Biyomolekül Nedir?

Biyomoleküller
Vikipedi, özgür ansiklopedi

Sponsorlu Bağlantılar

Üç boyutlu miyoglobin; renklendirilmiş alfa heliksler. Bu proteinin 1958’te ilk kez Max Perutz ve Sir John Cowdery Kendrew tarafından kırılcayazım cihazı ile yapısı çözümlenmiş ve bu bilim adamlarına Nobel Kimya Ödülü'nü kazandırmıştır.

Biyomolekül, canlılarda yer alan moleküllere verilen isimdir. Bu moleküllerin arasında iri yapılı protein, polisakkarit ve nükleik asitler gibi canlı yaşamı için birinci dereceden önemli olan moleküller yer almaktadır. Biyomoleküller, genel olarak karbon, hidrojen, azot ve oksijen içeren organik bileşiklerden örülü yapılardır. Başka elementlerin de bu bileşiklere katıldığı gözlense de, bunlar nadiren görülür.
Bilinen bütün yaşam biçimleri sadece biyomoleküllerden oluşmuştur.

Biyomoleküller

Biyolojik hayat, ışık mikroskobuyla görülebilecek sınırların çok ötesinde incelenirse, temel olarak, bir kimyagerin çalışma isteği sınırları ötesinde olan bir kimyadır. Bunun için biyokimya vardır.

Sponsorlu Bağlantılar

Biyokimyacı, canlı sistemleri moleküler düzeyde inceleyen bir insandır. Hayatı boyunca, çiçek, böcek, fare ve sair atlayan, zıplayan, hoplayan yaratıklardan daha çok moleküllerle çalışıyor. Moleküllerin yapısını, her türlü özelliklerini ve bir biriyle ilişkilerini öğrenerek, ve onların canlılardaki vazifesini iyice kavrayarak, ve tüm bu bilgileri düşünce potasında eriterek hayatı anlamaya çalışarak, günlük mesaisini sürdürüyor.

Altı tane aynı proteinin birleşmesinden oluşan ‘heksamer' bir protein

Hayatın devamı için gerekli olan moleküler düzeydeki değişmelerin (tepkimelerin) bir kısmı kimyasal tepkime tanımına girebiliyor, bir kısmı ise giremediği için, insanlar canlı sistemlerdeki tepkimeleri biyokimya adı altında inceliyorlar.

Bir DNA molekülünün üstten görünüşü

Kimyasal bir tepkime, kimyasal bir bağın oluşup-bozulması olarak tanımlanır. Oysa ki, hücredeki milyonlarca tepkime sadece moleküllerin üç boyutlu şeklini değişmesi, veya iki molekülün bir birine gayri-kimyasal bağlarla (sadece moleküler arası bağlarla) bağlanması olarak gerçekleşir.

Her canlı sistem [1], yapı taşları ve fonksiyonel birimleri olan biyomoleküllerden oluşuyor.

Listelersek:

Proteinler
Nükleik asitler
Yağlar
Karbonhidratlar

Dünyanın en kısa listelerinden olmakla beraber, bu liste çeşitliliği ile dünyadaki en zengin listesi olabilir. Listedekiler canlı bir sistemin gerektirdiği organik elemanlar. Bununla beraber, çok ender istisnalar dışında, her canlı sistemin inorganik elemanlara da ihtiyacı var.

Bir kaç tane küçük yağ molekülünden oluşan ‘misel'

Listedeki sıra moleküllerin canlı sistemlerdeki önemini ifade etmiyor. Hiçbiri canlı sistemi oluşturmak için kendi başına yeterli değil ve biri bile olmayınca da canlı sistem canlılığını kaybediyor.

Biyokimyasal araştırmanın temelini oluşturan organik kimya, biyokimyanın sadece ‘elifbasıdır'. Fakat organik kimya da kendisi içerisinde bir dünya olduğu için biyokimyacıların çoğu organik kimyanın sadece elifbasını bilirler.

Proteinler listemizin başında durduğu için ve nasıl olsa proteinler DNA'dan daha önce keşfedildiği için ve de protein alemi daha renkli daha zevkli ve daha ilginç olduğu için onlardan başlayalım.

Dört tane şekerin birleşmesinden oluşan bir tetrasakarit

[1] “Canlı” tanımını hemen yapalım: yaşayan bir sistem canlıdır. Bir sisteme bakıp da “yaşıyor!” diyebiliyorsanız, bu sistem size göre canlıdır. Birçok insana göre, bir sistem üreyebiliyorsa - canlıdır.

Kaynak

MsXLabs Üye Girişi

Biyomolekül Nedir?