Kentsel Mekanlar - Park (Parklar)
VIP VIP Üye
Park (Parklar)
MsXLabs.org & Temel Britannica
Parklar kent ve kasabalarda, kırlardan ve doğa güzelliklerinden uzakta yaşayan insanlara yemyeşil, dinlendirici, doğal bir ortam sağlar. Ulusal parklar yabanıl yaşamı ve doğayı korumak amacıyla kurulmuş alanlardır.
Eski Yunan'da "agora", Eski Roma'da "forum" denen geniş toplantı alanları tarihteki ilk açık alan örnekleriydi. Tapınaklar ve heykellerle süslenen bu çok amaçlı alanlardan pazar ve toplantı yeri, aynı zamanda da atletlerin çalışma alanı olarak yararlanılırdı.
Hindistan'da Şah Cihan 17. yüzyılda Tac Mahal'in çevresindeki alanı halkın yararlanabileceği bir park biçiminde düzenletmişti. Uzakdoğu'da ise tapınakların geniş ve bakımlı bahçeleri yüzyıllardan beri halka açık park işlevi görmekteydi.
Avrupa'da ortaçağ boyunca, kentlerde bulunan tek açık alan kiliselerin önünde yer alan pazaryerleriydi. Kentler o yıllarda bugünkünden çok daha küçük olduğundan, kent dışındaki kırsal alanlara ulaşmak kolaydı. 19. yüzyıl ortalarında Sanayi Devrimi'nin etkisiyle kentler hızla büyümeye başladı. Sanayi kesiminde çalışan insanlar zamanlarının büyük bölümünü havasız ve karanlık fabrikalarda geçiriyor, sağlığa elverişsiz evlerde yaşıyorlardı. Bu durum kentlerde özel dinlenme alanlarının açılmasını zorunlu kıldı.
İlk parklar kent belediyelerince ya da bazı varlıklı kimselerin yardımlarıyla kuruldu. Parklar sonraki yıllarda daha çok önem kazanarak kent planlamasının vazgeçilmez bir öğesi durumuna geldi. Günümüzde spor, yarışma ve piknik için olanaklar sağlayan parkların içinde yüzme havuzları, hayvanat bahçeleri, bisiklet yolları, kafeteryalar vardır. Dünyanın ünlü parkları arasında Paris'teki Boulogne Ormanı, Londra'daki Victoria Parkı, New York'taki Central Park, Avustralya' da Melbourne Kraliyet Botanik Bahçesi, Japonya'da Kobe'deki Akaşi Parkı sayılabilir.
Türkiye'de, İstanbul'da kamu yararına düzenlenen ilk park 1866'da Taksim'de açıldı. Gene aynı yıllarda İstanbul'un Tepebaşı, Sultanahmet, Bakırköy semtlerinde parklar yapıldı. Büyük Çamlıca Tepesi ise, içme suyu kaynakları, erguvan ağaçları ve kızıl çamlarıyla Osmanlı Devleti döneminde İstanbul'un en sevilen dinlenme yerlerinden biriydi. Bugün içinde birbirinden güzel köşklerin bulunduğu Yıldız Parkı, İstanbul'un en eski parklarından biri olan Gülhane Parkı ve Emirgan Parkı halkın doğa özlemini giderdiği yeşil alanlardır. Ankara başkent olduktan sonra, büyük bir bataklık alan kurutularak bugünkü Gençlik Parkı oluşturuldu. İzmir'de de eski Bahri Baba Parkı genişletilerek fuar alanını da içine alan Kültürpark'a dönüştürüldü.
MsXLabs.org & Temel Britannica
Sponsorlu Bağlantılar
Parklar kent ve kasabalarda, kırlardan ve doğa güzelliklerinden uzakta yaşayan insanlara yemyeşil, dinlendirici, doğal bir ortam sağlar. Ulusal parklar yabanıl yaşamı ve doğayı korumak amacıyla kurulmuş alanlardır.
Eski Yunan'da "agora", Eski Roma'da "forum" denen geniş toplantı alanları tarihteki ilk açık alan örnekleriydi. Tapınaklar ve heykellerle süslenen bu çok amaçlı alanlardan pazar ve toplantı yeri, aynı zamanda da atletlerin çalışma alanı olarak yararlanılırdı.
Hindistan'da Şah Cihan 17. yüzyılda Tac Mahal'in çevresindeki alanı halkın yararlanabileceği bir park biçiminde düzenletmişti. Uzakdoğu'da ise tapınakların geniş ve bakımlı bahçeleri yüzyıllardan beri halka açık park işlevi görmekteydi.
Avrupa'da ortaçağ boyunca, kentlerde bulunan tek açık alan kiliselerin önünde yer alan pazaryerleriydi. Kentler o yıllarda bugünkünden çok daha küçük olduğundan, kent dışındaki kırsal alanlara ulaşmak kolaydı. 19. yüzyıl ortalarında Sanayi Devrimi'nin etkisiyle kentler hızla büyümeye başladı. Sanayi kesiminde çalışan insanlar zamanlarının büyük bölümünü havasız ve karanlık fabrikalarda geçiriyor, sağlığa elverişsiz evlerde yaşıyorlardı. Bu durum kentlerde özel dinlenme alanlarının açılmasını zorunlu kıldı.
İlk parklar kent belediyelerince ya da bazı varlıklı kimselerin yardımlarıyla kuruldu. Parklar sonraki yıllarda daha çok önem kazanarak kent planlamasının vazgeçilmez bir öğesi durumuna geldi. Günümüzde spor, yarışma ve piknik için olanaklar sağlayan parkların içinde yüzme havuzları, hayvanat bahçeleri, bisiklet yolları, kafeteryalar vardır. Dünyanın ünlü parkları arasında Paris'teki Boulogne Ormanı, Londra'daki Victoria Parkı, New York'taki Central Park, Avustralya' da Melbourne Kraliyet Botanik Bahçesi, Japonya'da Kobe'deki Akaşi Parkı sayılabilir.
Türkiye'de, İstanbul'da kamu yararına düzenlenen ilk park 1866'da Taksim'de açıldı. Gene aynı yıllarda İstanbul'un Tepebaşı, Sultanahmet, Bakırköy semtlerinde parklar yapıldı. Büyük Çamlıca Tepesi ise, içme suyu kaynakları, erguvan ağaçları ve kızıl çamlarıyla Osmanlı Devleti döneminde İstanbul'un en sevilen dinlenme yerlerinden biriydi. Bugün içinde birbirinden güzel köşklerin bulunduğu Yıldız Parkı, İstanbul'un en eski parklarından biri olan Gülhane Parkı ve Emirgan Parkı halkın doğa özlemini giderdiği yeşil alanlardır. Ankara başkent olduktan sonra, büyük bir bataklık alan kurutularak bugünkü Gençlik Parkı oluşturuldu. İzmir'de de eski Bahri Baba Parkı genişletilerek fuar alanını da içine alan Kültürpark'a dönüştürüldü.
Central Park
Tanrı varsa eğer, ruhumu kutsasın... Ruhum varsa eğer!
