Sorguç Nedir?

Sorguç -cu
TDK, Türk Dil Kurumu

Sponsorlu Bağlantılar

isim
Bazı kuşların tepelerinde bulunan uzunca tüy, tuğ:

"Sokak fenerleri önünden geçtikçe bu camların üstünde ışıktan saçaklar ve sorguçlar belirip kayboluyordu."- R. N. Güntekin.

SORGUÇ a. (fars. ser ve küc, koyun başı, ser-kuctan).
1. Bazı kuşların tepesinde bulunan ve bedendeki diğer tüylerden açıkça farklı olan tüy demeti. (Eşanl. TEPELİK.)
2. Bazı güvercinlerde, ensede çıkarak virgül gibi kıvrılıp başın üstünde sona eren küçük tüy demeti. (Eşanl. TEPELİK.)
3. Süs olarak kullanılan tüy demeti.

—Bot. Bileşikgillerden bazı bitkilerin meyvelerinde bulunan tüy demeti

—Denizbil. Bulanık su sorgucu, bir ırmağın ağzında sığ sular ya da alçalma nedeniyle boşalan bulanık suların yayılması. || Magma sorgucu, sıcak bir noktadan çekül doğrultusunda uzaklaşan magma akıntısı.

—Esk. giy. Başlıkların ön tarafına takılan tüy, mücevher vb.’den yapılmış süs. (Bk. ansikl. böl.) || Murassa sorguç kıymetli taşlarla bezenmiş sorguç. || Süpürge sorguç, tüylerden yapılmış, yelpaze biçimli sorguç. (Bk. ansikl. böl.)

—Esk. sil. Sorguç yuvası, hayvanların alın zırhına, ait olduğu kişinin makam ve rütbesini göstermek üzere takılan, boru biçiminde parça. (Kimileri renkli tüylerle süslü olan bu parçaya tuğ yuvası da denir.)

—Mim. Bir tonoz binginin ya da küresel binginin içbükey yüzeyi. || Karma sütun başlıklarında, kimi zaman yaprakların yerini alan, tüylerden oluşmuş bezeme.

—ANSİKL. Esk. giy. Sorguç, genellikle beyaz ya da siyah balıkçıl tüyü ve değerli taşlardan yapılırdı. Değerli madenlerin üzeri işlenerek ya da mücevherlerle bezenerek yapılanları da vardı, ince ve uzun bir ucu olur, buradan başlığa takılırdı. Selçuklu ve osmanlı hükümdarları, kavuklarına murassa sorguçlar takarlardı. Sorguç, başka İslam ülkelerinde de görülen bir süs öğesiydi. OsmanlI devletinde başarı gösteren devlet adamları ve komutanlara, yabancı ülke hükümdarlarına ya da devlet adamlarına sorguç gönderme geleneği de vardı, ilk kez Selim III, Londra’ ya elçi olarak gönderilen Agâh Efendi’yle kral George III ile kraliçe ve kızına birer sorguç göndermişti (1793). Sorguç kadın baş süslerinin de önde gelenlerindendi.
• Süpürge sorguç, bu tür sorgucu yeniçeri ağası, kulkethüdası, çorbacı ağaları, katar ağaları denen ocağın büyük rütbelileri ve peykler, alaylarda, özel günlerde takarlardı.