Disk Atma Nedir? Disk Atma

Disk atma nedir?

Disk denen yassı bir cismin uzağa atılmasına dayanan alan sporu. Modern yarışmalarda diski 2,5 m çapında bir dairenin içinden atmak ve dairenin merkezinden doğru çizilen 4(Flik bir açı diliminin içine düşürmek gerekmektedir.

Eski Yunan şairi Homeros’un yapıtlarında sık sık sözünü ettiği disk atma, eski Olimpiyat Oyunlan’nda pentatlon yarışlarında yer alan beş karşılaşmadan biriydi. İÖ 5. yüzyılda Yunanlı heykelci Myron’un yaptığı “Diskobolos” adlı heykelde disk atma canlandırılmaktadır. Bu heykelin daha sonra yapılmış bir benzeri British Museum’dadır. 1896’da Atina’da Olimpiyat Oyunları yeniden başlatıldığında disk atma da modern atletizmin bir dalı olarak kabul edildi. Modern diskçiler önceleri disk eski atletlerin disk atışını canlandıran resimlerden esinlenerek benimsenen abartılı bir tarzda ve eğimli bir kaidenin üzerinden atıyorlardı. Bu kaidenin yerini alan, zemin üzerinde işaretlenmiş 2,13 m çapındaki daire, 1912’de genişletilerek bugünkü ölçülerine getirildi.

Modern disk atma tarzı, zarif bir hızlı dönüş hareketine dayanır; atlet daire içinde hızını giderek artıracak biçimde yaklaşık bir buçuk turluk bir dönüş yapar. Böylece disk atma gerçekte fırlatma biçimini alır. Disk atmadaki temel zorluk diskin denetlenmesindedir; çünkü disk el ve bileğin altında yalnızca merkezkaç kuvveti ve parmak uçlarından yapılan hafif bir baskıyla tutulur. Çapı yaklaşık 219 mm olan modem disklerin merkezdeki kalınlığı 44 mm’dir. Disk tahta ya da benzeri bir maddeden yapılır. Pürüzsüz metalden bir çerçevesi ve her iki yüzüne gömülmüş küçük yuvarlak pirinç plakaları vardır. Ağırlığı 2 kg’den az olmamalıdır. Diskin iki yüzü de kenardan başlayarak merkeze 25 mm uzaklığa kadar düz bir çizgi boyunca incelir. Olimpiyat Oyunlan’nda dört kez şampiyon olan Alfred Oerter (ABD) 1962’de diski 61,10 m uzaklığa fırlatarak, 61 m’yi geçen ilk sporcu olmuştur.

1928’de Olimpiyat Oyunları kapsamına alman bayanlar pist ve alan yarışmalannda disk atma da yer alır. Bayan yarışmalarında erkeklerin kullandığından biraz daha küçük, 1 kg’lik diskler kullanılır. Liesel Westerman (AFC) 1967’de 61,24 m’yle 61 m’yi aşan ilk bayan sporcu olmuştur. Dünya şampiyonları için bak. spor ve oyunlar: sonuçlar (atletizm).

Disk kanatlı yarasa, Thyropteridae familyasını oluşturan iki yarasa türünün ortak adı. Familya tek bir cinsi (Thyroptera), bu cins de Orta Amerika ve Güney Amerika’nın kuzeyinde yaşayan iki türü içerir. Yaklaşık 2,5-3 cm Tik kuyruklarıyla birlikte uzunlukları 3,5-5 cm, ortalama ağırlıkları 4 gr kadar olan bu küçük, kızılımsı kahverengi yarasalar, başparmaklarının dibinde ve bileklerinde bulunan yuvarlak yastıkçılarla ayırt edilir. Vantuz işlevi gören bu yastık- çıklar ayırt edilir. Vantuz işlevi gören bu yastıkçıklar yarasanın cam gibi düzgün ve kaygan yüzeylere tutunmasını sağlar; tek bir vantuz bile hayvanın tüm ağırlığını taşıyacak kadar güçlüdür. Rulo gibi büktüğü yapraklara tüneyen T. tricolor küçük topluluklar halinde yaşar. Öbür yarasalardan flarklı olarak, disk kanatlı yarasalar baş aşağı tünemez.

