Tarihte Bugün - Sayfa 123

19 Ocak

Tarihte Bugün / 19 Ocak tarihindeki önemli olaylar :


1736 Buhar makinesinin mucidi ve güç birimine adı verilen James Watt, İskoçya'da dünyaya geldi.
1809 ABD'li yazar Edgar Allan Poe doğdu.
1945 Türkiye'de Deutsche Bank ve Deutsche Orient Bank faaliyetlerini durdurdu ve tasfiye hazırlıklarına başladı.
1950 Çin önderi Mao Zedong, Ho Şi Minh'in önderliğindeki Kuzey Vietnam'ı tanıdı.
1960 İsveç'in Başkenti Stockholm'den Ankara'ya gelen İskandinav Havayolları'na (SAS) ait yolcu uçağı Esenboğa Havaalanı yakınlarında düştü, 42 kişi öldü.

1966 Hindistan'da Nehru'nun kızı İndra Gandhi, başbakan oldu.
1969 Prag'da Jan Palach adındaki öğrenci, Sovyetler Birliği'nin Çekoslovakya'yı işgalini protesto için kendini yaktıktan üç gün sonra öldü. Prag'da protesto gösterileri düzenlendi.
1970 ‘Beyaz Kelebekler’ müzik topluluğunun üç elemanı, Adapazarı yakınlarında geçirdikleri trafik kazası sonrası yaşamlarını kaybettiler.
1975 Arkeolog Arif Müfit Mansel, İstanbul'da vefat etti.
1977 Miami'de kar yağışı: Florida'nın tarihinde ilk kez gerçekleşti.
1978 Sinema sanatçısı Feridun Çölgeçen öldü.
1978 1938'den beri üretilen Volkswagen Beetle (Kaplumbağa) modeli otomobillerden sonuncusu Volkswagen'in Emden'deki fabrikalarında üretildi. Kaplumbağaların üretimine Latin Amerika'da 2003 yılına kadar daha devam edilecektir.

1982 Siyaset tarihçisi ve yazar Profesör Ahmet Şükrü Esmer vefat etti.
1983 Apple şirketi, bir mouse ve "grafik ara yüzü" ne sahip ilk ticari bilgisayar olan Apple Lisa yı duyurdu
1984 Güneydoğdu’da 66 okul, öğretmensizlik nedeniyle kapandı.
1996 Avrasya feribotunu kaçıran Çeçen eylemciler teslim oldu.
1997 Yaser Arafat, İsrail kontrolü altındaki son Batı Şeria şehri Hebron'un Filistin'e verilmesini kutlamak üzere 30 yıl aradan sonra ilk kez Hebron'a geldi.

1998 Kenan Şeranoğlu adlı kişi, Titan Saadet Zinciri adı altında 30 bin kişiden 8.6 trilyon lira topladı. 15 Haziran'da, Şeranoğlu ile aralarında babasının da bulunduğu 7 sanık ''dolandırıcılık''tan çeşitli hapis cezalarına mahkum edildi.

2000 Türk sanat müziği şarkıcısı Sevim Çağlayan, İstanbul'da öldü.
2001 Selçuk Deve Güreşleri
2004 Kazancı Bedih adıyla bilinen Gazelhan Bedih Yoluk, soba zehirlenmesi nedeniyle hayatını kaybetti.
2005 ''Türkler: Bin Yılın Yolculuğu 600-1600'' sergisi, Londra'daki Royal Academy of Arts'ta (Kraliyet Sanat Akademisi) açıldı.
2005 İzmit'te, 700'ün üzerinde SEKA işçisi aileleri ile birlikte işletmeye kapanarak direnişe başladı.
2007 Gazeteci Hrant Dink uğradığı silahlı saldırı sonucu öldürüldü.
2008 Gazeteci ve yazar Cüneyt Koryürek öldü.

