Çanakkale Şehitleri Tanıtım ve Araştırma Derneği, 5 yıl önce kurulmasına karşılık 500 sergi açarak büyük bir başarının altına imza attı.

Sergilere halkın ilgisi yoğun. Bugüne kadar en fazla Batman’da açılan sergi dikkati çekti. Dernek bu yıl Batman’ın yanı sıra Kahramanmaraş, Bitlis, Van, Şanlıurfa ve Diyarbakır’da da sergi açtı. Derneğin başkan yardımcısı İbrahim Çelik, “Çanakkale’de düşmana karşı bu toprağın evlatları olarak Laz’ı, Kürt’ü, Çerkez’i, Arap’ı beraber savaştı ve şehit düştü. Bu ruhun insanları bir araya getirdiğini en iyi Doğu’da hissettik.” diyor. Yeni neslin Çanakkale Zaferi’nden bihaber yetiştiğinden rahatsız olan Çelik, açtıkları yarışmalara çocukların ‘Truva Atı’nı resmederek göndermelerinden yakınıyor. İşin vahim tarafı ise ‘Çanakkale Savaşı’ temalı bir yarışmada jürideki öğretmenlerin böyle bir resme ödül vermiş olması.

Çanakkale destanını 18 Mart’taki kutlamaların dışına taşıyan tek bir dernek var: Çanakkale Şehitleri Derneği. Bu derneğin faaliyetleri de olmasa Çanakkale Savaşı’nı yılın geri kalan bölümünde hatırlayan ya da hatırlatan da olmayacak. Bir grup işadamı tarafından 5 yıl önce kurulan Çanakkale Şehitleri Tanıtım ve Araştırma Derneği, yıl boyuna yapılan sergi faaliyetleri ile yakın tarihimize damgasını vuran bu emsalsiz destanı yeni nesillere aktarmaya çalışıyor. Derneğin yurdun dört bir tarafında açtığı sergilere ilgi büyük. Bugüne kadar 200 sergiye imza atan derneğin başkanı Mehmet Artuna Aysun, halkın yoğun ilgisini, “Millet, ecdadına susamış.” şeklinde yorumluyor. İşin ilginç yanı ise serginin en fazla Güneydoğu’da yankı uyandırması. Üstelik bunu organize eden Manisa’daki Celal Bayar Üniversitesi’nde okuyan Selman Tur adında Batmanlı bir öğrenci. Tur, derneğin yardımı ile geçtiğimiz yıl eylül ayında Batman’da sergi açmış. Bu yıl sergiyi Diyarbakır, Siirt, Mardin ve hatta Halep’e taşımayı hedefliyor.

Çanakkale Şehitleri Tanıtım ve Araştırma Derneği’nin Başkan Yardımcısı İbrahim Çelik, derneğin 2000 yılında Çanakkale’ye yapılan ziyaretin akabinde kurulduğunu söylüyor. Çelik, derneğin kuruluş hikâyesini şu sözlerle aktarıyor: “12 arkadaş ne zaman buluşsak hemen aklımıza Çanakkale geliyor ve ağlamaya başlıyorduk. Bu destanı tanıtmaya çalışan herhangi bir kuruluş olmadığının farkına varınca kolları sıvadık. Çünkü ecdadımıza vefa borcumuz var.” Çelik’e göre yeni nesil Çanakkale Savaşı’nı tanımadan büyüyor. 35 yaşındaki Çelik, bırakın yeni nesli, kendi kuşağının bile bu savaştan bîhaber büyüdüğü görüşünde. “Düşünün Marmara Üniversitesi Siyaset ve Yönetim Bölümü mezunuyum. Ben dahi Çanakkale Savaşı ile ilgili tek kelime duymadan üniversiteden mezun oldum.” diyor. Bu durumun bir uzantısı olarak derneğin etkinlikleri arasında bulunan ilkokul ve lise seviyesindeki çocuklara yönelik şiir, kompozisyon ve resim yarışması geçtiğimiz yıl iptal edilmiş. Çelik, yarışma için kendilerine gelen resimlerin önemli kısmında ‘Truva Atı’ olduğuna dikkati çekiyor. Çanakkale denildiği zaman çocukların aklına, yakın tarihimizdeki Çanakkale Savaşı yerine 2500 yıl önce yaşanan Truva Savaşı geliyordu. Çelik’e göre işin vahim tarafı öğretmenlerin de bu konuda yeteri kadar bilgi sahibi olmaması. Nitekim yarışmanın jürisinde bulunan dört resim öğretmeni, ödülü ‘Truva Atı’na vermiş. Çelik, “Yarışmayı düzenliyor; ancak jürinin kararına karışmıyorduk. Truva Atı’nın yer aldığı resme verilen ödül bizi son derece üzdü. Bu yıl herhangi bir yarışma organize etmeyi düşünmüyoruz. İptal ettik.” diyor.

çanakkale dünyaya açılıyor

Çelik, Çanakkale Savaşı’nı halka tanıtmak için sergi çalışmalarına ağırlık verdiklerini söylüyor. İlk sergi 2002 yılının Mart ayında İzmir Konak Meydanı’nda açılmış. Sergiye İzmirliler büyük ilgi göstermiş. Öyle ki sergiye girmek için insanlar uzun süre sıra bile beklemişler. İzmir’de açılan serginin ardından civar şehirlerdeki etkinlikler düzenlenmeye başlanmış. İlk yıllarda sergiler Ege’nin illerinde açılsa da geçen yıl Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde açılan sergi ile tüm Türkiye’ye açılma fırsatı yakalanmış. Zira sergiyi beğenen ve kendi yörelerinde bir benzerinin açılmasını isteyenler derneğe başvurmuş.

