Taştir Nedir?

Taştir Nedir?
MsXLabs.org & Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi & VikipediDivan şiirinde bir gazelin her beytinin mısralarının arasına iki ya da daha çok mısra eklenerek oluşturulan nazım biçimi.

Eklenen mısralar tahmiste olduğu gibi eklendikleri beyitlerin birinci mısralarıyla kafiyelidir. Taştirde asıl olan, bir gazelin beyitlerinin arasına ikişer mısra eklemektir. Pek kullanılmayan taştir biçiminin en güzel örneklerini Nedim vermiştir.

Taştir, bir gazelde her beytin iki mısrasının arasına iki veya üç mısra ekleyerek manzume meydana getirmektir. Divan edebiyatı nazım şeklidir.

Kelime, Arapça "bir şeyin yarısı, iki cüzünden bir cüzü" anlamındaki şatr kökünden gelir. Taştirde, aynı vezin ve kafiyede, araya iki mısra girerse terb-i mutarraf, üç mısra girerse tahmis-i mutarraf olur.

Edebiyatımızda XVIII. yüzyıldan sonra örnekleri görülen taştir çok az kullanılan bir şekildir. En çok Halveti şeyhlerinden Aydi Baba yazmıştır.

TAŞTİR a. (ar. taşpr, devenin dört memesinden ortadaki ikisini sağma; bir nesneyi ortadan ikiye ayırma). Ed. Gazelin beyitlerinde iki dize arasına aynı vezinde, birbiriyle uyaklı dizeler ekleyerek bentlerden oluşan yeni bir şiir (musammat) meydana getirme; bu yolla ortaya çıkan şiir.

—ANSİKL. Ed. Beyitlerin ortasına iki, üç, dört vb. dize eklenmesiyle murabba, muhammes, müseddes gibi musammatlar elde edilir. En yaygın olan beşer dizeli bentlerden oluşan biçimdir. Bu türde uyak düzeni şöyledir: aaaaa, bbbba vd. Ünlü örnekleri arasında Nedimi Kadim ile izzet Ali Paşa’nın gazellerine Nedim'in yazdığı, Baki'nin gazeline Yahya Kemal Beyatlı'nın yazdığı taştirler yer alır.