Arama


RuYa - avatarı
RuYa
Ziyaretçi
24 Temmuz 2007       Mesaj #3
RuYa - avatarı
Ziyaretçi
Herkeste 40 veya üzerinde ben görülebilir. Bir çok kişi benleri koyu renkli lekeler olarak düşünür, fakat benler farklı şekillerde görünebilirler. Bir zamanlar kadınların yanaklarında ben bulunması oldukça revaçtaydı, hatta bazı kadınlar yüzlerine yapay olarak ben yaptırırlardı. Yıllarca benler güzellik belirtisi sayıldılar.

Bununla beraber benler sadece güzellik belirteci değildirler. Benler deride büyüyerek belirginleşebilir, üzerlerinde kıl bulundurabilir ve bazen de tehlikeli olabilirler. Benler derinin herhangi bir yerinde tek veya grup halinde bulunabilirler. Genellikle kahve renklidirler ve boyutları ve şekilleri değişebilir. Bu kahverengi renk melanosit adlı hücrelerden üretilen melanin pigmentinden (kahve renkli boya maddesi) kaynaklanır. Birçok ben yaşamın ilk 20 yılında ortaya çıkar, fakat bazen yaşamın ilerleyen aşamalarında da oluşabilir. Güneşe maruz kalmak benlerin sayısını arttırır. Her ben kendine ait bir büyüme şekli gösterir. İlk başta benler düzdür ve renkleri ten rengi, pembe, kahve ve siyahtır ve çillere benzerler. Zamanla bu benler büyür ve üzerlerinde kıllar gelişir. Yıllar geçtikçe bu benler yavaşça değişir, daha kabarık ve daha açık renge döner. Bazıları ise hiç değişmeden kalır. Bazı benler ise yavaşça kaybolur. Diğerleri ise deriden oldukça kabarık hal alıp küçük bir sap ile deriye bağlanıp kolaylıkla kopabilirler. Bu basit bir benin tipik bir yaşam döngüsüdür. Bu döngü ortalama 50 yılda tamamlandığından değişiklikler oldukça yavaş gelişirler. Benler güneşe maruz kaldıklarında koyulaşırlar.

Ergenlik döneminde, hamilelikte ve doğum kontrol hapı alanlarda daha koyulaşır ve büyürler ve bazen de yenileri gelişebilir. Son çalışmalar bazı tip benlerin kansere dönme riskinin diğerlerine göre daha fazla olduğunu göstermiştir. Bazı benler Malign Melanom denen deri kanserine dönüşebilirler. Güneş yanıkları melanom riskini arttırır. Yüzden fazla sayıda beni olan kişilerin melanoma yakalanma şansı daha yüksektir. Doğumda yüz kişiden birinde ben bulunur. Bu benlere konjenital nevüs (doğuştan olan ben) denir. Doğuştan olan benlerde melanom gelişim riski sonradan ortaya çıkan benlere göre daha yüksektir. Doğuştan olan bir ben yirmi santimetreden büyükse, melanom (oldukça kötü huylu bir cilt kanseri) gelişimi açısından daha fazla riske sahiptir. Displastik veya atipik ben olarak bilinen benler genellikle 6 mm den (kurşun kalemin çapı) daha büyük ve düzensiz şekillidirler. Bu benler olağan dışı görünümde olabilirler. Ortaları koyu kahve veya açık, bazen kırmızımsı, hatta bazen çevrelerinde siyah noktacıklar olabilir. Bu tip benler genellikle aileseldir. Displastik beni olan hastalar normal kişilere göre daha fazla melanom geliştirme riskine sahiptirler. Bu hastalar malign melanom gelişiminin belirteci olabilecek bulguları saptamak açısından düzenli olarak dermatoloji muayenesi olmalıdırlar. Bu kişiler kendi kendilerini muayene etme yöntemini öğrenerek, benlerinin rengi, şekli ve boyutundaki değişiklikleri veya yeni ben gelişimini takip etmelidirler. Bu kişiler benlerini güneşten koruyucu krenler veya uygun kıyafetler ile güneşten korumalıdırlar. Malign melanomun bulgularını erken tanımak önemlidir. Benleri kontrol ederken şu kurallar akılda tutulmalıdır: ASİMETRİ, Benin bir yanı diğer yanına benzemiyorsa SINIR, benin sınırları düzensiz, bulanık veya pürüzlü ise RENK, benin tamamında birden fazla renk (açık kahve, koyu kahve, siyah, kırmızı, beyaz veya mavi) var ise.. ÇAP, benin çapı bir kurşun kalem çapından (6 mm) fazla ise muhakkak bir dermatoloji uzmanına başvurulmalıdır. Bir çok kişinin genellikle sıradan düz benleri vardır. Ama hatırlanmalıdır ki bir çok ben bu şekilde değildir. Bazen deri renginde veya pembe, açık kahveden koyu kahveye kadar değişen renkte ve hatta mavi siyah olabilir. Bazı benler oval bazıları yuvarlak ve bazen hafifçe düzensiz olabilirler. Düz veya kabarık, küçük veya büyük, kıllı ve kılsız, benekli ve hatta renkli olabilirler. Eğer bir benin görünümü şüphe uyandırıyorsa, aniden bir değişiklik gelişmişse, muhakkak bir dermatoloji uzmanı tarafından muayene edilmelidir. Derimize dikkatlice baktığımızda ben dışında kahve renkli lekeler görebiliriz. Çiller bu lekelerine en sık görülenidir. Benlerden farklı olarak çiller bezelye boyutundan büyük olarak nadiren görülürler. Güneş çillerin daha belirginleşmesine neden olur, kışın ise tamamı ile kaybolabilirler. Benler vücudun herhangi bir yerinde görülebilirken, çiller genellikle yüz boyun ve sırtın üst bölümü gibi güneş gören yerlerde bulunurlar. Sarışın ve kızıl saçlılarda daha sık görülürler. Orta yaştaki kişilerin derisinde ben dışı bazı kahve renkli lekeler de görülebilir. Bu lekeler kahve renkli üzerleri siğile benzer şekilde pürtüklü şekilde yüz ve gövdede görülürler. Orta yaşın üzerindeki kişilerde ben dışında koyu renkli alanlar oluşabilir.

