ADRENALİN a (lat ad. yanında ve re- nalis, böbreklerden fr. adrenaline).
MsXLabs.org & Büyük L.
Org. kim. ve Biyokim, Sola çevirici enantiomeri böbreküstü bezlerince ve yedek olarak sinir düğümleri ve düğümötesi sempatik sinir liflerince salgılanan hormonlardan biri olan, ayrıca, sentetik olarak da hazırlanabilen C9H13N03 formülünde bileşik. (Eşanl. EPİNEFRİN.)
—ANSİKL. Adrenalin, 1901 yılında böbreküstü bezinin özeğinden elde edildi. Hormon orada grandilerde stoklanır ve splanknik sinirin uyarılmasından sonra doğrudan kana geçer. Nikotinli maddeler ve insülin de adrenalinin bulunduğu yerden ayrılmasını sağlar. Bütün iç kaynaklı katekolaminlerde olduğu gibi, adrenalinin fizyolojik etkisi geçicidir, çünkü hem plazmadaki monoaminooksidazla (MAO), hem de nöron içi ve nöron dışı yakalanmayla çabucak etkinliğini yitirir. Çevre toplardamarlarından birine çok düşük dozda adrenalin şırınga edilmesi, elektro- ansefalogramla eşzamanlı olarak bir uyanıklık tepkisi doğurur; oysa, beynin yan karıncıklarına şırınga edilmesi, tersine, uyku hali yaratır.
Adrenalinin fizyolojik etkisi, asetilkolinin etkisine karşıt ve sempatomimetiktir: adrenalin çevre kan damarları üzerinde tansiyon yükseltici ve damar daraltıcı niteliklere ve düz kaslar üzerinde düzenleyici güce sahiptir (bazı astım krizlerinde bronşları genişletici etki ve midriyaz). Adrenalin kan şekerini yükseltir. Böbreküstü özeğince aşırı adrenalin salgılanması, sürekli ya da paroksistik (feokromositom) birtakım hipertansiyonlara yol açar.
Tedavide ağır alerjik tepkilerden doğan şiddetli kollaps durumu gibi acil hallerde adrenalin kullanılır (adrenalin bulaşık şırıngayla fizyolojik serum verme tekniği). Durmuş kalbi yeniden çalıştırmak amacıyla kalbin içine adrenalin şırınga edilebilir. Aerosol olarak, astım olaylarında büyük bir ihtiyatla kullanılmalıdır. Yerel olarak, özellikle mukozalar üzerinde, kan dindi- rici olarak kullanılır.
Çoğu kez, klorhidrat halinde, yerel ağrı dındırıcılerle (prokain) birlikte kullanılır, böylece adrenalin onların dağılmasını geciktirir. Küçük ameliyatlarda kanamayı azaltmaya ve acı yitimini uzatmaya da yarar.
Tedavide kullanılan adrenalin, atların böbreküstü bezlerinden çıkarılır, ya dati- rosinden yararlanılarak biyosentezle elde edilir.
Son düzenleyen _Yağmur_; 17 Ekim 2015 13:11
"İnşallah"derse Yakaran..."İnşa" eder YARADAN.
