Spor ve iletişim hakkında bilgi verir misiniz?

Bu mesaj 'en iyi cevap' seçilmiştir.

SPOR VE İLETİŞİM
Tüm dünyada olduğu gibi yurdumuzda da kitle iletişim araçları, yazılı görsel ve elektronik araçlardan oluşmaktadır. Teknoloji ve kitle iletişim araçlarından faydalanan medyanın 20. Yy. ikinci yarısından itibaren izleyici ve okuyucu kitleleri üzerindeki etkisi önemli ölçüde artmıştır.
Yurdumuzda da benzer özellikler taşıyan medya; eğitici, eğlendirici ve bilgilendirici olma işlevini yerine getirirken aynı zamanda toplumu da yönlendirmektedir. Günümüzde spora duyulan ilginin her geçen gün artması sonucu oluşan spor kamuoyu ve bu kitlenin spor alanında, spor ile ilgili beklentileri de her geçen gün artmaya devam etmektedir. Bu ilgi sonrasında medya içinde de spor ile ilgili birimlerin kurulması kaçınılmaz hale gelmiştir.

Ülkemizin sosyal yapısı içinde, toplumun büyük bir bölümünün aktif yada pasif olarak spora katılımı, göz ardı edilemeyecek boyutlardadır. Medya içinde, kamuoyunun spor alanındaki beklentilerine cevap verebilmek amacıyla, yeni bir dal olarak spor medyasının oluşumu ve bu oluşumda yer alan kadroların üstlendiği görevler her geçen gün arttığı gibi, farklılıklar da göstermeye başlamıştır.
Bu çalışmamızda, insan hayatının vazgeçilmezleri arasına giren kitle iletişim araçlarının, spor alanındaki etkisinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır.

SPOR KAMUOYU
Bilim adamlarına göre kamuoyu yeni bir kavram sayılmaz ancak bilimsel araştırma ve inceleme konusu olarak ele alınması yenidir. Özellikle siyasi bilimciler, sosyologlar ve sosyal psikologlar bu konuyu çeşitli açılardan incelemişlerdir. Kamuoyunun tarifini yapacak olursak, “Kendini etkin olarak duyuran kanaattir” şeklinde tanımlayabiliriz. Toplumların genel kanaati olduğu gibi toplum içerisinde özel gruplaşmalarda meydana gelebilmektedir. Kamuoyunun oluşmasında bireylerin kişilik yapısı ve sosyal çevre önemli bir etkendir.

Kişilik yapısı kişinin doğuştan getirmiş olduğu mizacı ve onunla çevre etkileşimine giren karakteri, çocukluk deneyimleri ve öğrenilmiş davranışları, neyi – nasıl algılayacağını belirler. Sosyal çevre ise, kişinin artık toplumda yaşayan bir birey olarak sosyalizasyon sürecinde öğrendikleri ve çevre ile olan etkileşimlerinde anlam kazanır. aile içinde çocuğun yetiştiriliş biçimi, ailenin kullandığı iletişim biçimi ve sahip olduğu statüsüne uygun rol davranışları, onun ilerideki yaşamında belirleyici olmaktadır. Fakat bu durum çocuğun ailesinden öğrendiklerinin hiç değişmeyeceği anlamına gelmez. Çünkü birey hem değişen hem de değiştiren bir varlıktır. Bireyin yaşamı arkadaş çevresindeki etkileşimleri, ilişkileri ve öğretmenleri de yaşam boyunca etkili olmaktadır. Okul yaşamı, bireyin aynı zamanda öğretim ortamında ulusal bütünleşme ve yurttaş olma bilincinin verildiği ve bireyin yaşamında önemli bir yer tutar. Aile, okul ve çevrenin dışında işyeri de kamuoyu oluşumunda önemli bir faktördür diyebiliriz.
Tüm bu anlatılanlardan yola çıkarak spor kamuoyunu toplumun kendisidir diyebiliriz. Çünkü toplumun her kesiminden insanlar kurumlar spor ve spor organizasyonları ile iç içedir. Medya, devletin bir çok kurumu, spor kulüpleri, amatör ve profesyonel spor yapan herkes ve izleyenler spor kamuoyunu oluşturmaktadırlar.

