Farenjit Nedir ?
Kış aylarında en sık karşılaştığımız hastalıklar arasında yer alan farenjit , Farenjit, farinks adı(yutağın) verilen boğaz kısmının iltihabıdır. Yutağın bazen mikrobik, bazen metabolik, bazen de çalışılan ortamın ısısına, tozuna bağlı olarak reaksiyon göstermesi olan farenjit sıklıkla boğaz ağrısı veya boğaz yangısı olarak anılır.Hemen hemen herkes az ya da çok farenjit geçirir. Farinks, burun ve ağız boşluğunun arka tarafıdır.
Farenjit Belirtileri
-Boğazda ağrı, yanma, kuruluk hissi, kaşınma,
- Yutkunurken zorlanma ve bunun uyurken rahatsız etmesi,
- Öksürük,
- Ateş, ses kısılması,
- Halsizlik, yorgunluk,
- Burnun akması,
- Baş ağrısı,
- Toz ve yiyeceklere karşı hassasiyet gelişiyor,
Kimilerinde Farenjit uzun süreden beri vardır ve çok fazla rahatsız edici şikayetler gözlenmez. Bu durumda farenjit hastalığı kronikleşmiştir. Müzmin farenjit denilen durum ortaya çıkar. Farenjit Hastalığın çok şiddetli olduğu ve yeni yeni görüldüğü durum ise akut farenjit adını alır. Bazen farenjit bronşite de neden olur. Farenjit hastalığınız olup olmadığını öğrenmek için uzman bir hekime danışmalısınız. Teşhis için gerekirse kan testi, Bogaz kültürü, endoskopi, komputertomografi ve röntgen çekilmesi gerekebilir.
Akut Farenjit :
Hastanın şikayetleri daha belirgindir. Boğaz ağrısı, yutkunma zorluğu, boğazda kuruluk,yanma veya kaşınma hissi, ateş, öksürük gibi şikayetler olur. Boyunda beze, burun tıkanıklığı, burun akıntısı, baş ağrısı, halsizlik, kırgınlık, ses kısıklığı gibi şikayetlerde görülebilir. Akut farenjit herkesde görülebilir
Kronik Farenjit :
Kronik farenjitin en belirgin özeliği boğazda sürekli kuruluk kuruluk hissi, gıcık, ve mukazanın kızarması ve bazende yapışkan balgam tükürmede görülür. Boğazda bir yumru varmış gibi yutkunmayı zorlaştırır. Yutakta kızarıklık ve ödem görülür. Ayrıca geniz akıntısı, boyunda beze, burunda ödem ve akıntı gibi bulgulara rastlanabilir. boğazda yine kızarıklık vardır. Ayrıca kronik farenjiti ortaya çıkaran başka durumlar varsa bunlara ait bulgular görülür. Akut farenjitin aksine ateş, halsizlik ve kırgınlık gibi şikayetler pek görülmez. Boğaz ile ilgili şikayetler daha hafiftir ancak ya hiç kaybolmaz ya da çok kolay ortaya çıkar. Gıcık öksürüğü şeklinde bir öksürükte eşlik edebilir. Hastalar boğazını temizleyerek rahatlayacakları hissine kapılırlar ve sürekli temizleme hareketi yaparlar. Ancak bu çoğu zaman boğazı daha fazla tahriş etmeye neden olur. Ayrıca burunda kemik eğriliği (deviasyon), et büyümesi, alerjiye veya iltihaba bağlı akıntılar görülebilir.