Çelik, “Bilgimiz dahilinde açılan sergi sayısı 200’ü aşıyor. Eserleri alıp kendi başlarına açanlar ile birlikte bu rakam 500’ü geçer. Broşür sayfalarını istiyor, bunu çerçeveletip sergi açıyorlar. Bu sergilerin içinde beni en fazla Batman’daki sergi etkiledi.” diyor. Batman’da açılan sergiyi organize eden bir üniversite öğrencisi. Zaten dernek yurdun dört bir yanına gönüllerin çabaları ile ulaşıyor. Celal Bayar Üniversitesi Tarih Bölümü son sınıf öğrencisi olan Selman Tur, geçtiğimiz yıl Çanakkale’de düzenlenen ‘57. Alay Yürüyüşü’ne katılınca, Gelibolu’da karşılaştığı manzara onu derinden etkilemiş. Çanakkale’de kendi yöresinden askerlerin mezarlarını da görünce Batman’da sergi açmaya karar vermiş. Dernekten broşürleri alan Tur, sergiyi eylül başında Batman Kültür Merkezi’nde açmış. Etkinlik öğrencilerle dolup taşmış. Ancak daha da önemlisi gündüz sergiyi gezen öğrencilerin ertesi gün ailelerini de yanlarında getirmesi. Tur, sergi hakkında şunları söylüyor: “Beklenmedik bir ilgiydi bu. Gündüz sergiyi gezen çocuklar, ertesi gün aileleri ile birlikte geri geldi. İlgi o kadar fazlaydı ki iki defa açılış yapıldı. Gelenler sergiden ağlayarak ayrılıyordu.” Bu yıl dernek sergiyi Güneydoğu’da Batman’ın yanı sıra Van, Urfa, Bitlis, Diyarbakır ve Kahramanmaraş’a da taşıdı. Dernek tarihe yazdığımız bu son destanı dünyaya taşımaya niyetli. Şimdilik Hollanda, Almanya ve Amerika’daki Türk derneklerinden gelen talepleri değerlendiriyorlar. Gönüllerinde savaşın tarafı olan Avustralya ve Yeni Zelanda’da sergi açmak var.

Koca Seyit çizgi roman oldu

Çanakkale Şehitleri Tanıtım ve Araştırma Der-neği’nin faaliyetleri sadece sergilerle sınırlı değil. Dernek özellikle çocukların zihninde Çanakkale Savaşı’nı canlı tutmak için yoğun çaba sarf ediyor. Bu amaçla adı bir sembol haline gelen ‘Koca Seyit Onbaşı’nın çizgi romanı basılmış. Ufuk Alkan’ın çizgileri ile hayat bulan Koca Seyit, 122 sayfadan oluşuyor. 3 bin adet basılan çizgi roman serisini yeni kahramanlar izleyecek. İbrahim Çelik, “Çocuklarımız Örümcek Adam, Süpermen, Batman gibi sanal kahramanların hikâyeleri ile büyüyor. Bunlar hem gerçek değil hem de bizim kültürümüz ile alakası olmayan karakterler. Bizim kendi tarihimiz kahramanlarla dolu. Bu çocuklarımızın bunları da öğrenmesini arzu ettik. Bu yüzden Koca Seyit ile başlayan seri tarihimize mâl olmuş diğer karakterlerle devam edecek.” diyor. Dernek, savaşı anlatan eski yeni bütün şiirleri bir araya getirmeyi de başarmış. Ayrıca uydu görüntülerinin üzerine simülasyon ve animasyon tekniği ile gemileri yerleştirilip savaş, bilgisayar ortamında canlandırılmış. Seslendirme Kenan Işık’a ait.

Ziyaretçi defterinden

Çanakkale Şehitleri Derneği, açtığı sergilere, izlenimlerini aktarmaları için bir de ziyaretçi defteri eklemiş. Serginin, gezenlerde bıraktığı derin izleri, ziyaret defterinden okumak mümkün. İşte tarihe düşülen bazı notlar:

17 Temmuz 2004, Mustafa Yılmaz: Tarih hiç gözyaşı ile okunur mu? Eğer kanla yazılmışsa gözyaşı yeter mi?
04 Temmuz 2004, Zuhal Köseoğlu: Çanakkale’ye gittiğimde ayaklarımı omuzumda taşımak istemiştim; yere basmaktan utandığım için. Tabanlarımın yüreğim gibi yandığını hissetmiştim. Bu ülkeye ne kadar borçlu olduğumu düşünmüştüm bir öğretmen olarak. Kızıma anlatmaya; o mekanı sorumluluklarını unutmamacasına beynine kazımasını istemiştim. İleride yaşamayı hayal ettiğim Çandarlı’daki bu sergide aynı duyguları yaşayacağımı hiç hayal etmezdim. 09 Ağustos 2004, Perihan Gün: Türkçem bozuk olduğu için çok özür dilerim. Umarım biri bu yazdıklarımı tercüme eder. 9 yıldır bir Türk ile evliyim ve 3 yıldır da Türkiye’de yaşıyorum. Uzun yıllar Çanakkale Savaşı ve büyük komutan Atatürk hakkında övgü dolu sözler duyuyorum. Ve nihayet anladım. Sanırım benim kalbim Türkçe atıyor ve ben buraya gelmeden önce de bir Türk’tüm. Burada olmaktan çok mutluyum ve burada ölmek istiyorum. Kocam ile birlikte birgün Çanakkale’ye gitmek istiyoruz. Çanakkale’de toprağa saygısızlık etmemek için ayakkabılarımızı çıkaracağız. Bu saygıyı Çanakkale fazlasıyla hak ediyor...