KİTLE İLETİŞİM ARAÇLARINA SPOR AÇISINDAN BAKIŞ
Ülkemizde ilk spor alanında haberler 1911’li yıllarda Tasviri Efkar gazetesinde yayınlanmıştır. İlk radyo yayını naklen, 20 Temmuz 1934, de Kadıköy, den Fenerbahçe-wacker takımlarının maçı İstanbul Radyosu, deneme amaçlı gerçekleştirilmiştir. İlk televizyon yayını, 9 Temmuz 1952 tarihinde gerçekleştirilmiştir. 31 Ocak 1968 tarihinde TRT’nin kurulup deneme yayınlarına başlanması ile ve 1985’li yıllarda çok kanallı televizyon ile günümüze kadar gelinmiştir.
Bu gün ülkemizde 20’ye yakın ulusal kanal ve üç yüzlerle ifade edilen yerel televizyon kanalı vardır. 1996 yılında yapılan bir araştırmada televizyon kanallarında genellikle çok seyredilen sinema, tiyatro, magazin gibi programlardan sonra spor programları gelmektedir. Kanallara göre, Star %5.6 – Kanal D % 3.4 – ATV % 3.3 – TRT1 % 3.2 –Showun %2.9 oranında spor programları vardır. Bu programların da kendi içeriğinde en çok yer alan branş, % 59.8 oranı ile futbol sporu olmuştur. Kanal D % 75 – ATV % 66 – Show % 62 – Kanal 6 % 50.6 – Star %86.7 şeklinde yer almışlardır.
Özellikle kitle iletişim araçlarının etkilemesi açsından 1999 yılında yapılan bir çalışmada, yazılı basında yer alan spor yazarları spor kamuoyunu yönlendirmede %63.5 oranında olumlu mesaj, %36.5 oranında ise negatif mesaj vermişlerdir (Karaküçük-Yenel 1999). Bu da, kamuoyunun yönlendirilmesi açısından dikkat edilmesi gereken bir olay olarak karşımıza çıkmaktadır. Şahan’ın (2001) yılında yapılan bir araştırmada, kitle iletişim araçlarında yer alan spor yazarlarının spor kamuoyu üzerindeki etkisinin yoklandığı bir soruya, %85 oranında “evet etkili” denirken, aynı araştırmanın bir başka sorusunda spor programlarının spor kamuoyuna etkisinin nasıl yansıdığına verilen cevapta ise %73, oranında olumsuz yönde etkilediği belirtilmiştir. Karaküçükün, çalışması ile şahan’ın çalışması birbiri ile örtüşmektedir.
2003 yılında yapılmış bir çalışmada, özellikle spor kulüplerinin yöneticilerinin, kitle iletişim araçlarını, kullanarak yaptıkları kışkırtıcı beyanatların rakip seyircileri saldırganlığa yönlendirme de etkili olduklarını belirtmektedir(Özmaden-Yıldıran 2003). Medyanın özellikle seyircileri şiddete yönlendirmede, traj ve reiting uğruna yaptıkları yayınlarında spor kamuoyunu önemli ölçüde etkilediği belirtilmektedir.
Bu sonuçlardan da anlaşıldığı gibi, kitle iletişim araçlarının etkisi herkesçe kabul edilirken, günümüzde spor alanında hızla artan holiganizm kavramına en çok etkiyi özellikle spor köşe yazarlarının ve spor medyasının yayınları ile etkiledikleri ortaya çıkmıştır. Uluç’a göre, seyirci saldırganlığında yaşanan acı gerçeğin sorumlusunun medya olduğunu ve aslında Türkiye de spor medyasının bulunmadığını belirtmiştir. Yine Akalın, “Futbolumuzun bir numaralı sorunu hakemler seyirciler yöneticiler değil, bizzat spor medyasıdır “diyerek medyanın spor kamuoyunu ne denli etkilediğine değinmiştir. Yine önemli bir spor yazarı olan ve gazetecilik mesleğinin içinde yetişen Zeki Çol şu tespitte bulunmuştur. “ Spor gazetecilerinin bir bölümü, dürüst, tutarlı, kararlı değiller, kendilerini geliştirmek, değiştirmek, yenilemek adına ortaya koydukları değerler yok. Çoğu sporu bilmiyor, toplumla barışık değil, günü kurtarma peşinde koşuyor, çoğu spor gazetecisinin özgün düşüncesi yada yaptığı işe dönük felsefesi yok. Önemli bir kesimi okumuyor araştırmıyor. Fakat her alanda ahkâm kesmeyi kendisine hak biliyor”. Bu veriler ışığında spor medyasının, futbol başta olmak üzere diğer spor alanlarındaki kamuoyunu yönlendirmede negatif bir etki gösterdiklerini kabul etmek gerekir. Özellikle ekonomik anlamda spor alanında çok büyük rakamların konuşulması kitle iletişim araçlarının spor kamuoyunu etkilemeye ve yönlendirmeye çalışmasını normal karşılamak gerekmektedir.
Bu gün dünyada, sadece futbolda UEFA kriterlerine göre bir yılda dönen para 250 milyar dolarla ifade edilmektedir. Türkiye, de sadece naklen yayın için futbol federasyonuna ödenen para, iki yıl için 600 milyon dolar civarındadır.