farenjit hastalığın bazı belirtileri girtlak kanseri hastalığı belirtileri ile benzerlik göstermektedir. Örnegin ;Ses kısıklığı, boğazda takılma ve Kulak ağrısı Girtlak Kanseri hastalığınında da görülebilir, Bu sebebden uzun süren problemlerinizde örnegin uzun süreli ses kısıklığında (üşütmeden oluşan ses kısıklığı birkaç günde geçer ) mutlaka konusun da uzman (K.B.B Hastalıkları uzmanı) bir hekime danışılmalıdır. Erken teşis için bu cok önemli
Girtlak Kanseri Belirtileri;
Ses kısıklığı
Geçmeyen bir boğaz ağrısı
Kulak ağrısı
Yutkunmada zorluk
Nefes almada güçlük
Boyunda bir şişlik
Acı veren yutkunma
Boğazda bir şişlik hissi
Geçmeyen bir öksürük
kanlı balgam
Farenjit ' den Korunma Yolları
Farenjit ' den korunmak için sigarayı bırakmak gerekir. Boğazı tahriş eden aşırı sıcak ve soğuk yiyeceklerden kaçınılmalıdır. Boğazı temizlemek de tahriş edici olduğu için yapmamak gerekir. Tozlu ve kirli ortamlardan, kapalı yerlerden uzak durmak gerekir. Elleri sık yıkamak ise enfeksiyonu önlemeye yardımcıdır. Eğer alerjiniz varsa buna neden olan şeylerden korunmalısınız. Mide asidinin boğaza kaçtığı reflü gibi bir sorununuz varsa çay, kahve, alkol, kola gibi içecekleri azaltmak ve fazla yemekten kaçınmak gerekir, Çürük dişlerin boğaz enfeksiyonlarına da önemli etkisi olduğu bilinmekte.
Düzgün bir yaşam, düzenli yapılan spor ve vitaminsiz kalmamak farenjit ' den korunmayı sağlayan durumlardır.
Nasıl Farenjit Oluruz?
Boğazın arka kısmı mikroplara, toza, ısıya karşı hassastır. Hem akut farenjit hem de kronik farenjit ' in nedenleri genelde mikroplar veya virüsler olsa da oluşmalarında arada küçük farklar bulunur.
Kronik farenjit ' te sigara ve alkol kullanımı, alerji, virüs ve bakteriler, geniz akıntısı, kuru hava gibi nedenler etkilidir. Bunların çoğu boğazı tahriş eden nedenlerdir. Bunlardan başka boğazı tahriş eden durumlar da vardır. Aşırı sıcak ya da soğuk yiyecekler, bademcik iltihabı, asitli içecekler de farenjite sebep olabilir. Bir de burun tıkandığında farenjitin olması iyice kolaylaşır.
Akut farenjit te ise sebep genelde virüs ya da bakteridir. Yine tahriş edici nedenler de farenjit ' in oluşmasında rol oynar. Mevsimler, farenjit oluşumunda etkendir. Kapalı ortamlarda görülme sıklığı fazladır. Havada bulunan maddeler, bazı soğuk algınlıkları farenjit ' e yol açabilir.
Farenjit Tedavisi
Farenjit için Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar;
- Uykusuz kalmamak , yorgun düşülmemeli.
- Yatmadan ağız gargarasıyla temizlik yapmak dişleri fırcalayarak agızda bakteri oluşturacak yemek artıklarını siş aralıklarından temizlemek.
- Gece uyuduğunuz odada kalorifer varsa, odayı mutlaka nemlendirin, kalorifer peteğine su askısı takın, odanın nemli durmasını sağlayın.
- Sigara ve alkol almamak , Koyu çay ve kahveden ve asitli içecekler den kaçınmak.
- Tozlu yerlerde ve kirli havada bulunmamak
- Aşırı sıcak ve soğuk gıda almamak , Bol Baharatlı, acı yemeklerden ve Kabuklu bogazı tarhiş edici yiyeceklerden kacınmak
- Üşümemeye çalışmak
- Bol, bol sıvı alın, terli iken korunmaya dikkat edin.
- Alerjiye neden olan faktörlerden uzak kalmak , hangi maddeye karşı alerjiniz olduğunuzu mutlaka öğrenin, alerjinin arttığı dönemlerde, faranjitin azması muhtemel, bu nedenle alerjinizi kontrol altında tutun.
- Vitamin gereksinimlerini karşılamak , özellikle c vitamin.
- Ağız yoluyla değil burundan nefes almak, cünkü agız direk olarak ortam daki tozu ve bakterileri bogaza göndermekte, burun ise toz ları süzer ve soludugumuz havayı nemlendirerek cigerlerimize göndermekte.
