğunu iddia etti. Yani Merkürlüler aptal, Satürnlüler ise dahiydi.

Uzaylı Nüfus Sayımı!

• 1848'de papaz ve fen öğretmeni Thomas Dick, Güneş sistemi dışında yaşayan uzaylıların sayısını hesaplamaya çalıştı. Uzaydaki nüfus yoğunluğu o dönem mil kare başına 280 kişi olan İngiltere'ninkine benziyorsa, Güneş sisteminde 22 trilyon kişinin yaşıyor olabileceği tahmininde bulundu.

Uydularda Yaşam!

• Güneş sisteminde yaşam arama için en iyi yerler Mars gibi yakın gezegenler değil, Jüpiter'in yörüngesinde dönen Europa ve Satürn'ün uydusu Enceladus olabilir. Her ikisinde de kalın bir buz tabakasının altında sıvı halde su bulunuyor. Uyduların okyanuslarının donmasını önleyen bir ısı kaynağı olabileceği düşünülüyor. Isı uyduların çekirdeğinde üretiliyor ve hidrotermal yarıklardan okyanus yüzeyine salınıyor olabilir. Dünyadaki hidrotermal yarıklar, denizlerdeki kalabalık ekosistemlere gıda üreten bir kimyasal reaksiyonu üretiyor.

Uzay Kalamarı!

• Bu su bulunan uydularda yaşam varsa, basit bir fizik bilgisiyle nasıl göründüklerine dair ipuçları sağlanabilir. Büyük suda yaşayan uzaylılar varsa, av yakalamak ve avlanmaktan kaçınmak için hızla hareket etmeleri gerekir. Bu nedenle de kalamar, yunus ve köpekbalığı gibi aerodinamik bir şekilde olabilirler.

Uzak Dünyalar!

• Astronomlar, Samanyolu Galaksisi'nde Dünya'ya benzer 40 milyar gezegen olabileceğini tahmin ediyor. Bu tahmini, Güneş sistemi dışındaki 3800 gezegeni inceleyerek yaptılar. İlgili hesap tüm galaksiye uyarlanırsa, milyarlarca gezegene ulaşılabilir.

Yaşam Belirtileri!

• Yaşam belirtileri nasıl aranır? Astronomlar Güneş sistemi dışındaki gezegenleri ararken, yaşam belirtisi olarak gördükleri bio-imzalar dedikleri gazları inceliyor. Termitlerden ineklere, dünyadaki yaratıklar metan gazı salgılıyor, ancak bu gazı yanardağlar da üretebiliyor. Dolayısıyla, metanla birlikte güneş ışığının etkisiyle atmosferde doğal bir şekilde oluşan oksijen ve ozon gibi diğer gazlar da aranmalı.

Yaşama Elverişli Bölgeler!

• Nerelere bakılmalı? Uzmanlar Güneş sistemi dışındaki yaşama elverişli bölgelere konsantre olunması gerektiğini söylüyor. Güneşinden çok uzak (çok soğuk) ya da Güneşine çok yakın (çok sıcak) olmamalı ve böylece yaşam oluşması için mükemmel koşulları sağlamalı. Güneş sistemi dışında keşfedilen en yakın gezegen Proxima Centauri b.

Uzaya Yelken Açmak!

• Yıldız sistemine ulaşmak için iki yıl önce Breaktrough Starshot adlı özel yatırımcıların fonladığı bir proje başlatıldı. Rus yatırımcı ve fizikçi Yuri Milner, yıldız sistemleri arasında seyahat edebilecek bir uzay aracı konsepti geliştirmeye çalışıyor. Aracın Güneş rüzgarlarıyla ışık hızının beşte biri hızda yol alması öngörülüyor. Söz konusu proje başarılı olursa bu tür küçük uzay araçlarının Proxima Centauri b'ye ulaşması 20 yıl, Dünya'ya veri göndermesi ise dört yıl sürebilir.

Akıllı Uzaylılar!

• Astronomlar bazı uzaylıların karadeliklerde ya da çok büyük yıldızlarda ve hatta Samanyolu'nun tam merkezindeki büyük karadelikte yaşıyor olabileceğini düşünüyor. Dünya'dan binlerce ya da milyonlarca yıl daha yaşlı bir uzaylı medeniyeti yapay zeka geliştirmiş olabilir. Yumuşak ve süngerimsi olmayabilirler, suyun veya oksijenin bol olduğu "yaşanabilir" yerlerde bulunmayabilirler. Bazı astronomlar yapay zekaların karadelikler ya da çok büyük yıldızlar gibi yüksek enerjili yerlerde yaşamayı tercih edebileceğini söylüyor.

Kaynak: BBC Bilim / Science (13 Ekim 2018)