Arama

Telli Çalgılar - Bağlama

Güncelleme: 5 Ocak 2015 Gösterim: 29.878 Cevap: 11
Keten Prenses - avatarı
Keten Prenses
Kayıtlı Üye
9 Nisan 2009       Mesaj #1
Keten Prenses - avatarı
Kayıtlı Üye
Bağlama

Sponsorlu Bağlantılar

Vikipedi, özgür ansiklopedi


240px Baglama turc manche long

Bağlama


Bağlama ya da Saz Türk Halk Müziğinde yaygın olarak kullanılan telli bir çalgı türüdür.
Yörelere ve boyutlarına göre değişik isimlerle tanınır. kopuz, cura, saz, çöğür, dombra, ikitelli, tanbura, tar, v.b.
Kullanılan tekniğe göre mızrap veya parmaklar ile çalınır. Parmaklarla çalma tekniğine şelpe ve dövme denir. Genellikle altta iki çelik ile bir sırma bam, ortada iki çelik ve üstte bir çelik ile bir sırma bam teli olmak üzere toplam 7 tellidir.



Bağlama ailesi



Bağlama, kullanım amaçlarına göre farklı tür ve boylarda çalınmaktadır. Günümüzde genellikle aşağıdaki türlerle tanınır.
  • Cura (en küçük boy)
  • Çöğür (kısa kol bağlama)
  • Tanbura (uzun kol bağlama)
  • Divan sazı (büyük boy bağlama)
  • Meydan sazı (en büyük boy bağlama, kullanılmamakta...)
  • Elektro bağlama (gitar manyetikleri ile) donatılmış bağlama olarak bilinir.

Bağlama düzenleri

Halk müziğinde çoğunlukla karşılaşılan düzenler şunladır: (Parantez içindekiler, üst, orta ve alt tellerin çekilmesi gereken seslerdir).
  • Bağlama düzeni (La, Sol, Re)
  • Bozuk düzen, kara düzen (Sol, Re, La)
  • Misket düzeni (Fa#, Re, La)
  • Fa müstezat düzeni (Fa, Re, La)
  • Abdal düzeni (La, La, Sol)
  • Zurna düzeni (Re, Re, La)
  • Do müstezat düzeni (Sol, Do, La)

Bağlama Metodları

  • alt tel: (boş: re) mib, mib2, mi, fa, fad, fad2, sol, solb, la, sib, sib2, si, do, dod, dod2...
  • orta tel: (boş: sol) lad1, lad2, la, sib, sib2, dod, dod2, do...
  • üst tel: (boş: la) do, dod, dod2, re, red, red2...

Quo vadis?
Keten Prenses - avatarı
Keten Prenses
Kayıtlı Üye
9 Nisan 2009       Mesaj #2
Keten Prenses - avatarı
Kayıtlı Üye
Bağlama ailesi