Herekeli

Tarihte Bugün / 20 Ocak tarihindeki önemli olaylar :

• 1793 Fransa Kralı XVI. Louis giyotinle idam edildi.
• 1895 Darülaceze'nin Kuruluşu.
• 1918 Midilli Kruvazörü, İmroz açıklarındaki mayınlara çarparak battı.
• 1918 Gazi Ahmet Muhtar Paşa öldü.
• 1920 Ünlü İtalyan film yönetmeni Federico Fellini, Rimini'de doğdu.
• 1921 TBMM'nin oluşumunun ardından, 23 maddelik ilk anayasa ''Teşkilatı Esasiye'' kabul edildi.
• 1923 Trabzon Mebusu Ali Şükrü Bey Tarafından Ankara'da "Tan"Adıyla Günlük Bir Gazetenin Yayıma Başlaması.
• 1936 Ankara'da Endüstri Kongresi toplandı. Toplantıda İkinci Beş Yıllık Sanayi Planı esasları kabul edildi.
• 1936 Sinemaların esas filmle beraber bir de ''öğretici film'' göstermek zorunda olduğuna ilişkin yasa çıktı.
• 1947 Fransa'da Charles De Gaulle, politikadan çekildiğini açıkladı ve görevinden istifa etti.
• 1949 Gazeteci, yazar Burhan Cahit Morkaya öldü.
• 1953 General Dwight D. Eisenhower, Amerika Birleşik Devletleri Başkanı olarak göreve başladı.
• 1956 Varlık dergisi Roman Armağanı'nı, Yaşar Kemal, ''İnce Memed'' romanıyla kazandı.
• 1957 Şair Ziya Osman Saba, 47 yaşında öldü.
• 1961 Londra Konferansı'nda Kıbrıslı Rumlar, federal yönetim tezini reddetti. Bunun üzerine Kıbrıs Türk toplumu temsilcileri konferanstan çekildi.
• 1989 Samsunspor kafilesi, Malatyaspor ile yapacağı lig maçına giderken kaza geçirdi, 3 kişi öldü.
• 1989 Asil Nadir, Günaydın gazetesi, Gelişim Yayınları'ndan sonra Güneş gazetesini de satın aldı.
• 1992 Flash TV yayın hayatına başladı.
• 1993 William J. Clinton, Amerika Birleşik Devletleri'nin 42. Başkanı olarak göreve başladı.
• 1993 Ünlü Amerikalı aktris Audrey Hepburn, öldü.
• 1994 Devlet Sanatçısı Bedia Muvahhit, 97 yaşında İstanbul'da vefat etti.
• 1995 Yeraltı dünyasından Dündar Kılıç'ın kızı ve Alaattin Çakıcı'nın eski eşi Uğur Kılıç, Uludağ'da öldürüldü.
• 1996 Filistin'de ilk kez yapılan devlet başkanlığı seçiminde, Yaser Arafat devlet başkanı seçildi.
• 2000 Yargıtay, Gazeteci Metin Göktepe'yi gözaltında öldürdükleri gerekçesiyle 7 yıl 6'şar ay ağır hapis cezasına çarptırılan 6 sanık polisten 5'inin cezasını onadı, sanıklardan Emniyet Amiri Seydi Battal Köse'nin cezasını ise esastan bozdu.
• 2001 George W. Bush, Amerika Birleşik Devletleri'nin 43. Başkanı olarak göreve başladı.
• 2003 MERNİS hizmete girdi.
• 2006 Yargıtay 1. Ceza Dairesi, Mehmet Ali Ağca'nın tahliyesine ilişkin Kartal 2. Ağır Ceza Mahkemesinin kararını bozdu. Ağca, Yargıtay'ın kararı doğrultusunda Kartal'da bulunduğu yerden alınarak, Kartal H Tipi Cezaevine konuldu.
• 2009 Barack H. Obama, Amerika Birleşik Devletleri'nin 44. Başkanı olarak göreve başladı.

Tarihte Bugün / 21 Ocak tarihindeki önemli olaylar :