Bu rakamlar da gösteriyor ki, sporun kitle iletişim araçlarına, kitle iletişim araçlarının da spora ihtiyacı apaçık ortadadır. Günümüzde böyle büyük parasal rakamların ortaya çıkması sonucu görsel ve yazılı kitle iletişim araçlarının spora ayırdıkları programlar ve spor sayfaları incelendiğinde daha iyi anlaşılmaktadır. Bu gün ülkemizde günlük 15 civarında gazete bulunurken, bunların spora ayırdıkları sayfa sayıları 1-4 arasında değişmektedir. Bazen de özel günler, örneğin Pazartesi günleri- bu rakam sekizlere kadar çıkmaktadır. 1997 yılında yapılan bir araştırmada gazetelerin spor sayfalarının içeriğine bakıldığında, futbol sporunun çok ağırlıklı olduğu görülmektedir. Sabah gazetesi % 56.47, Cumhuriyet gazetesi % 72.88, Zaman gazetesi % 55.88 ve Emek gazetesi % 53.68 oranında yer vermişlerdir. Aynı
araştırmada kadın sporcuların gazetelerde yer alışlarıyla ilgili bilgiler de yer almıştır. Bu dağılımlarda oranlar Sabah gazetesi %0.66 yazı, %0.33 resim, Cumhuriyet %0.45 yazı, %0.95 resim, Akşam %0.14 yazı, %0.31 resim, ve Emek %0.69 yazı, %0.20 resim şeklindedir. Zaman gazetesinde % 0.80 yazı yer alırken resim yer almamıştır. Bu rakamlardan da anlaşıldığı gibi spor kavramı her dönemde etkili bir araçtır. Kitle iletişim araçları için, spor kamuoyu çok önemli bir bölümü teşkil etmektedir.
Eski ve yeni çalışmalar da göstermiştir ki, son yıllarda gelişen teknoloji, kitle iletişim araçlarının önünü açmış ve çok önemli noktalara gelmiştir. Ekonomik olarak da gelişen kitle iletişim araçlarının, spora artık büyük önem verdikleri ortaya çıkmıştır. Hem spor faaliyetlerinden hem de spor faaliyetleri sırasındaki reklâm olaylarından büyük ekonomik güçler doğmuştur. Bunun sonucu kitle iletişim araçları, spora ihtiyaç duyarken spor olayları ve organizasyonlarında kendilerini topluma anlatabilmeleri açısından kitle iletişim araçlarına büyük ihtiyaçları vardır.

SONUÇ
Kitle iletişim araçlarının gelişimi, dolaylı veya dolaysız olarak spora ilgi duyan izleyici veya aktif konumda bulunan insanların çoğalmasına neden olmuştur. Özellikle toplumların siyasal, ekonomik ve sosyal alanlarda sağlıklı gelişebilmeleri, o topluma mensup insanların sağlıklı olmaları ile sağlanabilir.
Bunun da en geçer noktası, tüm sosyal gruplara ve insanlara, moral değerleri yükseltici ve birbiri ile kaynaştırıcı aktiviteler yapmalarını sağlamak ve sporu her kesime yaymaktır. Bunun için kitle iletişim araçları, özellikle genç nüfusumuzu da dikkate alarak sporu teşvik edici yayınlara yönelmeli, tüm spor branşlarını tanıtıcı programlar, yazılar hazırlanmalıdır. Sansasyonel yayın yada yazılar yerine, daha gerçekçi davranıp ona göre bilgilendirme yapılmalıdır.
Günümüzde ekonomik kaygılar nedeniyle kitle iletişim araçlarında tiraj ve reiting kavgaları artmış, bunun sonucu spor kamuoyunun önemi daha da artmıştır. Bu yüzden spor kamuoyunu sadece tüketici anlamda görmek yerine sporun birleştirici, bütünleştirici, sosyalleştirici yönünden ele almalı o yönde yayınlar yapılmalıdır. Buna en çarpıcı örnek, 2002 Dünya Kupasında ülkemize Güney Kore halkının ilgisi ve üçüncülük maçında gösterilen fair play olayı bütün güzelliğiyle ortadadır. İnsanların sosyalleşmesi, bilgilenmesi için kitle iletişim araçlarına büyük görevler düşmektedir.

Kaynak :Hasan ŞAHAN* Vedat ÇINAR

Spor ve iletişim hakkında bilgi verir misiniz?

Benzer Konular

Benzer Konular

MsXLabs Üye Girişi

Spor ve iletişim hakkında bilgi verir misiniz?

Benzer Konular

Benzer Konular