Bohemya cam işi

Bohemya ve Silezya’da 13. yüzyıldan beri üretilen dekoratif cam eşya.

Özellikle 1685’ten 1750’ye değin yapılan barok üsluptaki kesme ve oymalı camlar çok ünlüdür. 17. yüzyıl başlarında Prag’da imparator II. Rudolf’un değçrli taş yontucusu Caspar Lehmann, bu taşlarda uygulanan bakır ve tunç çarklarla yontma tekniğini cama uyguladı. Camda intaglio (Tiefschnitt “derin kesme”) ile yüksek kabartma (Hochschnitt “yüksek kesme”) teknikleri çok eski çağlardan beri bilinmekle birlikte, Lehmann bu tekniği geliştirip kişisel bir üslup yaratan ilk çağdaş cam kesicisi oldu.

Bir okul kurduysa da, en yetenekli öğrencileri Bohemya dışına göç ettiler. Bunların arasında ünlü Nürnberg oymabaskı okulunun kurucusu Georg Schwanhardt da vardı. Böylece y. 1700’de ağır ve çok parlak olan potasyum kireç camı (Bohemya kristali) bulunana değin, çam kesmeciliği bir gelişme gösteremedi. İlginç desenleri, örgelerinin bolluğu, zengin ve gösterişli bezemeleri Bohemya kristalini dünyanın en ünlü cam işi haline getirdi.

18. yüzyılın sonlarına doğru, rokoko üslubunun ortaya çıkmasıyla Bohemya cam işinin yaygınlığı kesme bezemeli İngiliz camının gerisinde kaldı. Bohemya cam işi bu rekabeti, siyah üstüne altın yaldızlı Çin tarzı (chinoiserie) desenleri olan “hyalith” ve yarı değerli taşlara benzeyen “lithyalin” cam işleriyle sürdürdü. Ayrıca kesme desenli ve mineli ucuz yakut cam ve beyaz ppal kaplama cam işleri de üretildi.

19. yüzyılın sonlarına doğru Bohemya cam işinin sanatsal niteliği azaldı, ama Viyanalı bir sanayici olan Ludwig Lobmeyr, Kamenicky Senov’da (Steinschönau) bir cam atölyesi kurarak bu üretim dalını yeniden canlandırdı.