Ekrem Orhon
Kayıtlı Üye
Ekrem Orhon
MsXLabs.org
"Bugün Rize Senden; Rize İçin Elinden Geleni Yapmanı İster."
Memleket sevgisini bu dizelerden güzel anlatacak ne olabilir ki. Baba Reis Ekrem Orhon bu şirini 25 Aralık 1967 yılında kaleme alıyordu. O şair ruhlu bir insandı. İçinden geçenleri dillendirir, ortaya güzel sözler koyardı.
Baba Reis Ekrem Orhon’un fotoğraflarına göz gezdirirken Rize Belediyesi Başkanlık makam masasının önünde bir döviz dikkat çekiyordu. Dövizde “Büyük düşün” büyük harflerle yazıyordu. O büyük düşünen bir insandı. İnsanlara faydalı olacak sözleri dövizlere yazar, makamına ve belediyenin çeşitli yerlerine asar, insanları doğruya güzele ulaştırmanın yollarını arardı.
Rize sevgisini, insanlara aşılamak için Rize Belediyesi otobüs biletlerinin arka yüzüne “Bu gün Rize Senden, Rize için elinden geleni yapmanı ister” sözünü yazdırması onun memleket sevgisinin büyüklüğünün bir örneğidir.
Londra’da bin, Rize’de Çay iç-Singapur’da in
1911 yılında Rize Derepazarı-Bürücek Köyünde dünyaya gelen Ekrem Orhon ilk ve Orta okulu Rize’de okudu. Robert kolejini bitirerek mühendis oldu. Amerika’da Illinois Üniversitesini 1936 yılında bitirerek, İnşaat Yüksek Mühendisi olarak mezun oldu.
1963 yılında Rize Belediye Başkanı seçilerek, 1973 yılına kadar bu görevi yürüttü. 12 Eylül 1980 ihtilali ve harekatından sonra tekrar Belediye Başkanlığına getirildi. Belediye Başkanlığı görevini sürdürürken 9 Ağustos 1983 yılında hakkın rahmetine kavuştu.
Ekrem Orhon, Karayolları Bölge Müdürü iken, Rize'lilerden gelen talepler üzerine belediye başkanı seçilir. Kısa bir süre sonra ağır bir hastalık geçirir ve yurt dışında tadavi olur. Bu esnada çok ağırdır ve neredeyse kendisinden ümit kesilmiştir.
Bundan sonra hayatını Rize'ye adayacağını çevresindekilere bildirir. Gerçekten de öyle olur. 60 lı yıllarda Ekrem Orhon ve Rize ismi yanyana anılmaktadır.
Ekrem Orhon, şehir alanının yetersiz olduğunu, Rize'nin gelişmesindeki en büyük engelin bu olduğunu düşünmektedir. Keşke bu büyük adam o yıllarda bu düşüncesinin ne kadar yanlış olduğunu görebilseydi. Çünkü bugün artık apaçık meydandadır ki, dolgu alanına yapılan Rize, kimliksiz, şahsiyetsiz bir beton yığınından ibaret iken, şehrin orijinal dokusu İsciçre köylerini andıran bir standarttadır.
Ekrem Orhon bu düşüncesini hayata geçirmek için , Amerika'daki okul arkadaşlarındaki, çevresindeki nüfuzu kullanarak, o yıllarda Türkiye'nin hiçbir kurumunda bulunmayan büyüklükteki makinaları ve kamyonları Rize'ye getirir.
Denizi dolduracaktır ama, belediye meclisinden bu kararı geçirmekte zorlanır. Herkes onunla alay etmektedir. "Uyyy hiç deniz dolar mi daaaa)"
Neyse ki kerhen bir karar çıkar ama, Ekrem Orhon, kimsenin kendisine inanmadığının farkındadır. Bu inançsızlıkla başarısız olabileceğini de görmüştür.
