Mercek Mercekler ışığın saydam ortamlardan geçerken kırılma özelliğinden yararlanılarak yapılmıştır. İki küresel ya da bir küresel bir düzlem yüzeyin kesişmesi ile oluşmuş saydam maddelerdir.
Odak: Işığın toplandığı noktadır.
F ile gösterilir odak uzaklığı: Odak noktasının merceğe olan uzaklığıdır. Küresel aynalardaki gibi yarıçap uzunluğunun yarısına eşit değildir. Bir mercekte odak uzaklığını şu etkenler değiştirir. Aynadan
F kadar uzaktadır.
- Hammadde ve kullanıldığı ortamın ışık kırma indisine
- Merceğin yüzeylerinin eğrilik yarıçapı
- Işığın dalga boyuna
2F noktası: Aunadan
2F kadar uzak olan özel bir noktadır.
Kullanım alanları - gözlük camı
- büyüteç
- projeksiyon makinesi
- mikroskop
- dürbün
- teleskop
- fotoğraf makinesi
Mercek çeşitleri
İki tip mercek vardır
- ince kenarlı(yakınsak)mercekler
- kalın kenarlı(ıraksak)mercekler
İnce kenarlı mercekler
Görüntüler çukur aynadaki gibi oluşur.
- Asal eksene paralel gelen ışın odaktan geçerek gider, odaktan gelen ışın ise mercekten sonra asal eksene paralel devam eder.
- 2F noktasından gelen ışın diğer merkezden geçerek yoluna devam eder.
- Optik merkeze gelen ışın doğrultu değiştirmeden aynı yönde yoluna devam eder.
Kalın kenarlı mercekler
Görüntüler tümsek aynadaki gibi oluşur.
- Asal eksene paralel gelen ışın sanki odaktan geliyormuş gibi (uzantısı odaktan geçecek şekilde) geçer, odak noktasını hedefleyerek gelen ışın ise asal eksene paralel olacak şekilde doğrultu değiştirir.
- 2F noktasını hedefleyerek gelen ışın sanki diğer 2F noktasından geliyormuş gibi kırılır.
- Optik merkeze gelen ışın doğrultu değiştirmeden aynı yönde yoluna devam eder.
Ayrıcana Bakınız=
Optik