hidroelektrik enerji

düşen ya da hızla akan suyun enerjisiyle döndürülen elektrik üreteçlerinden (jeneratör) elde edilen elektrik.

Hidroelektrik enerji santradan içme, kullanma ya da sanayi suyu sağlama amacıyla ırmaklann önü kesilerek oluşturulan baraj göllerinde kurulur. Bir hidroelektrik santrahn ana bölümleri cebri borular, hidrolik türbinler, üreteçler, transformatörler ile su akışını ve elektrik enerjisi dağıtımını denetleyen yardımcı donanımlardır. Cebri borular suyu aşağı doğru türbinlere ileten büyük borular ya da tünellerdir. Türbinler akan suyun enerjisini üreteçleri döndüren mekanik enerjiye çevirir. Transformatörler, üreteçlerden elde edilen alternatif gerilimi uzak mesafelere iletilmek üzere çok yüksek gerilim değerlerine yükseltmekte kullanılır.

Elektrik enerjisi talebinin günün değişik saatlerinde büyük farklılıklar gösterdiği bölgelerde pompayla depolanmış su kullanan hidroelektrik santrallardan yararlanılır. Talebin düşük olduğu zaman aralıklarında elde edilen fazla enerjinin bir bölümü özel bir hazneye suyu pompalamakta kullanılır. Sistemin gereksindiği gücün taban güç değerini aştığı (talebin tepe değeri dolaylarına ulaştığı) zamanlarda ise gereken ek enerji, pompalanarak depolanmış suyun aşağı akıtılması yoluyla elde edilir. Bu sistemler genellikle yüksek verimle çalışırlar ve tepe yüklerin karşılanmasında en ekonomik çözümü oluştururlar.

Bazı kıyı bölgelerinde (örn. Bretanya’da Rance Irmağının halicinde) gelgit yükselmesinden ve çekilmesinden yararlanan hidroelektrik santrallar kurulmuştur. Gelgit yükselmesi sırasında özel haznelere dolan suyun önü kesilerek haznede kalması sağlanır. Sonradan serbest bırakılan su türbinleri, türbinler de elektrik üreteçlerini döndürür.