Fare (Mus)
VIP Never Say Never Agaın
Küçük kemirici hayvanların birçok türü fare adıyla tanınır. Ama bu hayvanlar sıçan ve keme gibi yakın akrabalarına çok benzediklerinden, türlerin adlandırılmasında çoğu kez karışıklık çıkar. Örneğin tarla faresi adıyla bildiğimiz kemirici aslında bir sıçan, lağım faresi ya da sıçan olarak bildiğimiz hayvanlar ise kemedir . Keme ve sıçanlardan daha küçük, çok sevimli hayvanlar olan fareler yeryüzünün bütün karalarına dağılmıştır. Üstelik çok hızlı üredikleri için, dünyanın birçok yerinde sayıca bütün öbür kara hayvanlarını geride bırakırlar. Hemen her çeşit yiyeceği kemirerek insanın besinine ortak olan bu zararlı hayvanların doğada, başta kediler ve yırtıcı kuşlar olmak üzere pek çok düşmanı vardır. Farelerin en tanınmış türü, insanın bulunduğu her yerde, özellikle evlerde yaşayan ev faresidir (Mus musculus). İlk kez Asya'da ortaya çıkan, sonradan öbür kıtalara da yayılan ev faresi yiyecekleri, hatta sabun, kâğıt, kumaş gibi çeşitli ev gereçlerini kemirdiği için zararlı bir hayvan olarak kabul edilir. Daha da kötüsü, ambarlarda depolanan tahıllara dadanarak her yıl çok büyük zararlara yol açar. Ayrıca veba ve tifüs gibi salgın hastalıkların taşıyıcısıdır .
Farelerin üreme hızı çok yüksektir; bir çift fareden, üç hafta gibi kısa bir sürede kalabalık bir aile oluşur. Dişi farenin bir gebelikte doğurduğu yavru sayısı 18'i bulabildiği için, bir çift fare yılda 30-40, hatta yiyecekleri bolsa daha çok yavru sahibi olabilir.
Kuyruğuyla birlikte toplam uzunluğu 20 santimetreyi bulan ev faresinin tüyleri genellikle boz ya da kahverengi, alt bölümleri daha açık renktedir. Evcilleştirilen ev farelerinin kum rengi, kara, hatta beyaz soyları elde edilmiştir. Özellikle beyaz fareler hem laboratuvarlarda deney hayvanı olarak kullanılır, hem de kafeslerde ev hayvanı olarak beslenir
Özellikle Asya, Avrupa ve Afrika'da dağdmış olan Eskidünya fareleri, tıpkı ev faresi gibi Muridae familyasındandır; bu yüzden kemelerle yakın akrabadır. Bunlardan orman faresi (Apodemus sylvaticus) Avrupa'da en bol bulunan memelilerden biri sayılır. Gövdesinin üst bölümleri sarımsı kahverengi, karnı kirli beyaz, ayakları da bembeyazdır. Her türlü bitkiyle, özellikle tohum ve meyveyle beslenen orman faresi bazen tarladaki tahıllara da zarar verir. Neyse ki çiftliklerde kedilere, doğada gelincik, kerkenez ve baykuş gibi yabanıl hayvanlara yem olduklarından sayıları çok fazla artmaz.
Tarla kenarlarında ve bataklık yerlerde yaşayan sarımsı kızıl renkli hasat faresi (Micro-mys minutus) küçük ve zarif bir hayvandır. Gövdesi o kadar hafiftir ki, uzun kuyruğunun yardımıyla ekin başaklarına tırmanır ve sapların arasına yerleştirdiği otlarla tenis topu büyüklüğünde bir yuva yapar.
Eskidünya'daki öbür türler arasında başlı-caları avurdu keseli fare, dikenli fare ve huş faresidir. Avurdu keseli fare, topladığı yiyecekleri yanaklarının içindeki torba gibi keseciklere doldurarak yuvasına taşır. Uzun kuyrukları sert pullarla kaplı olduğu için bu adla anılan dikenli fareler kayalık ve kumluk yerlerde yaşar, özellikle tahıl ve çeşitli bitkilerle beslenirler. Avrupa ve Asya'daki orman, çayır, tarla ve bozkırlarda yaşayan huş fareleri sonbaharın başından ilkbaharın ortalarına kadar kış uykusuna yatarlar. Çok iyi sıçrayan bu fareler kuyruklarından destek alarak ağaçlara da tırmanabilirler.
Sıçanlarla birlikte Cricetidae familyası içinde sınıflandırılan Yenidünya farelerinin en yaygın türü ak ayaklı faredir. 60 kadar türü olan bu farenin yaşama alanları çöllerdeki kuru çalılıklardan koruluklara kadar değişir. İri kulaklı ve iri gözlü olan bu hayvanların karnı ve ayakları genellikle beyazdır. Gündüzleri yuvasında geçirip geceleri avlanmaya çıkar.
Bu gerçek fareler dışında, farelerle hiçbir akrabalığı olmayan bazı hayvanlar da benzerlikleri nedeniyle fare olarak adlandırılır. Örneğin keselifare bir kemirici değil, kangurularla akraba olan bir keseli memelidir. Sivrifa-re ise köstebek ve kirpiler gibi böceklerdendir.
Özellikleri
Çok hızlı kaçabilen ve çok hızlı üreyen hayvanlardır, yeryüzünün bütün karalarına dağılmışlardır.
Yanaklarından omuzlarına kadar inen küçük astarlı iki dış çene keseleri vardır. Fareler bu keselerde yiyecek taşırlar, temizlemek gerektiğinde de içini dışına çıkararak çevirip temizlerler. Avurdu keseli fare yuva yaparken toprağı güçlü ön pençeleriyle kazar. Kıvrık kesici dişlerini sert toprak ve taşları yerinden oynatmak için kullanır. Kesici dişleri sürekli olarak büyüdüğü için aşınan yüzeyler hemen yenilenir.
