vergi hukuku

vergi ödevinin niteliğine, vergi borcunun doğması ve sona ermesine, vergi ödevlerine aykırılığın sonuçlarına ve bu alandaki uyuşmazlıkların çözümüne ilişkin maddi ve şekli kurallar bütünü.

Vergi hukuku kuralları kural olarak özel kişiler ile vergilendirme yetkisini kullanan kamu idareleri arasındaki ilişkileri düzenler ve temelde kamunun yararlarını korumaya hizmet eder. Vergi hukukunun alt bölümlerini vergi usul hukuku, vergi ceza hukuku, vergi yargısı hukuku, bireysel vergiler hukuku ve vergi icra hukuku oluşturur.

Türk vergi hukukuna egemen olan ilkeler genellik, yasallık, mali güçle orantıhlık, kamu giderlerini karşılama hedefi ile adaletli ve dengeli dağılımdır. Yalnız belirli bireyleri kapsayacak biçimde vergi konmaz. Her tür mali yükümün yasayla konması zorunluluğu kişisel hak ve özgürlükler bakımından güvence sağlamak, keyfi ve takdiri uygulamaları önlemek içindir.
Vergi kurallarının yorumunda temel alınması gereken başlıca yöntem, vergi yasasının konusundaki amacın göz önünde tutulmasıdır. Vergi yasalarının içeriğinin belirlenmesinde ve belli olaylara uygulanmasında olguların şekli yönünden çok maddi ve ekonomik yönüne ağırlık verilir. Hukuksal güvenlik ilkesinin bir yansıması olan genişletici yorum yasağı, vergi hukuku alanında kıyas yasağının uygulanmasını zorunlu kılar. Böylece kıyas yasağı, ekonomik yaklaşım ilkesinin sınırını oluşturur.

Kendi yararına sonuç çıkarmak üzere bir iddiayı ileri sürenin bunu ispat yükü altında olduğu yolundaki genel kural vergi hukukunda da geçerlidir. Bu nedenle defter ve belge düzenine uyma vergi yükümlülükleri için bir ödev niteliğini taşır.