- Boğazı temizlemeye çalışmamak
- Çürük Dişlerden kurtulmak
Farenjit insanda bir anda oluşmuyor belli siüreç içerinsinde oluşmaktadır, tedaviside uzun süreli geçmektedir hastalık kendisini 45-50 günde tekrarlıyabilir, Farentit ' in tekrarlama başlangıcı hissedildiği anda ilaçlarınızı alın, böylece farenjit hastalığın ağır geçmesini engellenir.
Farenjit tedavisine başlanırken ilk önce hastanın "boğaz Kültürü" alınıyor , bu kültür sayesinde hastalığın "mikrobik" olup olmadığı tespit ediliyor. Antibiyotik kullanımı hastalığın tedavisinde önemlidir. Bu, virüsler üzerine etkili olmasa da bakterileri ortadan kaldırmak için gereklidir. Böylece hastalığın iyileşmesi hızlanır. Antibiyotik kullanımından başka ateş düşürücü, ağrı kesici, alerjisi olanlar için alerjiyi önleyici ve öksürük kesiciler kullanılabilir. Geniz akıntısı için ilaç verilebilir. Antibiyotik vucut için yararlı bakterileri hatta bogaz için yararlı bakterileri ölderebilecegi için vitamin ve beslenmemize dikkat etmeli ve Antibiyotik kulanımın faydasını görebilmek için kullanım saatlerine çok dikkat etmeliyiz. Eger Daha önceden sık sık antibiyotik tedavisi almışsak bogaz kültürü yaptırarak hangi antibiyotigin kullanacagımıza karar verilmesi gerekir.
Akut Farenjit ' in Tedavisi:
Kronik farenjit için tedavi uzun sürer. Hem doktorun hem de hastanın yapması gerekenler vardır. Tedavide niçin kronik farenjit olduğu araştırılır. Hastalık genelde tamamıyla ortadan kaldırılamaz. Pastil kullanımı ise faydasızdır. Akut farenjit e sıcak sifalı çay içilmesi gelir. Akut farenjite virüslerin neden olduğu düşünüldüğünde antibiyotik verilmesi gerekli değildir. Ancak sıklıkla virüslerin yaptığı iltihaba bakterilerde eklendiğinden antibiyotikler hastalığın iyileşme süresini kısaltmaktadırlar. Antibiyotik olarak penisilin türevleri, sefalosporin veya makrolidler kullanılabilir. Antibiyotiklerin yanısıra, ağrı kesici-ateş düşürücü ilaçlar, alerji düşünülen hastalarda antihistaminikler, burun açıcı spreyler, öksürük kesiciler ve ağız gargaraları (tuzlusu ile gargara olabilir) kullanılabilir.
Kronik Farenjit ' in Tedavisi:
Kronik farenjit e sebep olan etkenlerden uzak durulmalıdır. Farenjit adaçayı, okaliptüs, aItırı, hatmi, mirra ve papatya çayı vede bonbonları azda olsa rahatlatıcı özeliklere sahiptir. Kaloriferli evlerdesıcaktan kişinin ağzı kurur ve buda boğazın tahrişine sebep olur. Bu nedenle kaliroferlerin üzerine buharlaşması için içi su dolu bir kap konması iyi olur, Kronik farenjitin tedavisi oldukça zordur. Hastanın bazı durumlara dikkat etmesi gerekmektedir. Ancak yine de kronik farenjit çoğu zaman tam olarak ortadan kaldırılamaz. Tedaviyi belirlemek için kronik farenjiti ortaya çıkaran başka bir faktör olup olmadığına bakılmalıdır. Eğer bulunursa önce onun tedavisi gerekir.
Farenjit in sebeb oldugu Eğrilik veya burunda et, sinüzit, mideden asit kaçağı(reflü) gibi hastalıklar uygun şekilde gerkirse ameliyatla düzeltilmelidir. Antibiyotikler genellikle faydasızdır. Geniz akıntısın azaltıcı ilaçlar veya ağız gargaraları sık kullanılırlar. Bazen mideden asit kaçağını önleyici ilaçlarda verilebilir. Hastanın dikkat edecği durumların başında sigaranın dumanından bile uzak kalmak.