Sporlarda uzağa atılmak suretiyle kullanılan kurs. Yassı ve daire şeklinde, taştan ya da demirden yapılan ve çok ağır olan diskler, atletler tarafından döne döne fırlatılır ve en uzağa fırlatmış olan armağan alır. Bu günün sporlarındaki diskler, demir çemberle kuşatılmış daire şeklinde tahtadan yapılmıştır ve ağırlığı 1 kilo 963 gramdır.
Yuvarlak yassı bir ağırlığın fırlatılmasına dayanan, hafif atletizm sınıfından pist ve alan sporudur. Disk atıcılığı atletik olaylar arasında en eski spor dalıdır. Eski Yunan şairi Homeros, yapıtlarında sık sık disk atmaya yer vermişti, MÖ 5. yy'da Yunanlı heykelci Myron'da yaptığı ünlü "Diskobolos" heykelinde disk atmayı canlandırmıştı. 1896'da Atina'da yapılan Olimpiyat Oyunları'nda atletizmin bir dalı olarak yer aldı. 1928 yılındaki Olimpiyat Oyunları'nda bayanlar da disk atmada yer almaya başladılar. Amerikalı Alfred Querter 1962'de diski 61.10 m uzaklığa fırlatan ilk sporcudur. Günümüzde disk atma daire içinden giderek artan bir hızla yaklaşık 1.5 turluk dönüş sonucu fırlatılır. Disk atıcılığı zor ve yorucu bir spor dalıdır. Branş atletleri kuvvetli ve atletik bir yapıya sahip olmalı, süratli ve çevik olmalı, vücudunu geliştirmek için kültür fizik hareketleri yapmalıdır. Disk atışlarının oyun alanı; çapı 2.5 m olan dairesel bir alandır. Daire gülle atışında kullanılan dairenin aynısıdır. Gülle atışından farkı takozunun bulunmamasıdır. Atletin arkasında koruma amacıyla yüksek bir tel ya da ip kafes vardır. Bu tel kafesin önünde 6 m'lik bir atış sahası bulunur. Disk ağaçtan veya benzeri bir maddeden yapılır. Etrafında pürüzsüz metalden bir çember ve her iki yüzüne gömülmüş yuvarlak plakalar vardır. Bu yuvarlak plakalar diskin ağırlığını denkleştirir. Diskin şekli seradinamik olup, gelen rüzgardan yararlanarak mesafenin uzamasını sağlar.
Erkekler için diskin ağırlığı 2 kg olup, 22 cm çapında ve 44.5 mm kalınlığındadır. Bayanlar içinse ağırlığı 1 kg, 18 cm çapında ve 37 mm kalınlığındadır.
Diskin yüzeyleri, kenardan başlayarak merkezin 25 mm uzaklığına kadar incelir. Disk atıcıları çekiç atıcıları gibi yarışmalarda çivisiz ayakkabı kullanırlar.
Çemberin gerisinde ters olarak sabit duran atlet, diski ortası tam merkeze gelecek şekilde ve kenarı son parmak boğumlarının yukarısına dayandırmak suretiyle tutar. Atış hareketi, bir veya birden fazla yumuşak hazırlık sallanmalarıyla başlar. Dönüş yürüme süratinde, yumuşak bir biçimde ve ayaklar birbirine yakın olarak yapılır. Bu sırada kollar geniş bir kavis çizer. Disk elden çıkarken koldan daha ilerde 35-40 derecelik uçuş açısında olmalı ve rüzgar durumu gözönünde bulundurulmalıdır. Diskin elden çıkması üzerine atlet, hareketin devamı olarak arkaya doğru dönerek dengesini sağlar ve durur. Daire yarı çapı çizgisinin arkasından ayakta oyun alanını terkeder. Disk, sektör çizgilerinin içine düşmelidir. Yarışmacı, diski istediği gibi tutmakta ve dilediği tekniği kullanmakta serbesttir.
Disk atma yarışmalarında yarışmacı sayısı sekizden azsa, her yarışmacının 6 atış hakkı, çoksa üç atış hakkı vardır. En iyi sekiz yarışmacı üçer atıştan sonra üçer atış daha yaparlar. Altı atışta en iyi dereceyi yapan birinci olur. Beraberlik durumunda en iyi ikinci atışlara bakılır. Atış başladıktan sonra vücudun herhangi bir yeri çembere veya dışına değerse atış geçersiz olur. ikisi diskin atıldığı dairenin yakınında diğer üçü ise diskin düşeceği alanı gözleyen beş hakem görevlidir.
Ölçüm, daireyi çevreleyen halkanın iç kısmından diskin en yakın izine kadar olan doğru boyunca cm cinsinden yapılır.

