Arama

Elektrikli Yılan Balığı (Electrophorus electricus)

Güncelleme: 25 Temmuz 2011 Gösterim: 15.677 Cevap: 2
asla_asla_deme - avatarı
asla_asla_deme
VIP Never Say Never Agaın
6 Ekim 2008       Mesaj #1
asla_asla_deme - avatarı
VIP Never Say Never Agaın
Bazısı denizde, bazısı tatlı sularda yaşayan yüzlerce tür elek­trikli balığın ortak yanı, geliştirdikleri savun­ma ve avlanma yöntemidir. Bu balıklar düş­manlarından korunmak ya da avlarını etkisiz duruma getirmek için vücutlarında ürettikleri elektrik akımına güvenirler. Kas ve sinir dokusundan oluşmuş özel organlarca üretilen bu elektrik akımı çoğu kez iğne batması gibi hafif bir etki yaratacak kadar zayıftır. Oysa bazı türler insanı bile sersemletebilecek, hatta tehlikeli biçimde çarpacak kadar güçlü bir elektrik akımı üretebilirler. Bu olay gerçek anlamda bir elektrik boşalması, yarattığı etki de elektrik akımının vücuda girmesinden kay­naklanan gerçek bir elektrik çarpmasıdır.
Oysa çarpan balıklar denen başka bir grubun vücutta yarattığı batma, yanma ve ağrı duyu­mu elektrik akımından değil, bu balıkların yüzgeç ya da kuyruklarındaki dikenlerinden akıttıkları zehrin yakıcı etkisinden ileri gelir.
Sponsorlu Bağlantılar


800pxelectrophoruselectpi2


Elektrikli balıkların en tanınmış üyesi, ger­çek yılanbalıklarıyla hiçbir akrabalığı olma­yan elektrikli yılanbalığıdır (Electrophorus electricus). Sazan balıklarıyla aynı takımdan olan bu tatlı su balığı 2,5 metreyi bulan ince uzun gövdesi ve pulsuz, kaygan derisiyle yılanbalıklarını andırır. Gövdenin yaklaşık beşte dördü, özellikle kuyruk bölümü elektrik organlarıyla kaplıdır. Güney Amerika'daki akarsu ve göllerde yaşayan bu balığın bir seferde ürettiği toplam elektrik gerilimi 500-600 volt düzeyindedir. Böyle bir elektrik boşalması da suyun sığ yerinden geçen bir atı ve üzerindeki biniciyi felç edebilir. Bu balık­ların ürettiği daha hafif elektrik dalgaları ise radar işlevi görerek bulanık sularda yollarını bulmalarına yardımcı olur.
Elektrikli balıkların bir başka grubu da uyuşturanbalığı ya da torpilbalığı adıyla bili­nir. Bu balıkların yaklaşık 2 metre uzunluğun­daki en iri türü (Torpedo nobiliana) Atlas Okyanusu'nda yaşar ve zamanının büyük bölümünü deniz tabanındaki kumlara gömü­lerek geçirir. Başının iki yanında güçlü bir akım üretebilen elektrik organları vardır. Başın üstündeki artı kutup ile alttaki eksi kutup arasında akan bu elektrik boşalması oldukça güçlüdür. Bu etkiyle bir anda sersem­leyen balıklar ve öbür deniz canlıları uyuştu-ranbalığına yem olmaktan kurtulamazlar. Uyuşturanbalıkları normal olarak insanlara saldırmayan zararsız balıklardır. Ama sığ su­larda üstlerine basıldığı zaman, vücutlarında biriken elektriği bir anda boşaltır ve yetişkin bir insanı bile sersemletebilirler. Yavru ya da genç balıklar ancak bir el fenerinin ampulünü yakacak kadar zayıf elektrik akımı üretebilir­ken, büyük uyuşturanbalıklarının ürettiği akım neredeyse küçük bir elektrik motorunu çalıştırabilecek güçtedir.
Afrika'nın bütün akarsu ve göllerinde, özellikle Nil Irmağı'nda çok sık rastlanan elektrikli yayınbalığı (Malapterurus electricus) da derisinin altındaki özel kas dokusundan elektrik üretir. En büyük örneklerinin uzun­luğu 1 metreyi, ağırlığı 20 kilogramı aşan bu balığın 450 voltluk elektrik boşalımı da insanı tehlikeli biçimde çarpabilir.
Elektrikli balıkların vücudundaki elektrik boşalması sürekli değildir; biriken elektriği boşalttıktan sonra yeniden elektrik üretip depolayabilmeleri için aradan bir süre geçme­si gerekir.

Kaynak: Msxlabs & Temel Britannica

BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 1 üye beğendi.
Şeytan Yaşamak İçin Her Şeyi Yapar....
BrookLyn - avatarı
BrookLyn
Kayıtlı Üye
23 Ekim 2008       Mesaj #2
BrookLyn - avatarı
Kayıtlı Üye
Elektrikli yılan balığı
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Sponsorlu Bağlantılar

electrophoruselectricusac7
"Elektrikli Yılan Balığı"

Bilimsel sınıflandırma
Alem: Animalia (Hayvanlar)
Şube: Chordata (Kordalılar)
Alt şube: Vertebrata (Omurgalılar)
Sınıf: Actinopterygii
Alt sınıf: Neopterygii
Takım: Gymnotiformes
Alt takım: Gymnotoidei
Cins: Electrophorus
Tür: E. electricus
Binominal adı: Electrophorus electricus
Elektrikli yılan balığı (Electrophorus electricus), Yeni dünya bıçak balıkları takımından elektrik üreten sıradışı bir tür. Bu yetenek hem avlanırken hem de savunma anında kullanılabilir. Elektrikli yılan balığı Güney Amerika'nın kuzey doğusundaki Amazonlar ve Orinoco bölgelerinde, çamurlu ve oksijen bakımından fakir tatlı sularda yaşar.