• 1522 Rodos fethedildi.
• 1774 Padişah III. Mustafa öldü. I. Abdülhamit tahta çıktı.
• 1793 Fransa Kralı XVI. Louis giyotinle idam edildi.
• 1924 Sovyet Devrimi'nin mimarı Viladimir İliç Uliyanof Lenin öldü.
• 1924 1917 Sovyet Devrimi’nin mimarı Viladimir İliç Uliyanof Lenin öldü.
• 1946 İş ve İşçi Bulma Kurumu'nun Kuruluşu.
• 1951 Ankara'ya, Kore'den ilk hasta ve yaralı kafilesi geldi.
• 1952 Milli Savunma Bakanlığı, Kore'de 34 subay, 46 astsubay ve 1252 erin şehit olduğunu açıkladı.
• 1958 Lefkoşa'da taksim lehine gösteri yapan Kıbrıslı Türk gençlerine İngiliz askerleri müdahale etti; bir genç ağır yaralandı, altı kişi tutuklandı.
• 1961 Saraçhane Tiyatrosu açıldı. İlk olarak Cevat Fehmi Başkut'un ''Hacıyatmaz'' oyunu sahnelendi.
• 1972 Cidde'deki Hac seferinden dönen ''Marmara'' uçağı 5 kişilik mürettebatıyla düştü. Hostes Hülya Maviler yanarak öldü, diğerleri yaralı olarak kurtarıldı.
• 1983 Yazar Kemal Bilbaşar, 73 yaşında öldü.
• 1985 Yazar Oktay Arayıcı, 49 yaşında öldü.
• 1985 1983'ten beri süren Yazarlar Sendikası davasında; sanıklar beraat etti.
• 1990 Adnan Oktar ve ''müridi'' oldukları öne sürülen 66 erkek ve 68 kadın gözaltına alındı.
• 1997 Atatürkçü Düşünce Derneği, Başbakan Necmettin Erbakan hakkında konutta verdiği yemek daveti nedeniyle suç duyurusunda bulundu.

Tarihte Bugün / 22 Ocak tarihindeki önemli olaylar :

• 1517 Yavuz Sultan Selim'in Ridaniye Seferi. Osmanlı ordusu, Ridaniye Savaşı'nda Memluk ordularını yendi. Bu savaşın ardından, halifelik Osmanlılar'a geçti.
• 1561 İngiliz devlet adamı, filozof Francis Bacon doğdu.
• 1788 İngiliz şair Lord Byron doğdu.
• 1842 Baytar Mektebi(Veteriner Fakültesi)'nin Açılışı.
• 1901 Britanya Kraliçesi Victoria 82 yaşında öldü.
• 1905 Birinci Rus devrimi başladı. Çar birliklerinin Kışlık Saraya dilekçe vermek için yürüyüşe geçen işçilere ateş açmaları ve ''Kanlı Pazar'' diye anılan günde, 500 işçiyi öldürmeleri üzerine ayaklanmalar başgösterdi.
• 1922 Papa XV. Benedict öldü.
• 1932 İlk Türkçe Kuran, Hafız Yaşar (Okur) tarafından Yerebatan Camisi'nde okundu.
• 1938 Yalova'da ''Termal Oteli'' açıldı.
• 1949 Çin'de Mao Zedung, Kızıl Ordu ile Pekin'e girdi.
• 1972 Brüksel Antlaşması imzalandı. Antlaşma; İngiltere, İrlanda, Danimarka ve Norveç'in, 1 Ocak 1973'ten itibaren Avrupa Ekonomik Topluluğu'na (AET) üye olmalarını öngörüyordu.
• 1975 Brifing Dergisi yayına başladı.
• 1987 Yüksek Sağlık Şurası, tüp bebek uygulamasının Türkiye'de de başlatılmasını kararlaştırdı.
• 1989 Sovyetler Birliği'nde ilk kez ''Uluslararası Güzellik Yarışması'' düzenlendi. Yarışmada Türkiye'yi temsil eden Meltem Hakarar birinci seçildi.
• 1989 Moskova’da düzenlenen ‘Uluslararası Güzellik Yarışması’nda, Meltem Hakarar birinci seçildi.
• 1992 İstanbul’da doğalgazın evlere dağıtımına başlandı.
• 1994 Yunan asıllı ABD'li aktör Telly Savalas öldü.
• 1996 Şair Ercüment Uçarı, İstanbul'da öldü.
• 1996 Özgürlük ve Dayanışma Partisi (ÖDP) kuruldu. Partinin genel başkanlığına Doç. Dr. Ufuk Uras seçildi.
• 2000 Ankara 9. Ağır Ceza Mahkemesi, DYP Şanlıurfa Milletvekili Fevzi Şıhanlıoğlu'nun ölümü ile ilgili davada, MHP Milletvekili Cahit Tekelioğlu'nu 2 yıl 9 ay 10 gün ağır hapse mahkum etti. MHP Milletvekili Mehmet Kundakçı beraat etti
• 2006 Profesyonel basketbol ligi olan NBA'in şu andaki en iyi oyuncusu olan Kobe Bryant Toronto Raptors karşısında 81 sayı atarak NBA tarihinin Wilt Chamberlain'den (100) sonra bir maçta en çok sayı atan oyuncusu oldu.
• 2006 SHP eski genel başkanı Aydın Güven Gürkan öldü.

