ağız
ağız, bir dil ya da lehçenin, değişik söyleyişlere dayanan konuşma biçimlerinden her biri. Bir ağzı, ait olduğu dilden, lehçeden ve başka ağızlardan ayıran temel özellik sesbilgisi (fonetik) ve biçimbilim (morfoloji) farklılıklarıdır. Bazı ağızlar, ait olduğu dilin kimi özelliklerini (örn. eski sözcükler, biçimbirimler) taşıdığı gibi, standart dilde bulunmayan sözcük, deyim, atasözü gibi dil verilerini de içerebilir. Ayrıca belli bir yöreye özgü ağızlarda, o yörede eskiden kullanılmış dillerden ya da yakın coğrafi bölge dillerinden kalıntılar da bulunabilir.
I -ğzı
isim, anatomi
Yüzde, avurtlarla iki çene arasında, ses çıkarmaya, soluk alıp vermeye ve besinleri içine almaya yarayan boşluk.
2. Bu boşluğun dudakları çevrelediği bölümü:
"Küçük bir ağız." 3. Kapların veya içi boş şeylerin açık tarafı:
"Ağızları kopmuş bir çay takımının arasına gizlenmiş, koyu renkli bir cildi oradan alarak bana uzattı."-H. R. Gürpınar. 4. Bir akarsuyun denize veya göle döküldüğü yer, munsap:
"Çay ağzı." 5. Koy, körfez, liman, yol vb. yerlerin açık yanı:
"Körfezin ağzı. Yol ağzında." 6. Birkaç yolun birbirine kavuştuğu yer, kavşak.
7. Kesici aletlerin keskin tarafı:
"Çelik ağızlı, küçük gül makasını kâğıdından çıkardı."- R. H. Karay.
8. dil bilimi Bir dilin sınırları içinde, bölgelere ve sınıflara göre değişen söyleyiş özelliği:
"Anlaşılmaz, garip köylü ağızlarıyla konuşuluyordu."- S. F. Abasıyanık.
9. Üslup, ifade özelliği:
"Ertesi günü bazı gazeteler bu haberin bir noktasını yarı resmî bir ağızla tekzip ettiler."- T. Buğra.
10. Uç, kenar:
"Topun ağzında. Uçurumun ağzında." 11. mecaz Birini yanıltmak, kandırmak amacıyla dolambaçlı birtakım sözler söyleme özelliği.
12. müzik Bir bölge ezgilerinde görülen özelliklerin tümü.
ağız II isim
Yeni doğurmuş memelilerin ilk sütü.
