Necip Fazıl Kısakürek - Sayfa 4

Necip Fazıl Kısakürek

Küçük yaşlarda okuma yazma öğrenmiş olan yazar, bulduğu her kitabı okumak konusunda hevesli bir çocuktur. İlkokul döneminde içlerinde mahalle mektebi ve Fransızca eğitim vermekte olan bir kolejin de bulunduğu pek çok okul değiştirmiştir. İlkokul zamanlarında, dönemin ünlü yazarlarından biri olan Peyami Safa ile de yakından tanışmış ve güzel bir arkadaşlık sürdürmüştür.

Sponsorlu Bağlantılar

İlkokulu bitirmesinin ardından girdiği sınav sonucunda Deniz Harp Okulu’nu kazanmıştır. Burada aldığı eğitimle, kendisini geliştirmiş ve edebi hayatına büyük katkılar sağlamıştır. 5 yıl boyunca aldığı askeri eğitim sırasında, pek çok edebi kişilik ile de tanışma şansı yakalamıştır. Bunlardan bir tanesi de ünlü yazar Nazım Hikmet’tir. Nazım Hikmet ve Necip Fazıl arasında ilerleyen yıllarda ciddi siyasi tartışmalar geçecek olsa da Harp Okulu’ndayken, oldukça iyi arkadaşlık yapmışlar ve zamanlarının büyük kısmını beraber geçirmişlerdir.

Necip Fazıl, üniversite eğitimini Darülfünûn’da almıştır. Edebiyat fakültesi felsefe bölümünde okumakta olan şair, üniversitenin yaptığı bir sınavı kazanarak yurt dışında eğitim imkanı kazanmış ve eğitimini tamamlamak için Paris’e gitmiştir. Paris’te bulunduğu zamanlar, Necip Fazıl için yabancı dilini geliştirmek ve çeşitli edebiyatçılar ile sohbetler gerçekleştirerek başka bir ülkenin edebiyatını incelemek için güzel bir fırsat olmuştur. Fransa’da yaşadığı ve eğitim aldığı bu dönemde, kumarla tanışan Necip Fazıl, eğitimi için çaba harcamadığından dolayı, bursu kesilmiş ve şair Türkiye’ye geri dönmek zorunda kalmıştır.

Necip Fazıl’ın hayatı iki kısımdan oluşuyor diyebiliriz. Hayatının ilk döneminde, kumar, alkol ve kadınlara düşkün olan yazar, hayatının ikinci döneminde ise tasavvufa yönelmiştir. Tasavvufa yöneldiği yıllar, komünizm fikir akımına da karşı durduğu yıllardır. Siyasetin içerisinde aktif olarak bulunmuş ve pek çok kişinin fikirlerinin de temsilcisi olmuştur. Darbe döneminin başlaması ile beraber Necip Fazıl Kısakürek, tutuklanmış ve 1,5 sene kadar cezaevinde kalmıştır.

Cezaevinde geçirdiği sürecin bitmesinin ardından çeşitli gazetelerde yazarlık yapmaya başlayan üstat, eserlerine ağırlık vermiş ve bu dönemde pek çok eserinin yayınlanmasını sağlamıştır.

Edebi Kilişiği:

İlk şiirleri 1922'de "Yeni Mecmua"da yayınlandı. Milli Mecmua, Hayat ve Varlık dergiler inde yayınlanan şiirleriyle tanındı. 14 Mayıs 1929 - Ağustos 1936 arasında 17 sayı Ağaç dergisini yayınladı. 1943-1971 arasında "Büyük Doğu" dergisini çıkardı. Son Posta ve Yeni İstanbul gazeteler inde yazarlık yaptı. "Sabırtaşı" (1940) oyunuyla 1947 CHP Piyes Yarışması'nda birincilik kazandı. 1928'de basılan "Kaldırımlar" adlı şiir kitabı büyük ilgi gördü. Bu kitabın ardından uzun süre " Kaldırımlar Şairi " olarak anıldı.

1930'lardan sonra özgün şiirden koptu. Mistisizmi İslami değerlere bağlayan, dinsel ve toplumsal bir kavga sanatına yöneldi.

"Sonsuzluk Kervanı" isimli şiir kitabını uzunca bir aradan sonra 1955'te yayınladı. Şiiri, üstün bir algılama sorunu ve mutlak gerçeği, yani Allah'ı arama yolunda sonsuz bir uğraş olarak gördü. Sağlam bir dil yapısına ve tirajik öğelere dayanan mistik eğilimli şiirlerinde çağdaş insanın bunalımlarını işledi. Türk şiirinde bir gizem rüzgarı estirdi, Fazıl Hüsnü Dağlarca ile Cahit Sıtkı Tarancı 'nın da aralarında bulunduğu birçok şair üzerinde etkili oldu. Garip akımı nın ortaya çıkışıyla şiirden uzaklaştı.

