Dünya Kentleri: Singapur

Singapur

Singapur Cumhuriyeti’nin başkenti.

Malakka Yarımadasının güney ucundaki Singapur Adasında yer alır. Singapur metropoliten alanı Singapur Adasıyla örtüşür. Güneydoğu Asya’nın en büyük limanı ve dünyanın en büyük ticaret merkezlerinden biri olan Singapur aynı zamanda bir serbest limandır. Nüfusunun çoğunluğunu Çinliler oluşturur; kentte Malaylar ve Hintliler de yaşar.

Malay geleneklerine göre, kenti Şrivicaya İmparatorluğu’ndan adayı ziyarete gelen bir prens kurmuş ve buraya Singapur adını vermiştir. Singapur limanı İngiliz Doğu Hindistan Kumpanyasından Sir Stamford Raffles’m 1819’da burada bir yerleşme kurmasıyla önem kazandı. İngiltere’nin Hong Kong’u ele geçirmesi (1842), Çinhindi’nde Saygon’un (bugün Ho Şi Minh) ve Haip- hong’un gelişmesi, Hollanda Doğu Hint Adaları’nda (bugün Endonezya) çeşitli limanların kurulmasıyla Singapur eski önemini yitirdiyse de gelişmeyi sürdürdü. 1869’da Süveyş Kanalının açılması ve buharlı gemilerin kullanılmaya başlamasıyla bir durak limanı olarak önemi arttı.

1951’de kraliyet beratıyla kent yapılan Singapur 1957’den 1959’a değin belediye statüsüyle, seçimle işbaşına gelmiş bir kent konseyi ve belediye başkanınca yönetildi. 1963’ten sonra kentin ve kırsal bölgenin yönetimi merkezî hükümete bağlandı.
Singapur liman bölgesinin yüzölçümü 93 km2’dir. Brani ve Sentosa adaları arasındaki korunaklı Keppel rıhtımlarında büyük doklar ve depolar yer alır. Keppel Güneydoğu Asya’nın başlıca petrol, kauçuk, kontrplak, kereste ve baharat yükleme limanıdır. İthal mallan arasında makine, tekstil ve pirinç sayılabilir. Bangkok ile Kuala Lumpur arasındaki Malay Demiryolu’nun sona erdiği Jurong limanından Sembawang’a kısa bir demiryolu hattı uzanır.

Liman bölgesinin kuzeyine ve doğusuna doğru uzanan Singapur kenti Singapur ve Rochor ırmakları arasına yayılmıştır. Singapur Irmağının sol kıyısındaki ilk yerleşme bugün de kentin merkezidir. Önemli işyerleri ve resmî binalarla Anglikan St. Andrew Katedrali (1862) kentin bu bölgesindedir. Queenstown, Kallang ve Toa Payoh kentin modern konut bökeleridir. Kentteki gökdelenler, oteller e işyerleri koloni dönemi İngiliz mimarisinin izlerini taşır.

Kentte liman tesislerinin yanı sıra kalay ergitme atölyeleri, ananas konservesi fabrikaları, kauçuk fabrikaları, petrol rafinerileri ve bıçkıhaneler vardır. Kentin batısındaki Jurong büyük bir sanayi bölgesi ve limandır.
Kentteki önemli binalar arasında Victoria Tiyatrosu, Raffles Oteli, Yüksek Mahkeme, Belediye Binası, Jade Evi, Sri Mariamman
Tapmağı ve Singapur Politeknik Okulu sayılabilir. Ulusal müze, kütüphane, tiyatro ve Van Kleef Akvaryumu devlet tarafından işletilmektedir. Çhangi’deki uluslararası havalimanı 1981’de kurulmuştur. Singapur Botanik Bahçesi kentin kuzeybatısındadır. Singapur Ulusal Üniversitesi 1980’de Singapur ve Nanyang üniversitelerinin birleşmesiyle, Nanyang Teknoloji Enstitüsü ise 1981’de eski Nanyang Üniversitesi’nin içinde kurulmuştur. Jurong Kuş Parkı (1971) yaklaşık 20 hektarlık yüzölçümüyle bu alanda dünyadaki en büyük parktır. Singapur liman bölgesindeki Sentosa Adası büyük bir dinlence merkezi olarak gelişmiştir. Nüfus (1985 tah.) kent merkezi, 157.000; (1992 tah.) metropoliten alan, 2.792.000.

Singapur Botanik Bahçesi

hem bitki koleksiyonu, hem de düzenleme açısından dünyanın önde gelen botanik bahçelerinden biri. Açık alanlarında ve seralarında 3 bin canlı bitki türü, herbaryumunda ise 500 bin kuru bitki örneği bulunan bahçe 19. yüzyıl sonlarında İngilizlerce kuruldu. Toplam 31 hektarlık bir alana yayılan bahçenin büyük bir bölümü Malay cangılmdan kesilerek açıldı; yaklaşık 4 hektarlık bir alanda ise cangıla hiç dokunulmayıp doğal çevre korundu. Bahçe ilk kurulduğu yıllarda, ekonomik değeri olan bazı bitkiler için araştırma istasyonu olarak kullanıldı. 1890’da yöneticilik görevine getirilen Henry N. Ridley kauçukağacıyla (Hevea brasiliensis) ilgili pek çok araştırmayı başlattı. Giderek kauçuk- ağacı araştırma merkezi haline gelen bahçede gene Ridley tarafından daha nitelikli ürün elde etmeye yönelik bir kauçuk sızdırma yöntemi geliştirildi. Onun buluşları ve yenilikleri Malakka Yarımadasının ekonomisini önemli ölçüde etkiledi.

Dünya Kentleri: Singapur

(Fr.: Singapoure, İng.: Singapore), Güneydoğu Asya'da devlet. Biri büyük, 50 kadarı küçük adalar üzerinde kurulmuştur. Yüzölçümü 622 km2, nüfusu 3.040.000 (1996), başkenti Singapur'dur. Nüfusun % 75'i Çinli, % 15'i Malaysiyalı; geri kalanın çoğu da Pakistanlıdır. Nüfusun 1.300.000'i, büyük ada üzerinde, Singapur limanında yaşar.

Tropikal iklim altında bulunan ada ananas, kakao ve kauçuk plantasyonlarıyla kaplıdır. Tütün ve başka ürünler de yetiştirilir Bulunduğu yer ulaştırma ve özellikle strateji bakımından büyük bir önem taşır. Yakınındaki karaya yüksek bir köprüyle bağlıdır. 1819'da, Doğu Hint Britanya Kumpanyası tarafından satın alınmış, daha sonra da İngiliz üssü hâline getirilmiştir. II. Dünya Savaşı'nda Japonlar tarafından işgal edildi. 1946'da tekrar İngiltere'ye geçti. 1959'da, İngiliz Uluslar Topluluğu'na dahil özerk bir devlet hâlinde örgütlendi. 1963'te Malaysiya Federasyonu'na girdi, fakat 1965'te bağımsız bir "kent devlet" statüsüyle bu birlikten ayrıldı. Devletin başkenti olan Singapur limanı Avrupa, Uzak Doğu ve Avustralya arasında önemli bir ikmal iskelesi, ticaret ve endüstri kentidir.