Kahve renkli siğil benzeri lekeler yüz ve gövdede görülürler. Bu zararsız lekeler seboreik keratoz adını alırlar. Aktinik lentigin denen çok sayıda küçük gri kahve renkli lekeler el sırtlarında, kollarda ve yüzde görülebilir. Bu lekelere karaciğer hastalığı ve yaşla ilişkisi olmadığı halde, karaciğer lekeleri veya yaşlılık lekeleri olarak bilinir. Bu lekeler daha ziyade güneş lekeleridir. Hem aktinik lentiginler hem de seboreik keratoz Dermatoloji Uzmanları tarafından kolaylıkla tanınırlar ve de kanser değildirler. Benlerin tedavisi bir çok ben ve deri lekeleri iyi huyludur, kanser değildir. Bu tip lekeler hiçbir zaman hayatı tehdit etmezler. Fakat bu lekelerin boyutu, rengi veya şeklindeki herhangi bir değişiklik olması, kanaması, ağrıması veya 20 yaştan sonra aniden ortaya çıkması bu lekelerin risk taşıdığını gösterir. Ara sıra benlerde kansere dönüşüm olabilir. Bundan dolayı benlerde normalin dışında bir değişim var ise muhakkak tıbbi yardım alınmalıdır. Dermatoloji Uzmanları deriye temas ettirilen bir mikroskop vasıtasıyla benlerin kanser riski taşıyıp taşımadığını saptayabilirler. Dermatoloji uzmanları benin bir bölümünü veya tamamını cerrahi olarak çıkartıp mikroskopta incelemeye yollayabilirler. Bu basit ve zararsız bir işlemdir. Eğer benin bir bölümü alınmış ve kanser olduğu saptanmış ise benin tamamı ve benin etrafındaki deriden bir miktarı yeniden cerrahi olarak çıkartılır. Bir ben travmaya maruz kalabilecek bir yerde, kıyafetlerin rahatsız edebileceği bir yerde ise veya kozmetik açıdan rahatsız edici olduğunda kişi tarafından çıkartılması istenebilir. En sık kullanılan yöntem bu bölgenin uyuşturulmasından sonra benin çıkarılması ve dikiş atılmasıdır. Benlerin çıkartılması işlemi çok kısa sürede yapılabilir. Bazen benler çıkarıldıktan sonra tekrar edebilirler. Yapılan çıkartma işleminden sonra ben yeniden ortaya çıkarsa doktorunuza tekrar muayene olmanız gerekir. Bir çok kişi benin üzerine tıraş yapmanın zararlı olup olmadığını bilmek ister. Medikal çalışmalar göstermiştir ki bir çok kişi tahrişe neden olması nedeniyle benlerini çıkartmak istemektedirler. Bazı benlerin üzerinde kıllar bulunabilir ve bu durum kişileri rahatsız edebilir. Bu benler deri yüzeyine yakın alanda kesilebilir veya iğneli epilasyon ile yok edilebilir. Bazen de hastanın isteği üzerine ben tamamı ile çıkartılabilir. Bir çok ben herhangi bir probleme yol açmaz. Fakat bazen rahatsız edici olabilir veya değişiklik gösterebilir.