İlk adı Musa Beg olan Mozambik Güney Afrika ülkelerinin kuzey doğusunda 801 590 km² toprağa sahip bir ülke. Ülkede 10 eyalet var ve başkenti Maputo. Ülkenin diğer önemli şehirleri. Beira, Quelimane, Nampula, Xaixai, Inhanbane, Pemba, Tete. Hint Okyanusu boyunca uzun ince uzanan ülkenin kıyı uzunluğu 2515 km. Bu kıyıları limanların yanı sıra muhteşem sahillere sahip. Komşuları : Tanzanya, Malavi, Zambiya, Zimbabve, Güney Afrika ve Svaziland. Bu ülkelere gelen mallar genelde Mozambik limanlarından içeri giriyor. İklimi okyanustan dolayı nemli ve sıcak tropikal iklim. Kışları havalar hafif serinliyor. Ancak kuzeydeki Chimoi bölgesi rakımdan dolayı güzel bir iklime sahip. Yıllık hava sıcaklığı ortalaması 23.8 derece. Metrekareye düşen yıllık yağış ortalamasıysa 1436.5 mm. Nemli bir havası olan ulkenin ortalama yıllık nem değeri %75.1.
Devlet yapısı
Ülkede kabul edilmiş yönetim şekli cumhuriyet. Çok partili sistemle yönetilen ülkede hükümetler her beş yılda bir yapılan genel seçimler sonunda seçiliyor. Bu yönüyle Afrika kıtasındaki en demokratik ve rahat ülkelerin başında geldiği söylenebilir. Çok partili demokratik bir sistemle yönetilen Mozambik’te hükümet ülkenin gelişmesi için yabancı yatırımcılara birçok kolaylık sağlamaktadır.
Tarih
Mozambik uzun yıllar süren Portekiz somürge yönetiminden sonra 1975 yılında bağımsızlığına kavuşmuş bir ülke. Bu yıldan sonra başlayan iç savaşsa 1991 yılında sona erdi. Bu tarihten sonra iç huzurun sağlanması için büyük gayret sarf eden hükümetler sonunda bunu başarmış görünüyorlar. Ülkede iç savaştan bu yana münferit olaylar dışında herhangi bir kargaşanın yaşanmamış olması da bunu en büyük kanıtı. Yine bölgedeki diğer ülkelerle karşılaştırıldığında, Mozambik en güvenli ülkelerin başında gelmektedir. Gerek kırsal kesimde gerekse şehir merkezlerinde suç oranı oldukça düşük.
Su -enerji
Ülkede 60’in üzerinde ırmak var. Bu ırmakların debisi oldukça yüksek. Örneğin Zambezi 8 ülkeden geçiyor ve dünyanın sayılı ırmaklarından. Dünyanın en büyük barajlarindan biri olan Cahora Bass da Zambezi Nehri üzerinde. Ülkenin 13%’ü ırmak ve göllerle kaplı. Ülkede enerji sıkıntısı yok. Çok yüksek volta enerji var. Yalniz iç kesimlere alt yapıdan dolayı tam ulaşmamış.
Nüfus-Dil-Din
Yaklaşık 18 milyon nüfusu olan ülkenin 60%’ı kadın. Yine 45%’i 30 yaş ve altında. Nüfus artış oranı 2% olan ülkede ortalama yaş 45. Resmi dil portekizce. Ancak özellikle ülkenin kuzeyinde halkın bir çoğu sangana, cisene gibi kendi yerel dilleri konusuyor. Maputo’da İngilizce de geçerli ve sürekli yükselen bir dil. Halkin %60’a yakını müslüman. Ama devlette hiçbir etkinlikleri yok. Müslümanlar genelde çocuklarını okutmuyor medreselere gönderiyor. Dolayısıyla okuyan kesim hristiyanlar oluyor ve devlet kurumlarında onlar yer alıyor.
Eğitim-Sağlık-Hayat
Okuma-yazma oranı oldukça düşük olan ülkede yeni yeni okullar açılıyor. Başkent Maputo’da özel okul olarak Güney Afrika, Portekiz, Amerika, Filipin, Fransız, İtalyan ve Agakan okulları gibi 60 civarında okul var. Son olarak da Türk girişimciler tarafından bir özel okul (Willow International School )açıldı. Biri büyük olmak üzere irili ufaklı devlet ve özel sektöre ait 7 üniversite var. Suç oranı oldukça düsük. Bütün Güney Afrika bölgesindeki ülkeler içinde suç oranı en düşük olan ülkelerin başında geliyor. Sağlık açısından en büyük tehlike tüm Afrikada olduğu gibi AIDS. Devlet hastanesi ve birçok özel klinik var.
Turizim
Mozambik, turizm açısından potansiyeli çok yüksek olan bir ülke. Ülkenin kuzey güney doğrultusunda uzanan hint okyanusu kıyısındaki yaklaşık 2500 kilometre uzunluğundaki sahil şeridi her yönüyle turistler için harika fırsatlar sunuyor. Temiz denizi ve uluslararası alanda ün yapmış dalış noktaları deniz turizmi sevenleri bu ülkeye çekiyor. Tropikal ikliminde etkisiyle çok yakın bir zamanda Mozambik’e gelen turist sayısında çarpıcı değişiklikler görmek şaşırtıcı olmayacaktır.