Rize camilerine mektup yazarak dua istedi
Ekrem Orhon manevi duyguları güçlü bir insandı. Rize Belediye Başkanlığı öncesi amansız bir hastalığa yakalanıyor, tedavisi için İngiltere’ye gidiyordu. Tıbbin çaresiz kaldığı bir sırada, o umudunu kesmemiş ve Rize Camilerine mektup yazarak dua istemiştir.
Bana nasihati : Atatürk kulağına küpe olsun
1967 yılında evlenen Kızı Çayhan’ın nikahını, kendisi kıyıyordu. Kızına nikah hediyesi olarak Atatürk altınları takıyordu. Bilezik ve yüzük taktıktan sonra kulağına küpeleri takıyor ve salondakilerin de duyacağı bir ses tonu ile kızına sesleniyordu: Atatürk hep kulağına küpe olsun.
Onun bizlere en güzel armağanı kızı Çayhan Ablam (Çayhan Orhon Dervişoğlu), her yıl ayrı bir heyecanla babasının mezarına koşuyor. O Rize deyimi ile tam bir “babasının kizi”. Ölümünün ardından kaleme aldığı “Son Mektup” isimli yazısında babasını ve Rize’lilerin Ekrem Orhon sevgisini şöyle anlatıyor :
“1971 yazında, bir elimde, henüz iki yaşını doldurmamış olan Yonca, bir kolumda da yirmi günlük Yeşim ile beni Rize`ye koşturan yine sizin sevgi ve özleminizdi babacığım.
Benim tapuda kayıtlı malım yoktur
En büyük hizmetlerinden birisi de Çaykur’un bugün Rize’de olmasının tek sebebi oluşudur. Zira her tarafta arsa aranırken 50 Liraya arsanın metrekaresinin verilmesiyle ÇAYKUR’un Rize’de kurulmasını saglamış ve Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğünün ilimizde kalmasını temin etmiştir. Karadeniz sahilinde birinci sırada bulunan sahil camii denizden kazanılan arsa üzerinde inşa edilmiştir. Caminin temel atma merasiminde töreni idare eden kişi tarafından kürsüye davet edilen ve bize bu eseri kazandıran kişi olarak tanıtılan Ekrem Orhon aslında konuşmak niyetinde olmadığı halde kürsüye gelerek şu hitabede bulunmuştur.
-Ula başkan, nedur bu, neden çağurdun bizi ...
- Bekleyun ulan kopeliler. (kopeli aslında köpek yavrusu demektir)
Neyse, iskele epeyce kalabalıklaşır. Başkan, bir işaretle bir mavnayı iskeleye çektirir. (Mavna : motorsuz tekne) Olay daha ilginç hale gelmiştir, kalabalık artar. Ekrem Orhon, yeterli kalabalık toplanınca, bir işaret verir ve ileride bekleyen taş yüklü dev kamyonlardan biri hareket eder ve iskeleye gelir. Ekrem Orhon, kamyona bizzat manevra yaptırarak, kamyondaki taşı mavna'ya boşalttırır. Olay giderek daha ilginç hale gelmektedir. Kalabalık artar. Ekrem Orhon bir işaret daha çakar , ikinci dev kamyon da gelip taşları mavnaya boşaldır.
Sağdan soldan sesler yükselir:
-Ula başkan, ne edeyisun?
-Siz karışmayun kopeliler...
Neyse kamyonlar bir iki derken mavna yavaş yavaş suya gömülmeye başlar.
-Ula başkan, batacak ula ne edeyisun...
-Karışmayun ulan kopeliler..
-Ula batacak ula...
-Karışmayun ula..
-Ula batayi....
Derken son bir kamyonla mavna su alır ve batar.
Ekrem orhon ahaliye seslenir:
-Ey Rize'liler, deniz dolgusuna başladım !!!
Bu ironik başlangıç günlerce rizede konuşulur. Üzerinde mütaalalar yapılır. İnanan vardır , inanmayan vardır. Büyük zorluklarla deniz doldurulmaktadır ama iğne ile kuyu kazar gibi. Ankara'dan destek yoktur. Ekrem Orhon kendi kıt kaynakları ile başbaşadır. Bir süre sonra , dolgu alanı için imar planı yaptırır.