23 Ocak

Tarihte Bugün / 23 Ocak tarihindeki önemli olaylar :

• 1870 Türkiye'de ilk gazetenin çıkışı.
• 1896 Fizikçi Wilhelm Conrad Röntgen, kendi adı verilen cihazı buldu.
• 1913 Kamil Paşa hükümeti, İttihat ve Terakki yanlılarınca devrildi. Yerine Mahmut Şevket Paşa getirildi.
• 1941 I. Türk Karikatür Sergisi, İstanbul'da açıldı.
• 1961 Ünlü dolandırıcı Sülün Osman, Zeytinburnu’nda kumar oynarken yakalandı.
• 1973 Vietnam'da ateşkes ilan edildi.
• 1978 Türkiye 1. Kömür Kongresi Zonguldak'ta yapıldı.
• 1989 Ressam Salvador Dali, 84 yaşında İspanya'da öldü.
• 1990 Kızıl Ordu, 41 yıl sonra Macaristan'dan ayrıldı.
• 1990 Parlamento'dan Dergisi yayına başladı
• 1995 Posta gazetesi, Yeni Şafak gazetesi, yayın hayatına başladılar.
• 2005 Viktor Yuşçenko Ukrayna devlet başkanlığı görevine yemin ederek başladı.
• 2005 Edebiyat tarihçisi, yazar Atilla Özkırımlı 63 yaşında İstanbul'da vefat etti
• 2007 Yapımına 16 yıl önce başlanan ve yaklaşık 1 milyar dolara mal olan Bolu Dağı Tüneli'nin İstanbul'a gidiş yönü, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve İtalya Başbakanı Romano Prodi tarafından açıldı.

Tarihte Bugün / 24 Ocak tarihindeki önemli olaylar :

• 661 Hz. Ali'nin Küfe'de şehit edilmesi.
• 1921 Çerkez Ethem'in güçleri dağıtıldı.
• 1921 Ankara-Sivas demiryolunun inşasına ilişkin yasa TBMM'de kabul edildi. Hattın inşası 1930 yılında tamamlandı.
• 1946 BM, Uluslararası Atom Enerjisi Komisyonu'nu kurdu.
• 1946 Cumhuriyet Halk Partisi Sanat Ödülü'nü ''35 Yaş'' şiiriyle Cahit Sıtkı Tarancı kazandı.
• 1955 Zonguldak'ta, Ereğli Kömür İşletmelerine bağlı Gelik ocağındaki grizu patlamasında 52 madenci öldü, 19 madenci yaralandı.
• 1958 Türkiye'de modern cerrahinin kurucusu İstanbul'un eski belediye başkanı ve Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Cemil Topuzlu, İstanbul'da 90 yaşında öldü.
• 1959 İstanbul Küçükyalı'da Neşe Sineması çöktü; 37 kişi öldü, çok sayıda kişi yaralandı.
• 1961 Yassıada duruşmalarında Başsavcı Altay Ömer Egesel, Adnan Menderes'in idamını istedi.
• 1962 Yazar, şair Ahmet Hamdi Tanpınar 61 yaşında öldü.
• 1963 Çatalca'da kara saplanan trenle ilgili haber yapmak için 23 Ocak'ta gazetelerinden ayrılan Hürriyet gazetesi yazarı Yüksel Kasapbaşı ile foto muhabiri Abidin Behpur ve aracın sürücüsü Yüksel Öztürk'ün donmuş cesetleri, Çatalca yakınlarında bulundu.
• 1965 Yirminci Yüzyıla Damgasını Vuran İngiliz siyasetçi Winston Churchill'in Ölümü.
• 1980 Başbakan Süleyman Demirel başkanlığındaki hükümetçe alınan ve ''24 Ocak Kararları'' olarak bilinen ekonomik istikrar programı kamuoyuna açıklandı.
• 1993 Milliyetçi Çalışma Partisi, adını Milliyetçi Hareket Partisi olarak değiştirdi.
• 1993 Gazeteci, Yazar Uğur Mumcu, Ankara'da Uğradığı Bombalı Suikast Sonucu Hayatını Kaybetti. Suikasti, İslami Kurtuluş Örgütü Üstlendi.

