Ivar Aasen

Aasen, Ivar (Andreas) (d. 5 Ağustos 1813, Surınmöre, Norveç ö. 23 Eylül 1896, Kristiania), dilbilimci ve lehçe uzmanı. Norveç’in resmi iki dilinden biri olan ve günümüzde Nynorsk ya da Yeni Norveççe denilen Landsmâl’i oluşturdu.

1842’de, çalışmalarının daha ilk yıllarında aldığı bir bursla tüm ilgisini dilbilim araştırmalarına yönelten Aasen, Eski Norveççeyi öğrendikten sonra, çağdaş Norveç lehçelerini inceledi. Bu lehçelerin, Danimarka dili etkisindeki Norveç yazı dilinden çok Eski Norveççenin uzantıları olduğuna karar verdi. Araştırma sonuçlarını Det norske folkesprog grammatik (1848; Norveç Lehçelerinin Grameri) ve Ordbog över det norske folkesprog (1850; Norveç Lehçeleri Sözlüğü) adlı kitaplarında yayımladı. Bu metinler, Landsmâl’in yaygın bir biçimde işlenmesine yol açtı. Norveç edebiyat dilinin resmi Darınorveç dili yerine daha saf bir Norveççe olması gereğini savunan Aasen, oluşturduğu bileşik lehçeyle şiir ve oyunlar yazdı; dilbilgisi kitabını ve sözlüğünü sürekli genişletip geliştirdi. 1864’te yayımladığı dilbilgisi kitabı ve 1873’te yayımladığı sözlük ile Landsmâl’e kesin biçimini verdi. Aasen’in oluşturduğu ve daha çok -Norveç’in batı lehçelerine benzeyen bu dil, bazı değişikliklerle benimsendi ve sonunda Dan-Norveç dili ile birlikte Norveç’in resmi dili oldu.

AASEN (ivar)

norveçli dilbilimci ve şair
(Volden, Sunnmere, 1813- Christiania, bugün Oslo, 1896).

Kendi kendini yetiştirerek öğretmen oldu. Şiirler yazdı. Yaptığı pek çok yolculuk sırasında çeşitli lehçeleri inceledi ve bunlardan esinlenerek ortaya koyduğu iki yapıtıyla, landsmai ya da nynorsk denilen asıl norveç dilini ortaya çıkardı (Det norske folkesprog grammatik, 1848; geliştirilmiş yeni basımı 1864; Ordbog över det norske folkesprog, 1850; geliştirilmiş ve yeni basımı 1873).