Güçlü bir yazım tekniğinin görüldüğü tiyatro oyunlarında ise daha çok korku ve kaygı psikolojisini işledi.
Hatıra, makale, inceleme türü eserlerinde daha çok dinsel ve siyasal konuları ele aldı.

Necip Fazıl Kısakürek’in Eserleri

78 yıllık hayatı boyunca, pek çok türde eser vermiş olan yazar ve şairin, ölümünün ardından insanlara bıraktığı yegâne hatıra da yazıları ve şiirleridir. Bu eserlerinden bazıları;

• Örümcek Ağı
• Kaldırımlar
• Ben ve Ötesi
• Birkaç Hikâye Birkaç Tahlil
• Beklenen
• Bir Adam Yaratmak
• Künye
• Sabır Taşı
• Kanlı Sarık
• Hikâyelerim
• Nur Harmanı
• Reşahat
• Hâdiselerin Muhasebesi
• Püf Noktası

En çok bilinen şiiri olan Kaldırımlar, 2 farklı dönemde yazılmıştır. Kaldırımlar 1 olarak da adlandırılan kısmı, yazarın alkol, kumar ve kadınlar ile geçen hayatından kalan bir eserken, 2. Kısmı hacca gitmiş ve tasavvufa yönelmiş olan Necip Fazıl’ın kaleminden yazılmıştır.

Eserlerinde genellikle her insanın hayatında olan ölüm, doğum, aşk, ayrılık ve vatan sevgisi gibi konuları işleyen yazar, şiirlerinde hece ölçüsünü kullanmıştır. Döneminin aksine batılı tarzda eserler vermiştir.

Necip Fazıl hayatı boyunca 6 şiir kitabı çıkarmış ve bu şiir kitaplarında binlerce şiiri bir araya toplamıştır. Kendisi için şiirin yeri diğer türlerin yanında ayrı bir öneme sahip olsa da farklı türlerde de eserler vermiştir. Lise yıllarından itibaren tiyatro ile ilgilenen üstat, 6 adet de tiyatro oyunu yazmıştır. Bu oyunlardan bir tanesi olan Reis Bey, günümüzde de oynanmaya devam etmektedir. Bunların yanı sıra Necip Fazıl, roman, öykü, makale ve deneme türündeki eserlerini de yayınlamıştır.

Hayatını oldukça verimli bir şekilde geçiren Necip Fazıl, Kültür Bakanlığı, Kültür Vakfı ve bir siyasi partiden de ödül almayı başarmıştır.

Ödülleri

Necip Fazıl, Sabır Taşı adlı oyunuyla 1947 yılında Piyes Yarışmacı Birincilik Ödülü´nü almıştır. Kısakürek´e doğumunun 75. yıldönümü dolayısıyla Kültür Bakanlığı´nca "Büyük Kültür Armağanı" (25 Mayıs 1980) ve Türk Edebiyatı Vakfı´nca "Türkçenin Yaşayan En Büyük Şairi" ünvanını vermiştir.

Yazı Hayatı

Necip Fazıl´ın yayınlanan ilk şiiri Örümcek Ağı adlı kitabına "Bir Mezar Taşı" başlığıyla alacağı "Kitabe" şiiridir ve 1 Temmuz 1923 tarihli Yeni Mecmua´da çıkmıştır. Necip Fazıl hatıralarında "benim de yerim bu el oldu yâhu/ Gençlik bahçesinde sel oldu yâhu" dizeleriyle başlayan bu şiir dolayısıyla Ahmet Haşim´in "Çocuk Bu Sesi nerden buldun sen?" dediğini yazmaktadır. Kısakürek bu tarihten itibaren 1939 yılına kadar Yeni Mecmua, Milli Mecmua, Anadolu, Hayat, Varlık gibi dergilerle Cumhuriyet gazetesinde yayımlanan şiir ve yazılarıyla ününü genişletmiştir.Necip Fazıl 1925 yılında Paris´ten yurda döndükten sonra, aralıklı şekilde ama uzun sürelerle Ankara´da kalmış, üçüncü gelişinde, bazı bankaların da desteğini sağlayarak 14 Mart 1936 tarihinde Ağaç adlı bir dergi çıkarmıştır. Yazarları arasında Ahmet Hamdi Tanpınar, Ahmet Kutsi Tecer, Mustafa Şekip Tunç´un da bulunduğu Ağaç, yeni kapanmış olan Yakup Kadri´nin sahipliğindeki Kadro dergisinin Burhan Belge, Vedat Nedim Tör, Şevket Süreyya Aydemir ve İsmail Husrev Tökin gibi yazarlarının savunduğu ve dönemin etellektüellerini hayli etkilemiş bulunan materyalist ve marksizan düşüncelerine karşı spiritüalist ve idealist bir çizgi izlemeyi öngörmüştür. Ankara´da altı sayı çıkan Ağaç dergisini Kısakürek daha sonra İstanbul´a nakletmiş, ancak dergi 17´nci sayıda kapanmıştır. Ve Büyük Doğu Necip Fazıl, 1943 yılında bu defa, dini ve siyasi kimliği de olan Büyük Doğu dergisini çıkarmış, 1978 yılına kadar aralıklarla haftalık, günlük ve aylık olarak çıkardığı Büyük Doğu´da iktidarlara cephe almış, yazı ve yayınları yüzünden mahkemelere düşmüş, dergi birçok kez kapatılmıştır. Özellikle İslam medeniyetini ve tarihini savunan Necip Fazıl giderek milletimizin sevdiği bir insan olmuştur. Necip Fazıl 1947 yılında Büyük Doğu´nun toplatılması üzerine ayrıca Borazan diye bir siyasi mizah dergisi de çıkarmıştır.

