Arama

Sabit Kur

Güncelleme: 20 Mart 2008 Gösterim: 3.787 Cevap: 1
asla_asla_deme - avatarı
asla_asla_deme
VIP Never Say Never Agaın
29 Aralık 2007       Mesaj #1
asla_asla_deme - avatarı
VIP Never Say Never Agaın
Sabit Kur

Sponsorlu Bağlantılar

Sabit kur, yerel para biriminin değerinin, başka bir para biriminin veya para birimleri sepetinin değerine veya altın gibi başka bir değere bağlandigi kur düzenidir. Ölçü alınan bu değerler yükselip düştükçe, bunlara bağlanmış olan yerel para biriminin de değeri değişir. Kur değeri alt yada üst limit çizgisini geçerse kura müdahale edilir. Sabit kur uygulaması için ülke döviz rezevlerinin yeterli düzeyde ve sürekli dış finans kaynaklı olması gerekir.

Serbestçe başka para birimlerine çevrilebilir (konvertibl) para birim değerinin başka değerlere sabitlenmesi, merkez bankasının alım ve satım işlemleri ile sağlanır. Buna göre merkez bankası yerel para birimiyle ilgili olası arz veya talep kaymalarını, bunları karşılayacak işlemler yaparak dengeler ve yerel para biriminin hedeflenen seviyede (veya aralıkta) kalmasını sağlar.

Sabit kur düzeninin tersi değişken kur düzenidir.

Sabit Kur düzeninin faydaları

Sabit kur düzeninin kullanılmasının başlıca nedeni, genellikle enflasyonu kontrol altına almak için uygulanan, sıkı para politikalarının güvenirliğini artırmaktır. Enflasyon hakkındaki beklentiler, gerçekleşecek enflasyonun üzerinde etkili olduğu için bu güvenirliği sağlamak önemlidir. Sabit kur düzenini uygulayan ülkelerin bağımsız para politikaları uygulamaları mümkün olmadığı için, para arzını enflasyona yol açacak şekilde yükseltmeleri beklenmez. Ayrıca otoritelerin yukarıda bahsi geçen riskler nedeniyle enflasyona yol açacak tüm politikalardan kaçınacağı ve sıkı para politikasını titizlikle uygulayacağı beklentisi ağırlık kazanır. Başka bir deyişle sabit kur düzeni, sıkı para politikalarına bağlılık mesajı verir.

Sabit kur düzeninin bir başka faydası da, kur belirsizliğine (düzenin aniden bırakılması ihtimali dışında) son vererek, ülkeler arası ticaret için uygun bir ortam oluşturmasıdır.

Sabit kur düzeninin sakıncaları


Sabit kur düzeni, hükümetlerin ekonomideki iç dengeleri sağlamak için zaman zaman başvurabilecekleri para politikalarını, bağımsız olarak uygulamalarını olanaksız kılar. Ayrıca bu düzen, kurun sabitlendiği para biriminin kullanıldığı ülkede gerçekleşebilecek enflasyonun, düzeni uygulayan ülkeye de yansımasına neden olur. Bu nedenlerle birçok iktisatçı değişken kur düzeninin, çoğu durumda, sabit kur düzenine tercih edilmesi gerektiği görüşünde birleşir.

Buna ilave olarak, sabit kur düzeninin para birimlerinin gerçek piyasa değerlerini yansıtmalarına engel olduğu, bu nedenle de krizlere yol açabilecek bazı önemli riskler yarattığı öne sürülmektedir. Bu risklerin bir yönü, merkez bankasının alım satım işlemleri için gerekli olan döviz birikimi ile ilgilidir. Eğer kurun sabitlendiği değer, bu para biriminin uzun vade ortalama piyasa değerine eşit veya yakınsa, kısa vadeli arz veya talep değişiklikleri merkez bankası birikimleri için bir sorun oluşturmayacaktır. Zaman zaman artan, zaman zaman ise azalan talep (veya arz) uzun vadede merkez bankası birikimlerinin aynı seviyelerde kalmasına imkan tanır. Öte yandan eğer belirlenen kur, olması gereken uzun vade ortalama kurdan çok farklıysa, merkez bankası tekrar tekrar aynı yönde işlem yaptığı için, bir süre sonra birikimlerinde erime başlayacaktır. Bu durum sabit kur düzeninin sürdürülebilirliği açısından bir tehlike oluşturur.

