ÇERKEZLERDE SOSYAL HAYAT
Çerkezlerin en çok önem verdiği konulardan biri dilleri olup çerkezceyi daha çok yaşlılar kullanır. Yeni nesil daha çok anlamakta ama konuşamamaktadır çocuklar çerkezceyi yazılı olrak değil , küçük yaştan itibaren duyarak öğrenirler. Bir ailede çerkezce ne kadar çok konuşulursa çocuklar okadar çok öğrenir.
Çerkezce özellikle düğün ve cenazedelerde daha çok kullanılır.
Çocuklar çerkez öfr ve adetlerine göre yetiştirilir son derece dikkatli ve geleneksel aile terbiyesinden geçerler ve ilke olarak büyüklere saygıyı , yardım severlik, cömertlik misafir perverlik gig unsurlarla bezenmiş ahlaki yapı unsurları dahilinde eğitilirler.
Evliliklerde evlenilicek kişinin çerkez olması tercih edilir.Bunu nedenleri altında gelenek ve göreneklerinin farklı olması, kültürlerinin devam etmesini istemeleri yatar.
Akraba evlilikleri kesinlikle yasaktır. aynı sülaleden kesinlikle kız alıp veilmez.
Evlenme gelenekleri çerkezlerin en az değişime uğramış bir parçasıdır.
Düğün ve eylencelerde geleneksel çalgıları olan mızrak veya akardion eğlenirler. Düğünler erkek tarafında daha coşkulu yapılmaktadır.Düğünler en az bir hafta sürer.Çevredeki çerkez köyleri düğünlere davet edilir.
Oyunlarda kızlar ve erkekler karşılıklı sıralanırlar. Oyun mekanında bulunanlar yaş ve misafirlik derecesine göre sıralanırlar. Erkekler sıradaki yerlerine göre piste çıkarlar ve karşıda beyendiği genç kızın önüne dans ederek gelir. Bir dizini yere koyarak çömelir. Bu sözel olmayan bir dansa davet biçimidir. Eğer kızda oynamak isterse oynayarak piste yönelir. Ayakta karşılıklı sırada bekleyen kız ve erkekler alkışla tempo tutarak oyunun coşkusunu arttırırlar.
Oyunlar sırasında uyulması gereken kurallar vardır sigara içmek, oturmak, yüksek sesle gülmek, sakız çiğnemek ve izin almadan oynan yeri terketmek gibi davranışlar saygısızlık olarak algılanır.
Başlıca çerkez dansları Çeçen, wig , Kafe, Leperuş, Apsuvadır. Çerkez kültüründe eğlence önemli bir yer tutar. Eğlenmek için sadece düğün beklenmez. Köye misafir bir genç geldiğinde gençler bir araya gelir misafirin onura sohbetli, müzikli, danslı toplantılar yaparlar. Düğün ve eylencelerde yapılan bu toplantıya zexes(zehes) denir. Ve bu toplantılar geç saatlerde başlar ve sabaha kadar sürer toplantıda bir thamate bulunur. Thamate tdüğünü organize eden gelenek ve görenekleri iyi bilen kişidir. Toplantılarda gençlerin iletişim kurmasını sağlayan oyunlar oynanır :eşinden memnunmusun bir üç beş gibi.
Başlık almak çerkez geleneklerinde vardır. Ama buna toprak bastı denir. Eğer damat kızı başka bir çerkez köyünden aldıysa o köyün gençleri damattan toprak bastı parası alır.
Gelinler kocasının ailesindeki aile büyüklerine gelinlik yapar. Ailedeki kayınvalide, kayıpeder, görümce yada uzaktan aile büyüklerine gelinlik yapar. gelinlik yapmak : büyüklerin yanında konuşmamak, oturmamak başkalarından bahsederken bile aile büyüklerinin isimlerini kullanmamak biçimindeki davranışları içerir. Bu geleneğin önceki kuşaklarda eşlerden birinin ölümüne kadar sürdüğü bilinir. gelinlik etmeye bazı aile büyüklerinin geline değerli şeyler hediye etmesiyle son verilir.
Çerkezlerde yaşlılara saygı son derece önemlidir. Yaşlılara ve büyüklere son derece saygılı davranılmaktadır. Herhangi bir yaşlı uzaktan bile geçse ayağa kalkılır. Yaşlılara saygıda yanında oturmak, konuşmamak , yiyp içmemek de vardır.Örneğin yeni evlenen bir eş aile büyüklerinin yanında eşiyle bir arada görünmezler ve birbirleriyle konuşmazlar.Gerekmedikçe kayın pederinin yanında çocuklarıyla ilgilenmezler.
Yaşlılar bilgi ve deneyimli kişilerdir; Çerkezlerde yaşlılara bu yüzden çok değer verir çok büyük bi saygı gösterir.
Çerkezlik özgün bir kültürdür. Ve bu yüzden çerkezler şu lafı söler hep ÇERKEZ OLUNMAZ ÇERKEZ DOĞULUR!!!!!!
Son düzenleyen GusinapsE; 10 Nisan 2006 20:33
