Dandanakan savaşı ile Gazneli Mahmut hakkında bilgi verir misiniz?

Dandanakan Savaşı ve Gazneli Mahmut hakkında bilgi verir misiniz?

Dandanakan Savaşı (1040):

Selçuklular ile Gazneliler arasında yapıldı.

Sebepleri:
* Gazneliler’in Selçukluları Horasan’dan çıkarmak istemeleri.
* Selçukluların kendilerine yurt arayışı içinde olmaları.

Sonuçları:

• Gazneliler yenilgiye uğratıldı ve yıkılma sürecine girdi.
• Selçuklular büyük bir zafer kazandı. Horasan ve İran toprakları Selçukluların eline geçti.
• Büyük Selçuklu Devleti kuruldu (1040).
• Tuğrul Bey sultan ilan edildi. Devleti Çağrı Bey ile birlikte yönetti.
• Rey şehri alınarak başkent yapıldı.
• Selçukluların İslam dünyasındaki otoritesi arttı.

* Abbasi halifesinin, Şii Büveyhoğullarının baskılarına karşı Selçuklulardan yardım istemesi üzerine Tuğrul Bey, Bağdat Seferine çıkarak 1055 Abbasileri Şii Büveyhoğullarının baskısından kurtardı. Böylece Türk-İslamdünyasının koruyuculuğu Selçukluların eline geçti. Bu olaydan sonra İslam Dünyasının dini lideri Abbasiler, siyasi lideri de Selçuklular oldu.
* Bizans üzerine sefere çıkılarak Doğu Anadolu’da başarılı savaşlar yapıldı. Bir çok şehir alındı (Erzurum, Kemah, Malatya, Sivas).

Gazneli Mahmut Hayatı

Gazneli Mahmut; Gazne Hükümdarıdır (? 970-Gazne 1030). Mahmut Gaznevi de denir.

Hükümdarlık dönemi: 9898-1030.

Gazne Valisi Alp Tigin’in komutanlarından Sebük Tigin’ in oğludur. Babasıyla birlikte, Hindulara karşı düzenlenen Lamagan Savaşı’ na (986/987) katılıp büyük yararlıklar gösterdi. 992′de yararlıklarından dolayı Samanoğulları Hükümdarı Nuh tarafından Horasan Valiliği’ne getirdi. Sebük Tigin 997′de ölünce yerine veliaht oğlu İsmail geçtiyse de öteki oğlu Mahmut kardeşine kendisinin yaşça daha büyük olduğunu ileriye sürerek Gazne’ye yürüdü ve Mart 998′de Gazne tahtına çıktı. Horasan, Herat, Büst ve Kabil bölgesinde tam bir egemenlik kurdu. Abbasi halifesi Mahmut’a “hilat”, taç ve bayrak göndererek sultanlığını tanıdığını bildirdi. İslâm kaynaklarına göre “Sultan” unvanını kullanan ilk hükümdar Gazneli Mahmut’tur. Gaznelilerin ilk bağımsız hükümdarı olan Gazneli Mahmut, 1.000 yılında Birinci Hint Seferi’ne çıktı. Peşaver’e karşı düzenlenen bu seferle Caypal’ı tutsak alıp pek çok değerli ganimet elde etti (1001). Vayhad üzerine yaptığı ikinci Sefer’de yine zengin ganimetlerle dönüp Gazi unvanını aldı. Bhatiya Bölgesi’ne yapılan Üçüncü Sefer’de racanın canına kıyması sonucu çok sayıda tutsak ve fille birlikte büyük çapta ganimet elde edildi (1004). 1005 sonbaharında yapılan Dördüncü Sefer’de Cayal’ın ailesinden Suhpal, Müslüman oldu ve vali atandı. Suhpal, Gazneli Mahmut’un ayrılması üzerine İslâmdan dönüp ayaklandı. Beşinci Hint Seferi’ ne çıkan Gazneli Mahmut, Suhpal’ı tutsak alıp hapsettirdi. Pencap’a yapılan Altıncı Hint Seferi’nden zengin ganimetlerle dönüldü (1009). Narayan’a yapılan Yedinci Hint Seferi barışla sonuçlandı. 1010′daki Sekizinci Hint Seferi ile Multan’a giren Mahmut, Karmatileri ağır bir yenilgiye uğrattı. 1013′te Dokuzuncu Hint Seferi’nda Naradin üzerine yürüyüp yeni ele geçirilen yerlerde mescitler yaptırdı (1014). Tanisar’a yapılan Onuncu Hint Seferi’nde Hinduların büyük bir putu Gazne’ye getirildi. 1016′da yapılan Onbirinci Hint Seferi kış nedeniyle başarısızlığa uğradı. 1018 sonbaharında Kanavc’a yürüyen Mahmut, pek çok putu kırıp büyük ganimetlerle döndü (Onikinci Sefer). 1019′daki 13. Sefer’ de ise Kalincar racası üzerine gidildi ve Kabil’in doğusundaki bölge halkına İslâmiyet kabul ettirildi. 1021′deki 14. Sefer başarısızlıkla sonuçlandı. 15. Sefer yine Kalincar’a yapıldı (1022). Gazneli Mahmut’un en ünlü Hint Seferi Sumnat’a yapılan 16. Sefer’ dir. Mahmut 1025′te sefere çıktı; bir yıl sonra Sumnat’a vardı. Kent ele geçirilip putlar yıkıldı, hazineler yağmalandı. Bu büyük zafer İslâm dünyasında Mahmut’u söylence kahramanı haline getirdi. Multan’a yapılan Onyedinci Sefer’de Çatların saklandıkları ada yağmalanıp içindekiler tutsak alındı. Son yılları Irak-ı Acem ve Horasan’da geçen Sultan Mahmut, 1029′da Rey’e girip Büveyhilerin hazinesini ele geçirdi, Batınileri dağıttı. Irak-ı Acem işlerini yoluna koyduktan sonra oğlu Mesut’u buraya vali atadı ve Nişabur’a döndü. Hastalığı nedeniyle son seferinde başarısızlığa uğradı. Yaptığı seferlerle Müslümanlığı Hindistan’a yaymayı başardı.