Bununla yakından ilgili bir başka konu da, sabit kur düzeni süresince yaşanabilecek yüksek enflasyonun yarattığı risklerdir. Ülkede, kurun bağlandığı para birimlerinin kullanıldığı ülkelere göre daha yüksek oranlarda enflasyon yaşanması, diğer değişkenler sabit varsayıldığında, yerel para biriminin gerçek piyasa değerinin, sabitlenen kurun altına düşmesine yol açacak, bu aralık açıldıkca yukarıda anlatılan sorun için zemin hazırlanacaktır. Bu nedenle sabit kur düzeni uygulayan ülkelerin yüksek enflasyona yol açacak politikalardan kaçınması gerekir.

Sabit kur düzeniyle ilgili bir başka risk de spekülatif saldırılardır. Genellikle bu saldırılar yatırımcıların, özellikle de yukarıda anlatılan nedenlerle devalüasyon beklentileri yaşanan dönemlerde, yerel para birimi üzerinden büyük tutarlarda borç alıp bu kaynakları başka para birimlerine çevirmeleri şeklinde olur. Yatırımcıların bu ikinci işlemleri yerel para birimi açısından ani ve yoğun bir arz olusturur. Merkez bankasının sabit kur politikasını sürdürebilmek için çok miktarda döviz satarak karşılığında piyasadan yerel para birimini alması gerekecektir. Eğer spekülatif saldırı büyük tutarlarda olduysa; veya bu hareketlenme giderek daha çok yatırımcının benzer işlemler yapmasına neden olarak toplamda büyük bir tutarda arz yaratmışsa, merkez bankası bu arzı karşılayacak döviz satışı yapmak konusunda zorluk çekebilir; veya bu saldırı karşılansa bile yeni saldırılar olması ihtimalinin yüksek olduğunu, bu nedenle de sonuçta kurun istenen seviyede tutulamayacağını öngörerek bu arzı karşılamamaya karar verebilir. Böyle bir durumda devalüasyon kararı alınır. Bu da zaten spekülatif saldırıyı gerçekleştiren yatırımcıların ümit ettiği sonuçtur. Almış oldukları dövizleri yeni kur üzerinden yerli para birimine çevirerek borçlarını ödeyebilir, iki kur arasındaki farkı da kar olarak kazanmış olurlar.

Şeytan Yaşamak İçin Her Şeyi Yapar....
Gabriella - avatarı
Gabriella
Ziyaretçi
20 Mart 2008       Mesaj #2
Gabriella - avatarı
Ziyaretçi
Bu sistemde, yabancı paraların, yani dövizin alım-satımı ve hangi kurdan ne oranda yurtdışına satılacağına devlet karar vermektedir. Bunun bir hükümet politikası olarak benimsenmesinde özellikle dış ödemeler dengesinin durumu çok etkili olmaktadır.

Sponsorlu Bağlantılar
Hükümetler, bu yolla ithalatın sınırlanmasını sağlar ve dış ticaret dengesinin oluşmasına çaba gösterirler. Ayrıca, ithalatın sınırlanması yoluyla istenen, daha doğrusu arzulanan malların ithaline de yol açarak, ithalatın bir başka biçimde denetlenmesini sağlarlar.

Bu sistemde devlet, kendi ulusal parasının uluslararası değerini de belirleme çabasındadır. Burada serbest piyasa rejiminden uzaklaşılarak, özellikle bir dalgalı kur politikasından kaçınılır. Yani, milli paranın yabancı paralar karşısında dalgalanması ve belli piyasa değeri içinde değerinin oluşması önlenir.

Bugün bu sistemden, yani katı haliyle bu sistemden önemli bir sapma görülmektedir ve özellikle sabit kur politikası sadece sermaye hareketlerinin kontrolünde uygulanmaktadır. Bunun dışında normal dövizle yapılan giriş-çıkışlarda ve diğer işlemlerde piyasa değerine dayanan bir kur politikası izlenir.

Sabit kur sistemi, sadece gelişmekte olan ekonomilerde değil, gelişmiş ekonomilerde de uygulama alanı bulmaktadır. Örneğin, İngiltere'de 1947'den başlayarak yakın zamana değin sabit kur politikası uygulanmıştır. Buna göre İngiliz yurttaşları, döviz alımında serbest bırakılmakta, ancak elde döviz tutma hakkı sınırlanmaktaydı. Ayrıca bu işler için de döviz pozisyonu tutmaya yetkili bankalar görevliydi. Kuşkusuz bunun nedeni, İngiltere'deki dış ticaret dengesinin açık vermesiydi.

Benzer Konular

27 Mayıs 2014 / Ziyaretçi Cevaplanmış
10 Kasım 2008 / MelissaM Kimya
 Sabit
24 Temmuz 2012 / Efulim Edebiyat tr
2 Nisan 2009 / Nephthys Edebiyat tr
29 Mart 2016 / Safi X-Sözlük