Rize ileri gelenleri bunu alayla karşılarlar:
-Ula başkan, saa helal olsun, denizi parselleyup satayisun...
Başkan uzun süren bu dolgu çalışmasının ortalarında Rizelilerin desteğini kaybetmeye başlar.
Çok enteresan, sinerji dolu lider bir insandı. Köylüleri ikna eder: denizdeki bu yerleri alın, size 10 kat imar, Rizelinin önüne apartmanları dikeceksiniz.
Siz olacaksınız şehirli, yalı apartmanı sahibi, onlar arkada kalacaklar. Bu fikir tutar ve Ekrem Orhon denizden parsel satarak bu dolguyu tamamlar. Bugün Rize nüfusunun büyük bölümü dolgu alandaki apartmanlarda yaşamaktadır.
Rizeyi gören yabancılar, bir yandan doğanın muhteşemliğine hayran kalmakta, bir yandan da bu güzel doğada bu beton yığınlarının hanki akıl ile yapıldığına şaşıp kalmaktadırlar.Rize Türkiyenin en uzun kordonunu elde etmiştir (15 km) Yüksek yüksek apartmanları da vardır ama, Zümrüt Rize'nin zümrütü çizilmiştir artık.
Mezarı için Rize kalesi izni zamanın mülki amirinden alınamadı.
Rize mezarlığında mezar açıldı. Cemaat camiden çıktı, doğru Rize kalesi'ne yönlendi ve Rizelilerin kararı ile Rize Kalesi'ne defnedildi.
Toprağı bol olsun.
MsXLabs.org
Sponsorlu Bağlantılar
"Bugün Rize Senden; Rize İçin Elinden Geleni Yapmanı İster."
Ekrem ORHON
Yerim Rize’dir benim, Rize’dir tek kederim
Her şeyimle Rize’yim, Rize’siz ne ederim
Her şeyimle Rize’yim, Rize’siz ne ederim
Memleket sevgisini bu dizelerden güzel anlatacak ne olabilir ki. Baba Reis Ekrem Orhon bu şirini 25 Aralık 1967 yılında kaleme alıyordu. O şair ruhlu bir insandı. İçinden geçenleri dillendirir, ortaya güzel sözler koyardı.
Baba Reis Ekrem Orhon’un fotoğraflarına göz gezdirirken Rize Belediyesi Başkanlık makam masasının önünde bir döviz dikkat çekiyordu. Dövizde “Büyük düşün” büyük harflerle yazıyordu. O büyük düşünen bir insandı. İnsanlara faydalı olacak sözleri dövizlere yazar, makamına ve belediyenin çeşitli yerlerine asar, insanları doğruya güzele ulaştırmanın yollarını arardı.
Rize sevgisini, insanlara aşılamak için Rize Belediyesi otobüs biletlerinin arka yüzüne “Bu gün Rize Senden, Rize için elinden geleni yapmanı ister” sözünü yazdırması onun memleket sevgisinin büyüklüğünün bir örneğidir.
Londra’da bin, Rize’de Çay iç-Singapur’da in
Onun hayalleri, hedefleri büyüktü. Onun bir hayalini 1973 yılında Milliyet Gazetesi Yazarı Hasan Pulur, biraz da “Bu; hayalin ötesinde, olsa olsa laz fıkrası olur,” düşüncesiyle gazetesindeki köşesinde kaleme almıştı : Londra’da bin, Rize’de Çay iç-Singapur’da in... Londra’dan gelecek olan yolcu, Rize’de denizin ortasına yapılacak olan havaalanında soluklanıp çayını içecek veya birkaç gün Rize’de konaklayıp yaylaları gezecek ve Singapur’a vs yoluna devam edecekti. Ta o yıllarda bir yandan şehrin imarı ile geceli gündüzlü uğraşıyor, bir yandan da Rize’de denizin ortasına havaalanı yapmayı hedefliyordu.
