Strabon

Strabon
Vikipedi, özgür ansiklopedi

Sponsorlu Bağlantılar

Strabon(Yunanca: Στράβων; MÖ 64 - MS 24), Roma Cumhuriyeti döneminde yaşamış Yunanlı tarihçi, coğrafyacı ve filozoftur. Yaşadığı dönemde bilinen yerlere yapılan göçlere ve hangi milletlerin yerleşmeler yaptığı üzerine gerçekleştirdiği çalışmalar ile ün kazanmıştır. Roma aristokratlarıyla kan bağı olduğu düşünülmektedir. Bugünkü Amasya ili sınırları içinde varlıklı bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelmiştir. Dünyanın ilk Coğrafyacısıdır.
Antik Dünya hakkındaki coğrafya kitabı ile tanınmıştır. Amasya'da doğdu ve Amasya’da öldü. Klasik Yunan eğitimi gördü. Aristodemos’tan hitabet dersleri aldı. MÖ 44’te öğrenimini sürdürmek amacıyla Roma’ya gitti. Başlangıçta Aristotelesçi görüşleri savunduysa da, sonraları Augustus’un öğretmenlerinden olan Athenodoros’un etkisinde kalarak Stoa okulunun görüşlerini benimsedi. İÖ 31’e değin Roma’da kaldı. MÖ 29’da Yunanistan’ı gezdi. İÖ 28’de Mısır’a gitti. Roma İmparatorluğu'nun büyük bir bölümünü dolaşmıştır. Roma ve İskenderiye’de uzun süre kaldı.
Olgunluk çağında "Historika Hypomnemata" (Tarihi Hatıralar) adlı bir yapıt (bugün kayıptır) yazdı. Bu yapıt, 43 cilttir ve Polybios tarihinin bir devamıdır, Korinthos ve Kartaca’nın (MÖ 146) yıkılışından Sezar’ın ölümüne ya da Aktium Savaşı'na dek süren dönemi kapsar. Yalnız 19 parçası ele geçmiştir. "Geographumena veya Gedgraphika" (Coğrafya) adlı yapıtının büyük bölümü günümüze kadar gelmiştir. 17 cilttir. Yazar bu yapıtını Yunan ve Roma dünyasının kültürlü kişileri için yazmıştır. En geniş seçmeci düşüncelere yer veren yapıt, Eratosthenes, Hipparkhos’tan ve Epheros, Polybios ve Poseidonios adlı tarihçilerden esinlenmişti. Strabon’un coğrafyası tarihsel bir özellik taşımakla birlikte, insanın, kavimlerin ve imparatorlukların fizik dünya ile olan ilişkilerini de belirtir. Bu özelliğiyle Ptelemaios’un "Geographike Aphegesis" adlı coğrafyasından üstündür.

Strabon ( Latince: Strabo), M.Ö. 1. yüzyılda bugünkü
Amasya'da yaşamış olan ünlü


coğrafyacıdır. Tarihteki en eski atlaslardan olna 17 ciltlik Coğrafya (Geographika) adlı eseriyle anılır. Strabon aslında kendisine takılmış olan gözü kayan anlamında bir lakaptır.

Devrinin en önemli eğitim merkezlerinden biri olan
Nysa'da (
Sultanhisar, Aydın) iyi bir eğitim almış olan Strabon, çok seyahat etmiş ve özellikle
Anadolu ve çevresinde yapmış olduğu geziler sırasında bu bölgeyi çok iyi tanımıştır. Coğrafya adıyla tanınan onyedi bölümlük yapıtında, yalnızca gezdiği ve gördüğü yerleri anlatmakla yetinmemiş, buralarda meydana gelen tarihi olaylar hakkında da ayrıntılı bilgiler vermiştir. Strabon, Dünya'da sadece bir tek okyanus bulunduğunu ve sürekli batıya doğru gidildiğinde,
Hindistan'a varılabileceğini belirtmiştir.

Bu yapıtında
İspanya,
İngiltere,
İtalya,
Yunanistan,
Karadeniz,
Hazar Denizi,


Anadolu,
Mezopotamya,
Suriye,
Arabistan,
Mısır,
İran ve
Hindistan'a ilişkin bilgiler vermiştir ancak bu bilgiler ansiklopedik düzeydedir ve ayrıca her bölge için aynı seviyede değildir. Matematiksel coğrafyaya gereken önemi vermemiştir; çünkü amacı, bilinen Dünya'nın genel bir görünümünü sunmaktır.

Dağlar, ovalar, denizler, bitkiler, kentler, yollar, köprüler, önemli binalar ve hatta önemli kişilerden bahsetmiş ve dağların oluşumunu iç basınçla,
yanardağların oluşumunu Yer'in içindeki rüzgarlarla ve
Akdeniz adalarının oluşumunu ise yanardağlarla veya çökmelerle açıklamaya çalışmıştır. Eskiden beri bilinen deniz ve karaların yer değiştirdiği kuramına inanmıştır. Zaman zaman çöküntülerin sularla kaplanabileceğini veya deniz tabanlarının fışkırmalar sonucunda yükselebileceğini, bunun en iyi kanıtının, dağ tepelerinde bulunan deniz hayvanlarının kabukları olduğunu söylemiştir.

Strabon, suyun
erozyon gücünden de haberdardır.
Ortaçağ
İslâm Dünyası'ndaki tasviri ve tarihi coğrafya araştırmaları, Strabon'un bu yapıtından büyük ölçüde etkilenmiştir