Ulaşım:
A) Havalanları: Ülkede uluslararası 3 havalanını var. Bunlar başkent Maputo, Beira ve Nampula da. Ülkedeki havalanları bunlarla sınırlı değil. Ülkenin her eyaletinde havalanı var. Toplam havalanı sayısı 20. Kısacası Mozambik’te hava taşımacılığı imkanı var. Avrupa'dan doğrudan uçuş yalnızca Portekiz üzerinden Maputo’ya var. Güney Afrika Cumhuriyeti aktarmalı olarak gelindiğinde Johanessburg’tan bir saatlik uçuş sonunda dünyanın her köşesinden Maputo’ya ulaşmak mümkün.
B) Limanlar: Ülkenın en büyük limanı başkent Maputo’da bulunuyor. Liman ülkenin kıyısı bulunduğu Hint Okyanusu üzerinde. Bu yönüyle değerlendirildiğinde Türkiyeden Mozambik’e ulaşmak çok kolay. Akdeniz, Kızıldeniz ve Hint Okyanusu yoluyla bu ülkeye taşımacılık yapılabilir. Maputo limanının yıllık kapasitesi yaklaşık olarak 12 milyon ton. Bu liman üzerinden başta Güney Afrika Cumhuriyeti, Zimbabwe ve Swaziland olmak üzere çevre ülkelerede taşımacılık yapılmaktadır.
Beira Limanı: Beira limanı konumu itibariyle interlandında bulunan ülkelerin ihracat ve ithalatında önemli bir yer tutmaktadır. Bu liman özellikle denize kıyısı olmayan ve kıtanın iç bölgelerinde kalan Zimbabwe, Zambia, Malawi, Botswana ve Zaire gibi ülkelere yapılan taşımacılıkta önemli bir yer tutmaktadır. Limanın yıllık kapasitesi 7,5 milyon tondur.
Bu iki önemli limanın dışında Nacala, Quelimane ve Pemba da nispeten daha küçük limanlar bulunuyor.
C)Karayolu: Johanessburg ya da Durban dan otobuslerle baskent Maputo ya ulasmak mumkun. Ancak otobusler eski ve bakimsiz oldugundan ucakla yolculuk ozellikle turistler tarafindan tercih edilmektedir.
Ekonomi
Tüm yatırımlar uluslararası garanti altında. Para birimi metical. 11/07/2003 itibariyle 1 Amerikan Doları yaklaşık olarak 26 000 metical. Özellikle yabancı uyruklularla yapılan işlemlerde dolar talep ediliyor. (kira vs.)Turkiyedeki apartmanlara benzer yerler icin kira 500 Amerikan Dolari civarinda Guney Afrika standartlarinda bahceli mustakil evler ise 1000 Dolardan baslamaktadir.Ambalajli her sey Guney Afrika dan ithal edilmekte olup fiyatlar oldukca yuksektir.Son olarak ulusal paradan uc sifir atilip 1 Amerikan Dolari = 26 Medikal e esitlenmistir.Ülke Uluslararası Para Fonu (IMF)’na 1984 yılında üye olmuş. 19 tane banka var.Hemen her caddede yine döviz bürosu mevcut. Ülkede para transferi ve döviz bozdurma sorun değil. Ülkede iş gücü oldukça ucuz. Hükümet tarafından açıklanan asgari ücret endüstri sektöründe 37 USD. Tarım sektöründeyse daha da düşük. 25 USD. Genelde orta ve küçük ölçekli işletmeler olan ülkede en büyük fabrika bira ve son yıllarda açılan Mozal aluminyum fabrikası. Ayrıca ülkenin kuzeyinde çok yüksek rezervde doğal gaz bulundu. Ülkede tüketilen hemen hemen bütün ürünler ithal ediliyor. Sadece balık türleri ve diğer deniz mahsulleri, kosanat, pamuk ve meyva ihraç malları arasında. Ticaretin hemen hemen büyük bir kısmı Hint asıllıların elinde. Fiyatlar, dolayısıyla kar marjı oldukça yüksek. Turkiyeden her turlu mobilya,sanayi urunleri,tekstil urunleri (bazi firmalarin ikinci el mallari Avrupadan toplayip sattiklari dusunulurse),kimyasal urunler ihrac edilebilir ve Turk lokantasi Maputo da oldukca yuksek kar getirir.Buna karsilik ulkenin kuzeyinden susam ithal edilebilir.Mozambige ihracat icin yerel bir depo sart cunku Turkiye gibi bir ulkeden Maputoya gemiler en erken 2 ayda gelmekteler.Gemi Durban da yukunu bosaltmakta ve Mozambik bandrali bir gemiye yukunu aktarmaktadir cunku Maputo ve diger limanlar oldukca sig olup buyuk tonajli gemiler girememektedir.
Son düzenleyen asla_asla_deme; 15 Eylül 2010 15:07
Sebep: Kaynak Vikipedi