TARİHÇESİ
Atletizmde fırlatma denildiği zaman herkesin aklına büyük olasılıkla antik zamanlardan kalma “Discobolus” ismi gelir. Discobolus bugün antik Yunan sanatının eşsiz eserlerinden birine verilen addır. Heykel disk atma ve diğer fırlatma olaylarının insanlık tarihinde ne kadar da önemli bir yere sahip olduğunu göstermektedir. Disk atma M.Ö 708 yılında yapılan antik olimpiyatlarda pentathlonun bir parçasıydı.1896′daki Atina Olimpiyatları’nda ise meydan kategorisi içine alınmıştır. Bu zamanki fırlatma aktivitesi “taş fırlatma” şeklindeydi. Sporcular 6.35 kilogramlık bir taşı şu an cirit atmakta kullanılana benzer bir teknikle atmaktaydılar. Bu yüzden atış stile de değiştirilmeliydi.
1896 Olimpiyatları’nda gülle ve disk atma meydan kategorisinde yer alıyordu; ancak ikisi birbirinden farklıydı. İlk olimpiyatlarda atış iki elle birden yapılırken şimdi tek elle yapılıyor. Cirit atma ilk kez 1906 Atina Oyunları’nda ortaya çıkmıştır ; ancak ciridin resmi olarak olimpiyatlara girişi 1908 Londra Olimpiyatları’nda olmuştur. Ancak antik olimpiyatlarda şimdiki gibi ciridin gittiği uzaklık dikkate alınmaz , başka kriterler dikkate alınırdı.
19. yüzyılda Napolyon ciridin savaşta kullanılması için bir öneride bulunmuştur. Çekiç atma da bayağı eskilere uzanır. İngiltere kralı Henry VIII kendisini çekiç atarken tasvir eden bir tabloya sahiptir. Çekiç atmanın tarihi gerçekte İrlanda Taliteann Oyunları’na kadar gider. İrlandalıların kullandığı ekipmanlar bugünkülere çok benzer. Ayrıca çekiç ve cirit atma İskoçya Oyunları’nın bir parçası olarak tarihte yer almıştır.
İlk olimpiyatlarda yapılan çekiç atma yarışmaları pek başarılı sonuçlanmıyordu; çünkü atılan çekiçler genellikle ağaçların içinde kayboluyordu. Disk atma kategorisinin en ünlü isimlerinden biri kendi dalında dört altın madalya almayı başaran ender sporculardan olan Amerikalı Al Oerter’dır. Bayanlar dalında ise ilk şampiyon Halina Konopacka’dır . Polonyalı atlet Konopacka 1928′te bu dalda altın madalyayı alarak disk atmada altın madalya kazanan ilk bayan olmuştur.

KURALLARI
Olaylar:
Olimpiyatlarda disk atma kategorisi altı raunttan oluşur. Sporcular ellerindeki objeleri en uzağa atmaya çalışır. Antik olimpiyatlarda fırlatma dalında uzaklık değil başka kriterler dikkate alınırdı. Atış kategorisinde koşuyla başlayan tek olay cirit atmadır. Atlayış kategorinde de diğerlerinde olduğu gibi sporcunun en iyi performansı dikkate alınır.

Zaman limiti:
Bir sporcu atışı gereksiz yere geciktirirse hakem tarafından cezalandırılabilir. Genellikle zaman limiti bir dakikadır.
- Eğer sporcun atış yapmasına engel olacak bir durumla karşılaşırsa hakem , atışı tekrarlatabilir.
- Sporcu yarış alanını hakemden izin alarak terk edebilir.
- Atletler sağlık konuları hariç hiçbir şekilde dışarıdan yardım alamazlar.
- Cirit atıcıları çevrelerinde tam olarak 360o dönmek zorunda değildir.
- Sporcu atışını yaptıktan sonra atış yaptığı yerden arka taraftan çıkarak ayrılır.

Ekipmanlar:
Disk: Disk odundan yapılmış bir dairedir ve çevresi metalle çevrelenmiştir. Erkekler dalında 2.005 - 2.025 kg arası ağırlıkta ve 21.8 - 22.1 cm arası bir çapta olmalıdır. Bayanlar dalında ise 1.005 - 1.025 kg arası ağırlıkta ve 18 - 18.2 cm arası çapta olmalıdır.

Fırlatma Alanı:
Disk, gülle ve çekiç gibi aynı yerden atılır. Sporcu atışı yapacağı dairenin içine girer ve atış sırasında vücudu bu alanın dışındaki herhangi bir yerle temas edemez. Gülle ve çekiç atılan daireler 2.135 m çapında iken, disk atılan daire daha geniş, 2.5 m çapındadır.