Tarihte Bugün / 25 Ocak tarihindeki önemli olaylar :

• 1363 Sırp Sındığı Zaferi kazanıldı.
• 1926 Şeker, petrol ve benzin inhisarı (tekeli) hakkında kanunlar kabul edildi.
• 1936 İstanbul'da vapurculuk şirketi ile bütün kabotajın Denizyolları İdaresine geçmesini sağlayan sözleşme imzalandı.
• 1938 İzmir Telefon İşletmesinin hükümetçe satın alınmasına dair sözleşme Ankara'da imzalandı.
• 1939 Celal Bayar hükümeti istifa etti. Yeni hükümet Refik Saydam başkanlığında kuruldu
• 1948 Kurtuluş Savaşı komutanlarından Orgeneral Kazım Karabekir öldü.
• 1948 Kurtuluş Savaşı komutanlarından Orgeneral Kazım Karabekir öldü.
• 1950 Şiddetli kış nedeniyle İç Anadolu ve Doğu Anadolu'da yollar kapandı, Çubuk Barajı dondu.
• 1970 Necmettin Erbakan 17 arkadaşıyla Milli Nizam Partisi'ni kurduğunu açıkladı.
• 1971 Uganda'da askeri darbe oldu. İdi Amin, iktidarı ele geçirdi.
• 1987 30 milyon dolara sigortalanan ''Muhteşem Süleyman Sergisi'', ABD'nin Başkenti Washington'da Ulusal Sanat Müzesi'nde açıldı.
• 1988 Türkiye, Birleşmiş Milletler (BM) İşkenceyle Mücadele Sözleşmesi'ni imzaladı.
• 1990 Amerikalı ünlü aktris Ava Gardner 67 yaşında öldü.
• 1999 Kolombiya’daki 6 şiddetindeki depremde 1171 kişi hayatını kaybetti.
• 2003 Eski Devlet Bakanı Aysel Baykal 64 yaşında öldü.
• 2004 NASA'nın Opportunity adlı aracı, ikizi Spirit'ten iki hafta sonra Mars yüzeyine indi.

Tarihte Bugün / 26 Ocak tarihindeki önemli olaylar :

• 1699 Karlofça Barış Antlaşması'nın İmzalanması.
• 1905 Güney Afrika Pretoria'da 3,106 kırat değerindeki dünyanın en büyük elması bulundu. Elmasa ''Cullinan'' adı verildi. 9 parçaya bölünen elmastan elde edilen ''Afrika'nın Büyük Yıldızı'' adındaki 530.2 kıratlık 74 yüzlü dünyanın en büyük pırlantası, Britanya tacına yerleştirildi.
• 1924 Lenin'in onuruna Petrograd'ın adı Leningrad olarak değiştirildi.
• 1925 ABD'li sinema oyuncusu, yönetmen Paul Newman doğdu.
• 1934 Almanya ile Polonya arasında saldırmazlık antlaşması imzalandı.
• 1944 Leningrad kuşatması, Almanların yenilgisiyle sonuçlandı.
• 1948 General Kazım Karabekir'in ölümü.
• 1950 Hindistan anayasası kabul edildi.Cumhuriyet ilan edildi. Dünyanın en kalabalık demokrasisi kuruldu.
• 1958 ABD' li aktris ve komedyen Ellen DeGeneres doğdu
• 1958 Klasik müzik bestecisi Bülent Arel'in Beş Sonnet adlı yapıtı ilk kez seslendirildi.
• 1970 Milli Nizam Partisi Kuruldu.
• 1974 Türk Hava Yolları'nın Van adlı yolcu uçağı, İzmir Cumaovası Havaalanı'nda pistin 100 metre uzağında yere çakıldı; 63 kişi öldü.
• 1974 Bülent Ecevit başkanlığında Cumhuriyet Halk Partisi - Milli Selamet Partisi koalisyon hükümeti göreve başladı.
• 1992 12 Eylül'den sonra ilk kez memur eylemi düzenlendi. İstanbul'daki eyleme 5 bin memur katıldı.
• 1993 Vaclav Havel, Çek Cumhuriyeti Devlet Başkanlığına Seçildi.
• 1994 Devalüasyon: Hükümet, 26 Ocak Gecesi, Resmi Kuru Yüzde 13.6 Oranında Arttırarak, 24 Ocak 1980 Yılından Sonraki İlk Resmi Devalüasyonu Yaptı.
• 2000 İstanbul Devlet Konservatuvarı'nın kurucusu Fuat Türkay İstanbul'da 93 yaşında öldü.
• 2005 Condoleezza Rice, Amerika Birleşik Devletleri'nin ilk zenci kadın dışişleri bakanı oldu.