Sponsorlu Bağlantılar
Vikipedi, özgür ansiklopedi


Bağlama ailesi, Türk halk müziğinin mızraplı çalgılarından oluşur. Bağlama, cura, divan sazı, bozuk, çöğür, bulgari, iki telli, tanbura ve meydan sazı, bağlama ailesini başlıca çalgılarıdır.
Bağlamanın atası, Orta Asya kökenli bir çalgı olan kopuzdur. Kopuz zamanla biçim değiştirmiş, bağlama dediğimiz çalgı ortaya çıkmıştır. Anadolu'da daha da geliştirilen bağlama tekne ve sap olarak adlandırılan iki ana parçadan oluşur. Tekne, yarım armut biçiminde yapılır ve üstüne çok ince bir tahtadan göğüs geçirilir. Teknenin gittikçe incelen uç bölümü de sapa bağlanır. Tekne ile göğsün birleştiği alt bölüme, küçük bir yükselti eklenir. Alt eşik adı verilen bu yükseltiye bağlanan teller göğüs üzerinde, orta eşik adı verilen ve istendiği zaman yerinden oynatılabilen bir yükseltinin üzerinden geçer. Perdelerin bağlandığı sapın ucundaki burguluk üzerine açılan deliklere takılan burgulara da tellerin öteki ucu bağlanır. Burgularla teller gerilerek ya da gevşetilerek çalgı akort edilir. Sapın burgulukla birleştiği yerde bulunan sabit üst eşik, tellerin burgulara düzenli bir biçimde dağılmasını sağlar, bulunur. Bağlamalarda genellikle üç çift tel bulunur. Üçer üçer kümelenmiş dokuz telden oluşan bağlamalar da vardır. Bağlama kiraz ağacı kabuğundan ya da plastikten yapılan küçük bir mızrapla (ya da tezene) çalınır. Bağlama ailesinde bağlamaya çok benzeyen iki çalgı daha vardır. Bunlardan divan sazı bağlamadan büyük, cura ise küçüktür.
Bağlama ailesinden meydan sazı, divan sazından daha büyüktür. Tellerinin çokluğu yüzünden "on iki telli" olarak da bilinir. Çöğür, tarihsel olarak kopuzla bağlama arasında bir geçiş sazıdır. Günümüzde kullanılmayan bir çalgıdır. Eski bir çalgı olan iki telli, bağlamadan biraz küçüktür ve Anadolu ile Balkanlar'da da kullanılmıştır. İki teli olduğu için bu adla anılmıştır. Tanbura ise bağlamadan biraz küçük altı telli bir çalgıdır. Bozuk da bu ailenin üyelerindendir. Boy, tel sayısı ve perde düzeni bakımından bağlamaya çok benzer. Yunanistan'da buzuki adıyla tanınmış ve benimsenmiştir. Daha çok Toros Yörüklerinin kullandığı bulgari de cura büyüklüğünde bir çalgıdır. Bulgari dört tellidir, ama iki telli olanları da vardır.
Quo vadis?
Keten Prenses - avatarı
Keten Prenses
Kayıtlı Üye
9 Nisan 2009       Mesaj #3
Keten Prenses - avatarı
Kayıtlı Üye
Çöğür

Vikipedi, özgür ansiklopedi



Çöğür, bir çalgı türü. Günümüzde "kısa sap" olarak anılan, 36 ilâ 42 tekne ölçüleri arasında değişen ve yukarıdan aşağıya la-sol-re düzeni ile çalınan bağlamanın, bağlama ailesi içindeki adı.
Çöğürün tanımı ile ilgili süregelen tartışmalar vardır. Bir tanıma göre çöğür, bağlama ailesinin en kıdemli çalgılarından sayılır. Divan sazı'na yakın büyüklükte, 9 ya da 6 tellidir. Çöğürle seslendirilen dinsel eserler, âyin havaları, semai, nefes gibi tasavvuf müziği eserleri, etkileyici bir hava yaratır. Bir diğer yaklaşıma göre ise, çöğür belli bir sazın adı değildir. Türkiye'nin çeşitli yerlerinde, çeşitli sazlara çöğür denildiği öne sürülmektedir. Güneyde (Adana, Mersin, Gaziantep, Urfa, Diyarbakır) bozuk’a, on iki telli aşık sazlarına çöğür denilmektedir.
Quo vadis?
Keten Prenses - avatarı
Keten Prenses
Kayıtlı Üye
9 Nisan 2009       Mesaj #4
Keten Prenses - avatarı
Kayıtlı Üye
Cura