Necip Fazıl Doğumunun 114, Vefatının 35. Yılında Anıldı!

Türk edebiyat tarihinde Baki'den sonra ikinci "Sultanu'ş Şuara" unvanına sahip Üstad Necip Fazıl Kısakürek, düşünce hayatında da fikirleri ve eserleriyle derin izler bıraktı.

Şair, yazar ve mütefekkir Ahmet Necip Fazıl Kısakürek, savcılık ve hakimlik görevlerinde bulunan hukukçu Abdülbaki Fazıl Bey ile Girit muhaciri bir ailenin kızı olan Mediha Hanım'ın çocuğu olarak 26 Mayıs 1904'te dünyaya geldi.

Çocukluğunu, dönemin ünlü hakimlerinden büyükbabası Mehmet Hilmi Bey'in Çemberlitaş'taki konağında geçiren Kısakürek, 5-6 yaşlarında dedesinden okumayı öğrendi. Büyükannesi Zafer Hanım'ın da etkisiyle okuma tutkusuyla tanıştı.

Kısakürek, mahalle mektebinde başladığı öğrenimine, Fransız Papaz, Amerikan Koleji ve Rehber-i İttihad okullarında devam etti. İlk mektebi, Heybeliada Numune Mektebi'nde tamamlayan şair, 1916'da Yahya Kemal ve Hamdullah Suphi Tanrıöver'in de öğretmenlik yaptığı Mekteb-i Fünun-u Bahriye-i Şahane'ye (Deniz Harp Okulu) alındı. Necip Fazıl Kısakürek, öğrencilik yıllarında şiirle ilgilenmeye başlayarak, "Nihal" isminde haftalık bir dergi çıkardı.

Şair Nazım Hikmet Ran ile aynı okulda eğitim gören Kısakürek, Lord Byron, Oscar Wilde, Shakespeare gibi Batılı yazarların eserlerini orijinal dilinde okudu.

Kısakürek, 1921'de Ahmet Haşim, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Faruk Nafiz, Ahmed Kudsi gibi dönemin ünlü edebiyatçılarıyla tanıştığı Darülfünun Edebiyat Medresesi Felsefe Bölümü'ne girdi. İlk şiirleri, Ziya Gökalp'in kurduğu, Yakup Kadri ve arkadaşlarının çıkardığı Yeni Mecmua dergisinde yayımlandı. Maarif Vekaleti'nin 1924'te açtığı sınavı kazanan Necip Fazıl, 20 yaşındayken Milli Eğitim Bakanlığı bursuyla Paris'e gitti.

İlk Şiir Kitabı "Örümcek Ağı" 1925'te Yayımlandı!

Usta şair, 1925'te döndüğü İstanbul'da, ilk şiir kitabı Örümcek Ağı'nı, 1928'de ise "Kaldırımlar'ı yayımladı. Kaldırımlar, büyük bir ilgi ve hayranlık topladı. Seyyid Abdülhakim Arvasi Hazretleri ile 1934'te tanışan Kısakürek, bu tarihi kendisi için bir milat kabul etti. Bu tarihten sonra eserlerinde tasavvufi düşüncenin izleri görülmeye başlandı.

Kısakürek'in 1935'te yazdığı "Tohum" ile "Bir Adam Yaratmak" adlı eserleri, İstanbul Şehir Tiyatroları'nda Muhsin Ertuğrul tarafından sahneye konuldu. İslamcılık ve Türklük vurgusunun ön planda olduğu Tohum, sanat çevrelerinden büyük ilgi görürken, halkın ilgisini çekmedi. 1937 yılında sahnelenen Bir Adam Yaratmak adlı eseri ise büyük ilgi gördü.