Tarihte Bugün / 27 Ocak tarihindeki önemli olaylar :

• 1299 Osmanlı Devletinin Kuruluşu.
• 1756 Avusturya'lı besteci Wolfgang Amadeus Mozart doğdu.
• 1859 Alman İmparatoru II. Wilhelm doğdu.
• 1880 Thomas Edison elektrik ampulünün patentini aldı.
• 1888 National Geographic Society kuruldu.
• 1918 ABD'li romancı Edgar Rice Burroghs'un yarattığı ''Tarzan''ı konu alan ilk film, ''Tarzan of the Apes'' (Gorillerin Tarzanı) adıyla ABD'de gösterime girdi. Aktör Elmo Lincoln, beyazperdenin ilk ''Tarzan''ı oldu.
• 1923 İzmir'e gelen Mustafa Kemal Paşa, Karşıyaka'da trenden inerek, Ege gezisine başladığı gün (14 Ocak) ölen annesinin kabrini ziyaret etti.
• 1931 Tiyatro ve sinema sanatçısı Gazanfer Özcan doğdu.
• 1937 Cenevre'de Milletler Cemiyeti toplantısında Hatay'ın bağımsızlığı kabul edildi.
• 1945 Sovyetler Birliği'nin Kızıl Ordu birlikleri, Polonya'da Almanya'nın kurduğu Auschwitz ve Birkenau kamplarını ele geçirdi.
• 1947 Öğretim kurumları dışında din eğitimine izin verildi.
• 1948 İlk teyp satışa çıktı.
• 1954 Köy Enstitüleri kapatıldı.
• 1958 Kıbrıs'ta 10 bin Türk "taksim" lehinde gösteri yaptı. İngiliz askerleri topluluğun üzerine zırhlı araçlarla yürüdü, ölen ve yaralananlar oldu.
• 1964 Fransa'nın Kızıl Çin'i Tanıması.
• 1967 Apollo 1 uzay aracı yandı; astronotlar Grissom, White ve Chaffee öldü.
• 1973 Vietnam Barışı imzalandı.
• 1973 Türkiye'nin Los Angeles Başkonsolosu Mehmet Baydar ile Yardımcısı Bahadır Demir, bir Ermeni teröristin saldırısında öldü.
• 1973 ABD ve Vietnam ateşkes anlaşması imzaladı.
• 1974 Rum tedhiş örgütü EOKA lideri Grivas Limasol'da öldü.
• 1980 Beyoğlu'ndaki tarihi ''Markiz Pastanesi'' kapandı. Markiz, 23 Aralık 2003'te yeniden açıldı.
• 1983 Fransız sinema oyuncusu Louis de Funès öldü.
• 1983 Dünyanın en uzun (53,9 km) denizaltı tüneli (Seikan) açıldı. Tünel Japonya'nın Honshu ve Hokkaido adalarını birbirine bağlıyor.
• 2000 Kamuoyunda, ''İkinci Manisa'' davası olarak bilinen 10'u tutuklu 14 sanığın yargılandığı ve Yargıtay tarafından 2 kez usulden bozulan davada, sanıklar, 2 yıl 6 ay ile 15 yıl arasında değişen hapis cezalarına çarptırıldı
• 2010 Steve Jobs, Apple'ın aylardır beklenen çok fonksiyonlu tablet bilgisayarı iPAD'i tanıttı.

Herekeli