1911 yılında Rize Derepazarı-Bürücek Köyünde dünyaya gelen Ekrem Orhon ilk ve Orta okulu Rize’de okudu. Robert kolejini bitirerek mühendis oldu. Amerika’da Illinois Üniversitesini 1936 yılında bitirerek, İnşaat Yüksek Mühendisi olarak mezun oldu.
1963 yılında Rize Belediye Başkanı seçilerek, 1973 yılına kadar bu görevi yürüttü. 12 Eylül 1980 ihtilali ve harekatından sonra tekrar Belediye Başkanlığına getirildi. Belediye Başkanlığı görevini sürdürürken 9 Ağustos 1983 yılında hakkın rahmetine kavuştu.
Ekrem Orhon, Karayolları Bölge Müdürü iken, Rize'lilerden gelen talepler üzerine belediye başkanı seçilir. Kısa bir süre sonra ağır bir hastalık geçirir ve yurt dışında tadavi olur. Bu esnada çok ağırdır ve neredeyse kendisinden ümit kesilmiştir.
Binlerce kilometre uzaktaki belediye başkanları için Rizeliler o gece tüm Rize camilerinde hatim indirirler ve dua ederler. Ertesi gün Ekrem Orhon yurt dışındaki hastanede birdenbire iyileşir. Memleketine döndüğünde, Rizelilerin yaptıklarını öğrenir ve çok duygulanır.
Bundan sonra hayatını Rize'ye adayacağını çevresindekilere bildirir. Gerçekten de öyle olur. 60 lı yıllarda Ekrem Orhon ve Rize ismi yanyana anılmaktadır.
Ekrem Orhon, şehir alanının yetersiz olduğunu, Rize'nin gelişmesindeki en büyük engelin bu olduğunu düşünmektedir. Keşke bu büyük adam o yıllarda bu düşüncesinin ne kadar yanlış olduğunu görebilseydi. Çünkü bugün artık apaçık meydandadır ki, dolgu alanına yapılan Rize, kimliksiz, şahsiyetsiz bir beton yığınından ibaret iken, şehrin orijinal dokusu İsciçre köylerini andıran bir standarttadır.
Ekrem Orhon bu düşüncesini hayata geçirmek için , Amerika'daki okul arkadaşlarındaki, çevresindeki nüfuzu kullanarak, o yıllarda Türkiye'nin hiçbir kurumunda bulunmayan büyüklükteki makinaları ve kamyonları Rize'ye getirir.
Denizi dolduracaktır ama, belediye meclisinden bu kararı geçirmekte zorlanır. Herkes onunla alay etmektedir. "Uyyy hiç deniz dolar mi daaaa)"
Neyse ki kerhen bir karar çıkar ama, Ekrem Orhon, kimsenin kendisine inanmadığının farkındadır. Bu inançsızlıkla başarısız olabileceğini de görmüştür.
Rize camilerine mektup yazarak dua istedi
Ekrem Orhon manevi duyguları güçlü bir insandı. Rize Belediye Başkanlığı öncesi amansız bir hastalığa yakalanıyor, tedavisi için İngiltere’ye gidiyordu. Tıbbin çaresiz kaldığı bir sırada, o umudunu kesmemiş ve Rize Camilerine mektup yazarak dua istemiştir.
Bana nasihati : Atatürk kulağına küpe olsun
1967 yılında evlenen Kızı Çayhan’ın nikahını, kendisi kıyıyordu. Kızına nikah hediyesi olarak Atatürk altınları takıyordu. Bilezik ve yüzük taktıktan sonra kulağına küpeleri takıyor ve salondakilerin de duyacağı bir ses tonu ile kızına sesleniyordu: Atatürk hep kulağına küpe olsun.