Vikipedi, özgür ansiklopedi



Cura, Türk halk çalgılarından biridir. Anadolu ozanları tarafından çoklukla kullanılan bu çalgının uzunluğu 55-60 cm kadardır ve bağlama ailesinin en küçük çalgısıdır. Cura genellikle altı, beş, dört ya da üç tellidir. İki telli curalar da vardır. Bu curaların alt teli "la", üst teli "re" sesine ayarlanmıştır. Curaların tekne derinlikleri ile göğüs genişlikleri 15 cm dolayındadır. Sap uzunlukları ise 40 cm kadardır. Sapın ucundaki burgu denen anahtarlarla çalgı akort edilir. Dört telli curalarda üstteki tel ahenk telidir. Öbür teller bu ahenk telinin sesine ayarlanır. Sapları kısa olduğu için curalarda az sayıda perde bulunur.
Cura mızrapla ya da tellere parmakla vurularak çalınır. Ama genelde tek başına çalınan bir çalgı değildir. Yaygın olarak öbür sazlarla birlikte çalınır. Bağlamanın bir oktav tizine ayarlanan sesi, öbür sazların içinde belirginleşerek ezgiye hareket ve renk katar. Oyun havalarının kıvrak ve hareketli çalınış biçimine uygun bir çalgıdır.
Curalar büyüklüklerine göre değişik adlar alır. Curadan biraz büyük olanlara "cura bağlama" denir. Sesi curadan daha kalın olan cura bağlama en yaygın kullanılan cura türüdür. "Cura cura" ya da "cura zurna" adıyla bilinen tür ise curadan daha küçüktür ve sevimli görünüşü nedeniyle süs eşyası olarak çokça kullanılır.
Quo vadis?
Keten Prenses - avatarı
Keten Prenses
Kayıtlı Üye
9 Nisan 2009       Mesaj #5
Keten Prenses - avatarı
Kayıtlı Üye
Balta sazı

Vikipedi, özgür ansiklopedi



Bağlama ailesi içinde yer alan bir bağlama türü. Dede sazı, ruzba gibi adlarla da bilinir. Teknesi alt kısmında sivrilerek bir balta ağzını andırdığı için bu ismi almıştır. Görüntüsünün yanı sıra tınısının da oldukça farklı olmasıyla diğer bağlamalardan ayrılır. Daha çok Malatya Arguvan, Kahramanmaraş Elbistan, Pazarcık, Kayseri Sarız, Gaziantep ve Sivas’taki Alevi topluluklarında kullanılır. Gövdesi genelde ardıç, köknar veya karadut, sapı çam veya ardıç, göğüs tahtası ise çam, ya da köknardır. Teknesi, dörde bölünen ağaç özel keserlerle oyularak yapılır ve diğer sazlara göre dar ve derin bir görüntüsü vardır. Saz gomalak cila ile cilalanır. Göğüs kısmına ise hiçbir şey sürülmez. Genelde kısa saplı bağlama boyunda ve 12 perdelidir. Sadece tampere sesleri verir ve Sibemol2 gibi Türk halk müziğinde kullanılan perdeler bulunmaz. Bağlama düzeninde, mızrap kullanmadan şelpe veya pençe denilen teknikle elle çalınır.

Başlıca ustalar

  • Âşık Veysel
  • Nesimi Çimen
  • Hasret Gültekin
  • Cengiz Özkan
  • Erdal Akkaya
  • Ulaş Özdemir
Quo vadis?
Keten Prenses - avatarı
Keten Prenses
Kayıtlı Üye
9 Nisan 2009       Mesaj #6
Keten Prenses - avatarı
Kayıtlı Üye
Tambura

Vikipedi, özgür ansiklopedi


Tambura, Türk halk müziği çalgısı. Bağlamadan daha küçüktür. Divan sazından bir oktav tizdir ve divan sazının curası olarak bilinir. Bağlamadan da dört ses daha tizdir. Alt (re), orta (do) seslerine akort edilir. Form boyu 38 cm, sap boyu 50 cm, tel boyu 80 cm, form eni ve derinliği 22.8 cmdir.