Elektrikli yılan balığı, adından ve görüntüsünden tahmin edildiği gibi bir yılan balığı olmayıp, yeni dünya bıçak balıkları (Gymnotiformes) takımından sayılır. Asıl yılan balığı gibi silindirik uzun bir vücudu vardır. Anal yüzgeci hemen hemen tüm vücut boyunca ilerler ve kuyruk ucunda son bulur. Sırt- kuyruk ve karın yüzgeci mevcut değildir. Boyu 2.5 metreyi bulabilirken ağırlığı 20 kg'a kadar gelebilir. Geniş, oval ve yassı olan kafası heybetli bir ağız taşır. Renk, griden kahverengimsi boz renge kadar uzanır. Ağız boşluğundaki özel bir kan damarından oksijen alır ve ortalama her on dakikada bir su yüzeyinde hava solur.

Vücudunun büyük kısmı, aslında yüksek gerilim salan kaslara dönüşmüş elektrik organları (elektroplax) ile kaplıdır. Bu organlar, herbiri düşük gerilim üreten çok sayıdaki elektrik üreten elementlerden oluşur. Bu aynı, seri olarak bağlanmış bir pil sistemi gibi gerçekleşir. Bir elektrikli yılan balığında 5.000 ile 6.000 arasındaki elektroplax, beraberce 500 voltluk bir gerilim, 500 wattlık elektrik üretebilir.

Organlar, avlarını yakalamasına ve savunmaya hizmet ederler. Gerilim, sadece küçük balıkları öldürürken, ayrıca bir insanı da ölümcül olarak yaralayabilecek durumdadır. Alexander von Humboldt'un ünlü Güney Amerika keşif gezisinde tasvir ettiği gibi, elektrikli yılan balığı hatta atları bile öldürebilir.

Halkın, balığın çarpmasından korkusu o kadar abartılıydı ki biz ilk üç gün hiçbir şey hissetmedik. Derken rehberimiz atları ve katırları suya getirdi ve avlamaya başladı. Daha beş dakika geçmişti ki iki at boğuldu. 1.6 m boyundaki elektrik balığı atın karnına saldırdı ve onu çarptı. Ancak zamanla eşit olmayan savaşın ateşi düştü ve tükenmiş balıklar dağıldı. Birkaç dakika sonra beş büyük yılan balığımız vardı. Onlarla dört saat boyunca deneyler yaptıktan sonra takip eden günlerde, kas halsizliği, eklem ağrıları ve genel iç bulantısı hissettik.

(Not: Humboldt burada özellikle, atların boğulduğunu vurguluyor. Yılan balığının çarpması at için öldürücü olmasa da onu durgun bir suda da boğulabilecek kadar uyuşturuyor.)

Elektrik çarpması balığın bulanık suda yön tayinine, kendi sınırlarını belli etmesine ve çiftleşecek partner bulmasına da hizmet eder. Balık bu esnada daha zayıf ve daha yavaş impulslar üretir.

Genç yılan balıkları zeminde yaşayan omuriliksizleri yerler. Buna karşın yetişkinler, ağırlıklı olarak yemeden önce öldürdükleri balıklarla beslenirler.

Elektrikli yılan balıkları, çiftleşme için partnerlerini, elektrik salınımlarının yardımıyla ararlar. Bu zayıf salınımları mhtemel partner bulanık suda hisseder. Çiftleşme genelde Eylül ile Aralık arasında yer bulur. Erkekler su bitkileri ile yuva kurar, yumurtalara ve sonra da larvalara bekçilik yaparlar. Bunlar, yumurtadan çıktıklarında on santimetre boyundadırlar.

ener - avatarı
ener
Ziyaretçi
25 Temmuz 2011       Mesaj #3
ener - avatarı
Ziyaretçi
Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi & MsXLabs.org

Elektrikli Yılan Balığı

images?qtbnANd9GcTUzqSfMuk786wbGZHfTirsD ADxZTdi97J5xg9l1FPwAsXbauboA

Kemiklibalıklardan, Güney Amerika'nın Amazon Bölgesi'ndeki ırmaklarda yaşayan, yaklaşık 2 m boyunda elektrikli balık türü (Gymnotos electricus). Sırt yüzgeci yoktur. Böğründe bulunan iki elektrik organı baştan kuyruğa kadar uzanır. Başı pozitif, kuyruğu negatif kutuptur. Yüksek gerilim ürettiğinden avına çarptığında sersemletir ya da bayıltır. İnsanlar için öldürücü değildir.

Benzer Konular

18 Mart 2014 / Misafir Soru-Cevap
25 Haziran 2015 / snackbloot Zooloji