Onun bizlere en güzel armağanı kızı Çayhan Ablam (Çayhan Orhon Dervişoğlu), her yıl ayrı bir heyecanla babasının mezarına koşuyor. O Rize deyimi ile tam bir “babasının kizi”. Ölümünün ardından kaleme aldığı “Son Mektup” isimli yazısında babasını ve Rize’lilerin Ekrem Orhon sevgisini şöyle anlatıyor :
“1971 yazında, bir elimde, henüz iki yaşını doldurmamış olan Yonca, bir kolumda da yirmi günlük Yeşim ile beni Rize`ye koşturan yine sizin sevgi ve özleminizdi babacığım.
Benim tapuda kayıtlı malım yoktur
En büyük hizmetlerinden birisi de Çaykur’un bugün Rize’de olmasının tek sebebi oluşudur. Zira her tarafta arsa aranırken 50 Liraya arsanın metrekaresinin verilmesiyle ÇAYKUR’un Rize’de kurulmasını saglamış ve Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğünün ilimizde kalmasını temin etmiştir. Karadeniz sahilinde birinci sırada bulunan sahil camii denizden kazanılan arsa üzerinde inşa edilmiştir. Caminin temel atma merasiminde töreni idare eden kişi tarafından kürsüye davet edilen ve bize bu eseri kazandıran kişi olarak tanıtılan Ekrem Orhon aslında konuşmak niyetinde olmadığı halde kürsüye gelerek şu hitabede bulunmuştur.
"Ben Ekrem Orhon. Caminin arsasını sizlere ben vermedim. Benim tapuda kayıtlı malım yoktur. Ve hiç mal sahibi değilim. Bu eseri ve yerini sizler kendinize verdiniz. Seçimlerde kaf ile kelleyi birbirinden ayırdınız ve beni seçtiniz. Beni seçmenizle bu arsa meydana geldi ve üzerinde bu eser gayretinizle yükseliyor."
Rize-İspir- Erzurum yolunun bir an önce tamamlayın ve son sözüm olarak bu dileğimi sayın genel müdüre iletin
Ağustos 1983 tarihinde Karayolları genel müdürü Turan Eren ile inceleme gezisine çıkan Rize’nin unutulmaz Belediye Başkanı Ekrem Orhon gezi sırasında Kars’ın Göle ilçesinde ani bir rahatsızlık geçirmişti. Erzurum Tıp Fakültesi Hastanesine kaldırılmadan önce Kars’ta hasta olarak bulunduğu sırada Erzurum’a geçmiş olan Karayolları genel müdürünün telefonla durumunu sorması üzerine hafif bir sesle yine de Rize-İspir- Erzurum yolunun bir an önce yapılmasını istemiş ve son sözüm olarak bu dileğimi sayın genel müdüre iletin demişti. 9 Ağustos 1983 tarihinde sabah saat 05.30’da 74 yaşında hayata gözlerini yuman Ekrem Orhon’ son nefesinde bile aklından bir an olsun Rize – İspir yolu’nu çıkarmamıştır.
Ağustos 1983 tarihinde Karayolları genel müdürü Turan Eren ile inceleme gezisine çıkan Rize’nin unutulmaz Belediye Başkanı Ekrem Orhon gezi sırasında Kars’ın Göle ilçesinde ani bir rahatsızlık geçirmişti. Erzurum Tıp Fakültesi Hastanesine kaldırılmadan önce Kars’ta hasta olarak bulunduğu sırada Erzurum’a geçmiş olan Karayolları genel müdürünün telefonla durumunu sorması üzerine hafif bir sesle yine de Rize-İspir- Erzurum yolunun bir an önce yapılmasını istemiş ve son sözüm olarak bu dileğimi sayın genel müdüre iletin demişti. 9 Ağustos 1983 tarihinde sabah saat 05.30’da 74 yaşında hayata gözlerini yuman Ekrem Orhon’ son nefesinde bile aklından bir an olsun Rize – İspir yolu’nu çıkarmamıştır.
