Hastalık Tehşisinde Kan

KREATİNİN:

Analiz Materyali: Serum
Alternatif Materyal: ---
Stabilitesi: Oda ısısında yaklaşık 4-6 saat, buzdolabında 24-48 saat.
Metod: Jaffe metodu.
Analizi Etkileyen Olumsuz Faktörler: Hemolizli ve ikterik serum örnekleri tercih edilmemelidir. Ayrıca yüksek kan şekeri olan serum örneklerinde yalancı yüksek ölçümlere sebep olunabilir.
Normal değerler:
Erkek: 0,9-1,5 mg/dl
Kadın: 0,7-1,3 mg/dl

Kreatinin, kreatin molekülünün anhidritidir. Büyük oranda kasda kreatin fosfatın, irreversibl enzimatik olmayan dehidratasyonu ile oluşur. Kreatininin 24 saatlik idrarla atılımı kas kitlesi ile orantılıdır. Kreatin molekülünden farklı olarak, kreatinin artık ürünüdür. Kreatinin klirensi glomerüler filtrasyon oranının belirlenmesinde kabul edilen bir ölçümdür.
Kreatinin kas metabolizmasının sonucunda kreatinden oluşur, ve yapım oranı kas kitlesi ile yakından ilgilidir. Sağlıklı bir insanda kreatininin tübüler sekresyonu % 10- 15’tir, ilerlemiş böbrek yetmezliğinde bu oran % 40’lara kadar çıkabilir. Bu nedenle 24 saatlik idrar toplanarak yapılan kreatinin klirens hesaplaması, gerçek GFR’dan bu oranlarda daha yüksek çıkacaktır. Pratikte serum kreatinin düzeyi renal fonksiyonları değerlendirmede üreye göre daha değerlidir. Ağır egzersiz ya da travma gibi kaslardan artmış kreatinin salınımında kreatinin düzeyi renal fonksiyon bozukluğu olamadan da yüksek olabilir. Oral keratin kullanan sporcularda da kreatinin düzeyi geçici olarak yüksek bulunabilir. GFR’ı düşük olan hastalarda tübüler sekresyonu inhibe eden trimetoprim, simetidin, amilorid gibi ilaçların kullanılması durumunda kreatinin daha yüksek olabilir. Kas kitlesi aşırı miktarda azalmış malnütrisyonlu hastada azalmış kreatinin yapımı sonucunda kreatinin düşük bulunabilir. Gebeliğin ikici trimesterında ve diyabetik nefropatinin ilk evresi olan hiperfiltrasyon evresinde artmış kan akımı ve GFR’a bağlı olarak kreatinin düzeyi düşük olabilir.
Serum kreatinin düzeyi rutin taramalar ve seri izlemler için yararlı bir testtir. Düzeyleri ile GFR arasında ters lineer bir ilişki bulunmaktadır. Bu ilişki şematik olarak şekil 1’de gösterilmiştir. Normal kreatinin değerleri ortalama olarak 0-6 – 1.2 mg/dL’dir. Pratik değerlendirmede normal limitler içinde bile kreatinin değişimlerinin renal fonksiyonlarnda önemli oranda azalmaya işaret edebileceği akılda tutulmalıdır. Örneğin kan kreatinin düzeyinin 0.6 mg’dan 1.2 mg’a çıkması her iki değer de normal olsa bile renal fonksiyon ve GFR’da % 50’lik bir kaybın olduğunun göstergesidir. Değerlendirmede dikkat edilecek bir başka nokta yaşla birlikte GFR’da düşme olmasıdır. 40 yaşından sonra bir hastalığı olmayan sağlıklı insanlarda GFR’da yıllık ortalama 1ml/dk’lık azalma olur. İlerlemiş yaşla birlikte kas kitlesindeki azalma daha düşük kreatinin düzeylerine neden olur. İlerlemiş yaşı olanlarda normal kreatinin düzeylerine rağmen GFR’da önemli düşüşler olabilmektedir

Kreatinin Düzeyinin Artmasına Yol Açan Bazı Sebepler:

1-Akut ve kronik böbrek yetmezliği:

A))Prerenal nedenler
a--Hipovolemi
b--Hipotansiyon
c--Ağır enfeksiyonlar

B))Renal nedenler
B1-Glomerülonefritler
B2-DIC
B3-Transplantasyon rejeksiyonu
B4-Nefrotoksisite
B5-İntertisyel nefritler
B6-Piyelonefritler
B7-Diabetik böbrek hastalığı
B8-Multisistem hastalıklar

C))Postrenal nedenler

a-Tübüler obstrüksiyon
b-Üreter hasarı
c-Üreter obstrüksiyonu
d-Üretrada taş

2-İlaçlar

3-Nefrotik sendrom

4-Karaciğer hastalıkları ile birlikte olan böbrek yetmezlikleri:
Hepatosellür hastalıklar
Tıkanma sarılığı
Uzun süren hipotansiyon

5-Metabolik hastalıklar:
Orak hücreli anemi
Karaciğer ve böbrek amiloid infiltrasyonu

6-Akromegali ve jigantizm

7-Kanserli hastalarda gelişen böbrek yetmezliği

8-Böbrek tümörleri ve tümör invazyonları

MsXLabs Üye Girişi