Karın Zarı (Karın Boşluğu) ve Periton Nedir - Yapısı ve Görevleri

Karın Zarı

Mide, bağırsaklar, karaciğer, dalak ve pankreas gibi iç organları örterek karnın içini kaplayan torba; periton. Karın zarı ya da peritoneum (ya da periton) abdomen ve pelvis boşluğu duvarlarının iç yüzünü ve bu boşlukta yer alan tüm organları saran veya örten zara verilen isimdir. İç organlardan böbrekler ve böbreküstü bezleri karınzarının dışındadır. Çok ince olduğu hâlde yer yer güçlü bükümler oluşturur ve birçok organı yerinde tutan bağlar bu biçimde oluşur. Karın içindeki organlar, insan duruşunu değiştirirken biraz sağa sola kayabilirler. Bir organın hastalık nedeniyle büyümesi ya da küçülmesi durumunda, komşu organlar da durumlarını yeniden ayarlamak zorundadır. Periton zarının yüzeyinin sürekli kaygan olması nedeniyle komşu organlar birbirleri üzerinde rahatlıkla hareket edebilirler.

Sponsorlu Bağlantılar

İki kısımdan oluşur:

• Karın ön ve arka duvarlarının iç, diyaframın alt ve pelvis boşluğunun üst yüzünü saran bölümüne peritoneum parietale adı verilir.
• Karın arka duvarından ve diyafram bazı bölgelerde ayrılarak, iç organların bir kısmını veya tamamını saran bölümüne ise peritoneum viscerale denir.

Peritoneum, bağ dokusu aracılığı ile karın duvarının iç yüzüne ve organlara yapışır. Parietal periton, genellikle abdominal ve pelvik duvarlara zayıf tutunduğu ve kolayca ayrılabildiği halde, diyaframın iç yüzüne ve linea alba'nın arkasına daha sıkı tutunur. Visseral periton ise ise organa sıkıca yapışır ve kolaylıkla kaldırılamaz. Parietal periton ile abdomen ve pelvis boşlukları duvarları arasında kalan aralığa spatium extraperitoneale, bu aralıkta yer alan gevşek bağ dokusuna fascia extraperitonealis, yine burada yer alan organlara da organum extraperitoneale denir. Ekstraperitoneal aralığın, karın arka duvarı ile komşu olan bölümüne spatium retroperitoneale, pubis'in arkasında kalan bölümüne ise spatium retropubicum (Retzius aralığı) denilir.

Karın Boşluğu (Cavum Abdominis), Periton
Karın boşluğu (ABDOMİNAL BOŞLUĞU) insan vücudundaki en büyük boşluktur. Bu boşluk üstte diyafragma, arkada omurga ve sırt kasları, yanlarda lateral karın kaslarıyla önde ise ön karın kasları ile sınırlanmıştır.
Periton;
kann ve leğen boşluğu duvarlarının iç yüzü ve boşlukların içindeki organların etrafını saran seröz bir zardır. Peritonun toplam yüzeyi yaklaşık olarak 1.7 ile 2 m2 arasındadır. Karın zarının arasında retroperitoneal boşluk vardır. Periton’nun karın ve pelvis boşluğunu saran katına paryetal, karın içi organlarının üzerini saran katına visseral periton denir. Visseral periton karın içi organlarını sarmak için paryetal peritondan ayrılır, sonra yeniden birleşir. Ayrıldıkları yerlerde bir boşluk oluşturur. Boşluğa periton boşluğu (cavum peritonealis) denir. Bu boşlukta sıvı (liguor peritonei) bulunur. Sıvı organların hareketlerini kolaylaştırır.
Periton boşluğu, asıl periton boşluğu ve bursa omentalis diye ikiye ayrılır.
Periton iki farklı tabakadan oluşmuştur. Bunlardan üstteki tunica seroza, içteki tunica subserozadır. Seroza salgıladığı salgı ile organlara kayganlık sağlar. Tunica subseroza bağ dokudan oluşmuş ve serozanın altında yer alır. Peritonda sayısız sinir ve damar ağı bulunur. Bu damar yapısı sayesinde yüksek salgı yapma ve emme yeteneğine sahiptir. Peritonun bazı yerlerde katlanıp kalınlaşmasından mezenter denen yapılar oluşur. Organlar mezenter (mezo) denen yapı sayesinde karın duvarına yapışır. Bir iç organdan diğer bir organa atlayan periton yapraklarının bir araya gelmesiyle omentum denilen yapı oluşur. Midenin küçük eğriliği ile karaciğerin organlara bakan visseral yüzünde ve midenin büyük eğriliği ile transvers kolon arasında omentum bulunur.
Parietal periton ile karın duvarı arasındaki boşluğa retroperitonial denir. Bu bölümdeki organlara retroperitonial organlar denir. Böbrekler, pankreas, üreter vb.
Periton organları sarıyorsa bu organlara intra peritonieal organlar denir. Mide, jejunum, ileum, caecum, apendex, transvers ve sigmoid colon gibi.
Periton bir organın ön yüzünü sarıyorsa bu organlara da mesoperitoneal = sekonder retroperitoneal organlar denir. Pankreas, colon acendens, colon decendes vb.