HERKES İSKELEYE GELSUN DAAAA...
Bir gün belediye hoparlöründen bir anons yapılır. Anons son derece sadedir: HERKES İSKELEDE TOPLANSIN !! Bu ilginç anonsu duyan merakla iskeleye koşar. Bir de bakarlar ki, belediye başkanı iskelede bir yukarı bir aşağı hışımla dolaşmaktadır.
-Ula başkan, nedur bu, neden çağurdun bizi ...
- Bekleyun ulan kopeliler. (kopeli aslında köpek yavrusu demektir)
Neyse, iskele epeyce kalabalıklaşır. Başkan, bir işaretle bir mavnayı iskeleye çektirir. (Mavna : motorsuz tekne) Olay daha ilginç hale gelmiştir, kalabalık artar. Ekrem Orhon, yeterli kalabalık toplanınca, bir işaret verir ve ileride bekleyen taş yüklü dev kamyonlardan biri hareket eder ve iskeleye gelir. Ekrem Orhon, kamyona bizzat manevra yaptırarak, kamyondaki taşı mavna'ya boşalttırır. Olay giderek daha ilginç hale gelmektedir. Kalabalık artar. Ekrem Orhon bir işaret daha çakar , ikinci dev kamyon da gelip taşları mavnaya boşaldır.
Sağdan soldan sesler yükselir:
-Ula başkan, ne edeyisun?
-Siz karışmayun kopeliler...
Neyse kamyonlar bir iki derken mavna yavaş yavaş suya gömülmeye başlar.
-Ula başkan, batacak ula ne edeyisun...
-Karışmayun ulan kopeliler..
-Ula batacak ula...
-Karışmayun ula..
-Ula batayi....
Derken son bir kamyonla mavna su alır ve batar.
Ekrem orhon ahaliye seslenir:
-Ey Rize'liler, deniz dolgusuna başladım !!!
Bu ironik başlangıç günlerce rizede konuşulur. Üzerinde mütaalalar yapılır. İnanan vardır , inanmayan vardır. Büyük zorluklarla deniz doldurulmaktadır ama iğne ile kuyu kazar gibi. Ankara'dan destek yoktur. Ekrem Orhon kendi kıt kaynakları ile başbaşadır. Bir süre sonra , dolgu alanı için imar planı yaptırır.
Rize ileri gelenleri bunu alayla karşılarlar:
-Ula başkan, saa helal olsun, denizi parselleyup satayisun...
Başkan uzun süren bu dolgu çalışmasının ortalarında Rizelilerin desteğini kaybetmeye başlar.
Çok enteresan, sinerji dolu lider bir insandı. Köylüleri ikna eder: denizdeki bu yerleri alın, size 10 kat imar, Rizelinin önüne apartmanları dikeceksiniz.
Siz olacaksınız şehirli, yalı apartmanı sahibi, onlar arkada kalacaklar. Bu fikir tutar ve Ekrem Orhon denizden parsel satarak bu dolguyu tamamlar. Bugün Rize nüfusunun büyük bölümü dolgu alandaki apartmanlarda yaşamaktadır.
Rizeyi gören yabancılar, bir yandan doğanın muhteşemliğine hayran kalmakta, bir yandan da bu güzel doğada bu beton yığınlarının hanki akıl ile yapıldığına şaşıp kalmaktadırlar.Rize Türkiyenin en uzun kordonunu elde etmiştir (15 km) Yüksek yüksek apartmanları da vardır ama, Zümrüt Rize'nin zümrütü çizilmiştir artık.
Mezarı için Rize kalesi izni zamanın mülki amirinden alınamadı.
Rize mezarlığında mezar açıldı. Cemaat camiden çıktı, doğru Rize kalesi'ne yönlendi ve Rizelilerin kararı ile Rize Kalesi'ne defnedildi.
Toprağı bol olsun.
Kaynak: biriz.biz
Biyografi Konusu: Ekrem Orhon nereli hayatı kimdir.