Tahıl, kök, meyve, ot, böcek gibi çok çeşitli yiyeceklerle beslenirler.
Ayrıca, farelerin genetik yapısı ile insan genetik yapısının ileri düzeydeki benzerliği ve üreme hızları dolayısıyla, kobay olarak yaygınca kullanılırlar.
Zararları ve yararları
Tarlalara, ambarlara ve evlere dadanarak insanın besin kaynaklarına ortak olurlar. İnsan eliyle yapılmış korunaklı yapılarda yaşamayı yeğleyen birçok tür, depolanmış yiyecekleri tüketen, her çeşit gereci kemiren, hatta tifüs, veba gibi salgın hastalıkları taşıyabilen önemli zararlılardır. Doğada yaşayan ve kalabalık sürüler halinde bulunduklarında zaman zaman tarım ürünlerine büyük zararlar verebilir. Buna karşılık yiyecek bulamadıklarında evcil hayvanlara saldırırlar. Birçok yabanıl hayvanın en önemli besinlerinden biri olan fareler bu yönleriyle doğal dengeyi koruyan hayvanlar olarak da kabul edilir.
Sponsorlu Bağlantılar
Farelerin üreme hızı çok yüksektir; bir çift fareden, üç hafta gibi kısa bir sürede kalabalık bir aile oluşur. Dişi farenin bir gebelikte doğurduğu yavru sayısı 18'i bulabildiği için, bir çift fare yılda 30-40, hatta yiyecekleri bolsa daha çok yavru sahibi olabilir.
Kuyruğuyla birlikte toplam uzunluğu 20 santimetreyi bulan ev faresinin tüyleri genellikle boz ya da kahverengi, alt bölümleri daha açık renktedir. Evcilleştirilen ev farelerinin kum rengi, kara, hatta beyaz soyları elde edilmiştir. Özellikle beyaz fareler hem laboratuvarlarda deney hayvanı olarak kullanılır, hem de kafeslerde ev hayvanı olarak beslenir
Eskidünya Fareleri
Tarla kenarlarında ve bataklık yerlerde yaşayan sarımsı kızıl renkli hasat faresi (Micro-mys minutus) küçük ve zarif bir hayvandır. Gövdesi o kadar hafiftir ki, uzun kuyruğunun yardımıyla ekin başaklarına tırmanır ve sapların arasına yerleştirdiği otlarla tenis topu büyüklüğünde bir yuva yapar.
Eskidünya'daki öbür türler arasında başlı-caları avurdu keseli fare, dikenli fare ve huş faresidir. Avurdu keseli fare, topladığı yiyecekleri yanaklarının içindeki torba gibi keseciklere doldurarak yuvasına taşır. Uzun kuyrukları sert pullarla kaplı olduğu için bu adla anılan dikenli fareler kayalık ve kumluk yerlerde yaşar, özellikle tahıl ve çeşitli bitkilerle beslenirler. Avrupa ve Asya'daki orman, çayır, tarla ve bozkırlarda yaşayan huş fareleri sonbaharın başından ilkbaharın ortalarına kadar kış uykusuna yatarlar. Çok iyi sıçrayan bu fareler kuyruklarından destek alarak ağaçlara da tırmanabilirler.
Yenidünya Fareleri
Bu gerçek fareler dışında, farelerle hiçbir akrabalığı olmayan bazı hayvanlar da benzerlikleri nedeniyle fare olarak adlandırılır. Örneğin keselifare bir kemirici değil, kangurularla akraba olan bir keseli memelidir. Sivrifa-re ise köstebek ve kirpiler gibi böceklerdendir.
Özellikleri
Çok hızlı kaçabilen ve çok hızlı üreyen hayvanlardır, yeryüzünün bütün karalarına dağılmışlardır.
Yanaklarından omuzlarına kadar inen küçük astarlı iki dış çene keseleri vardır. Fareler bu keselerde yiyecek taşırlar, temizlemek gerektiğinde de içini dışına çıkararak çevirip temizlerler. Avurdu keseli fare yuva yaparken toprağı güçlü ön pençeleriyle kazar. Kıvrık kesici dişlerini sert toprak ve taşları yerinden oynatmak için kullanır. Kesici dişleri sürekli olarak büyüdüğü için aşınan yüzeyler hemen yenilenir.
Tahıl, kök, meyve, ot, böcek gibi çok çeşitli yiyeceklerle beslenirler.
Ayrıca, farelerin genetik yapısı ile insan genetik yapısının ileri düzeydeki benzerliği ve üreme hızları dolayısıyla, kobay olarak yaygınca kullanılırlar.
Zararları ve yararları
Tarlalara, ambarlara ve evlere dadanarak insanın besin kaynaklarına ortak olurlar. İnsan eliyle yapılmış korunaklı yapılarda yaşamayı yeğleyen birçok tür, depolanmış yiyecekleri tüketen, her çeşit gereci kemiren, hatta tifüs, veba gibi salgın hastalıkları taşıyabilen önemli zararlılardır. Doğada yaşayan ve kalabalık sürüler halinde bulunduklarında zaman zaman tarım ürünlerine büyük zararlar verebilir. Buna karşılık yiyecek bulamadıklarında evcil hayvanlara saldırırlar. Birçok yabanıl hayvanın en önemli besinlerinden biri olan fareler bu yönleriyle doğal dengeyi koruyan hayvanlar olarak da kabul edilir.
MsxLabs & Temel Britannica / Vikipedi
Son düzenleyen Safi; 24 Ocak 2016 21:17
Sebep: Düzen
Şeytan Yaşamak İçin Her Şeyi Yapar....