Divan sazı
Divan sazı, bağlama ailesi içinde büyük boy bir bağlama türü. Tekne boyu 48-52 cm, sap boyu 65-66 cm, tel uzunluğu 104-106 cm dir. Alta iki 0.30 mm, ortaya bir tane 0.20 ve bir tane kalın sırma, üste ise bir tane 0.30 mm ve bir tane kalın bam teli takılır. Bağlamadan 5 ses pese akortlanır. Tamburu andıran tok ve mistik bir sesi vardır. Uzun hava açılışlarında kullanılmaya çok uygun bir sazdır. TRT sanatçıları Ali Ekber Çiçek, Mehmet Erenler ve Mustafa Günaydın bu sazla özdeşleşmiş isimlerdir. Orhan Gencebay da daha küçük boyda bir türünü kullanmaktadır.
Son düzenleyen asla_asla_deme; 2 Kasım 2010 14:39
Quo vadis?
Keten Prenses - avatarı
Keten Prenses
Kayıtlı Üye
9 Nisan 2009       Mesaj #7
Keten Prenses - avatarı
Kayıtlı Üye
Üç telli

Üç sırada birer teli bulunan, Teke Yöresi'ne ait bir cura çeşidi. Asıl adı üç telli bağlama olan çalgının kısa adı üç telli olup yörede de bu adla bilinmesine karşın bazen yanlış olarak kopuz adı da verilmektedir. Boyu 55–60 cm kadardır. 12–14 perdelidir. Parmakla tellere vurarak ve telleri çektirerek çalınır. Boğaz havası ezgilerinde parmaklar sap üzerinde mızrap gibi kullanılır. En çok bağlama düzenine akortlanır ama değişik ezgilere göre zeybek düzeni, boğma düzen, kara düzen gibi farklı akortlar da uygulanır. Ulalı Ali Rıza Zorlu, Fethiyeli Mustafa Coşkun, Dirmilli Kadir Turan, Kozağaçlı Şakir Özyurt, Kozağaçlı Faik İnce, Kozağaçlı Habip Özyurt, Çörtenli Hüseyin Karakaya, Fethiyeli Ramazan Güngör, Gökçeyakalı Hayri Dev, Burdurlu Hamit Çine geçmişten günümüze başlıca ustalarıdır. Hamit Çine'nin 'Üçtelli Bağlama Metodu' adında bir kitabı bulunmaktadır.
Quo vadis?
Keten Prenses - avatarı
Keten Prenses
Kayıtlı Üye
9 Nisan 2009       Mesaj #8
Keten Prenses - avatarı
Kayıtlı Üye
Yâren (çalgı)

Vikipedi, özgür ansiklopedi


Yaren. Özay Gönlüm'ün tanbura, bağlama ve cura'yı aynı gövdede birleştirdiği saz.
Tasarımını Özay Gönlüm'ün yaptığı yaren, ilk defa Cafer Açın tarafından imal edilmiştir. Saza bu ismi, 1976'da TRT'de Halit Kıvanç'ın sunduğu "Bir Kadın Bir Erkek Yarışması"nda izleyicilerin vermesi öngörülmüş, iki hafta sonraki programda zamanın Tefenni Kaymakamı Yüksel Ayhan'ın verdiği Yaren ismi genel kabul görmüştür.
Quo vadis?
asla_asla_deme - avatarı
asla_asla_deme
VIP Never Say Never Agaın
15 Nisan 2011       Mesaj #9
asla_asla_deme - avatarı
VIP Never Say Never Agaın
Anadolu'da yaygın olarak kullanılan, meydan sazı ve cura arasında yer alan, uzun saplı, üç çift telli, şişkin gövdeli bir halk çalgısı. Gövdesi kütükten oyulma ve yarım armut biçimindedir. Kiraz ağacı kabuğundan yapılan ve tezene diye adlandırılan bir mızrapla tellere vurularak çalınır.

Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi & MsXLabs
Şeytan Yaşamak İçin Her Şeyi Yapar....
Teusa - avatarı
Teusa
Ziyaretçi
2 Haziran 2011       Mesaj #10
Teusa - avatarı
Ziyaretçi
images?qtbnANd9GcSPhGgpCfkrX2kQwoXcCyRpFvHcgT5  nQrJPsEv Wt mb0 UsR

Benzer Konular

30 Kasım 2009 / ThinkerBeLL Sanat
25 Kasım 2011 / Keten Prenses Sanat
9 Eylül 2011 / BYAYD SPEOPLE Sanat
9 Mart 2010 / Misafir Taslak Konular
21 Şubat 2016 / _EKSELANS_ Taslak Konular