Necip Fazıl Kısakürek'in 1936'da Celal Bayar’ın temin ettiği ilanlar yardımıyla çıkardığı ve 16 sayı sürdürdüğü "Ağaç" Mecmuası, dönemin önde gelen entellektüellerini çatısı altında topladı.

Yeni bir milli marş yazılması için 1938'de Ulus gazetesinin açtığı yarışmada kendisine yapılan teklifi kabul eden Kısakürek, yarışmadan vazgeçilmesi şartını öne sürdü. İsteği kabul gören Kısakürek, "Büyük Doğu Marşı" şiirini yazdı. Şiire verdiği "Büyük Doğu" adı, daha sonra çıkaracağı derginin de adı oldu. Kısakürek'in 1934'te yaşadığı buhranlı dönemini anlattığı "Çile" şiiri 1939'da yayımlandı.

Büyük Doğu'nun İlk Sayısı!

İlk sayısı 17 Eylül 1943'te okuyucuyla buluşan Büyük Doğu dergisi, o dönemde İslami değerleri öne çıkaran dergi oldu. Başlangıçta dönemin ünlü isimlerinin yazılarının da yer aldığı dergide Necip Fazıl'ın, Adıdeğmez, İstanbul Çocuğu, BÜYÜK DOĞU, Fa, Tenkitçi, N.F.K., Ne-Mu, Ahmet Abdülbaki, Abdinin Kölesi, Bankacı, Be-De, Dilci, İstanbullu, Muhbir gibi takma isimlerle de yazıları yayımlandı. Kısakürek, 1949'da başkanı olduğu Büyük Doğu Cemiyeti'ni kurdu.

Necip Fazıl'ın, sık sık kapatılan derginin çıkmadığı zamanlardaki günlük fıkra ve yazıları, Yeni İstanbul, Son Posta, Babıalide Sabah, Bugün, Milli Gazete, Her Gün ve Tercüman gazetelerinde yayımlandı.

Oğlu Mehmet'e, 1973'te Büyük Doğu Yayınevi'ni kurduran Kısakürek, "Esselam" isimli manzum eserinden başlayarak daha evvel çeşitli yayınevlerince basılmış eserlerinin düzenli yayınına başladı. Milli Türk Talebe Birliği tarafından 1975'te mücadelesinin 40. yılı münasebetiyle jübile düzenlenen Kısakürek, 1976'dan 1980'e kadar 13 sayı "Rapor", 1978'de de "Son Devre Büyük Doğu" dergisini çıkardı.

Sultanu'ş Şuara Unvanına Sahip 2. Şair Olarak Tarihe Geçti!

Necip Fazıl Kısakürek, Türk Edebiyatı Vakfı'nca 1980'de Sultanu'ş Şuara (Şairler Sultanı) ve 1982'de ise "Yılın Fikir ve Sanat Adamı" seçildi. Böylece Necip Fazıl Kısakürek, şair Baki'den sonra, Sultanu'ş Şuara unvanına sahip ikinci şair olarak tarihe geçti.

"Üstad" olarak anılan, şair, yazar ve düşünür Kısakürek, hayatı boyunca Künye, Sabır Taşı, Namık Kemal, Çerçeve, Para, Vatan Şairi Namık Kemal, Müdafaa, Halkadan Pırıltılar, Nam, Çöle İnen Nur, Maskenizi Yırtıyorum, Sonsuzluk Kervanı, At'a Senfoni, Altun Halka (Silsile-i Zeheb), O ki O Yüzden Varız, Her Cephesiyle Komünizm, Ahşap Konak ve Reis Bey'in de aralarında bulunduğu çok sayıda esere imza attı.

Usta edebiyatçının "Bir Adam Yaratmak" eseri 1977'de Yücel Çakmaklı tarafından televizyona, "Reis Bey" adlı eseri ise Mesut Uçakan tarafından sinemaya uyarlandı. Oyun, 2002'de de İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları tarafından sahneye konuldu. Kısakürek'in Reis Bey oyunu ise 2012'de Devlet Tiyatroları, 2017'de ise Şehir Tiyatrolarınca sahnelendi. Erenköy'deki evinde 25 Mayıs 1983'te vefat eden Necip Fazıl Kısakürek, Eyüp Sultan Kabristanı'na defnedildi.

Kaynak: AA / Kültür Sanat (25 Mayıs 2018)

Ahmet Necip Fazıl Kısakürek, Türk şair, romancı, oyun yazarı ve İslamcı ideolog.