Aeneis
MsXLabs.org & Büyük L.
Vergilius'un yazmaya İ.Ö. 29 yılında başladığı 12 türkülük destan. Ver- gilius, ölümünden az önce, üstünde daha üç yıl çalışması gerektiğini düşünerek yapıtını yoketmekistemişti. Destan, şairin ölümünden sonra, Augustus’un emriyle tamamlanmamış olarak yayımlandı. Ver- gilius, Aeneis’in konusunu Truva’ya ilişkin eski öykülerden aldı ve ilyada ile Ody- sseia1 yı örnek tutarak Truva yangınından birkaç arkadaşıyla birlikte kaçan Aeneas’ in (Aineias) yolculuklarını anlattı. Yedi yıl oradan oraya giden ve çeşitli sınanmalardan geçen Aeneas, sonra, Tevere ırmağının ağzına ulaşır ve Roma’nın kurulacağı topraklara yerleşir. Cehenneme iniş (VI. türkü), Odysseia örnek alınarak yazılmış olan ve Aeneaş'ın yolculuklarını anlatan ilk 6 türküyle ilyada'dan esinlenilerek oluşturulan son 6 türküyü birbirine bağlayan temel öyküdür.
iuno'nun öfkesinden kurtulamayan ve annesi Venüs tarafından korunan Aeneas, gemileriyle birlikte Afrika kıyısına sürüklenir (I. türkü). Kartaca kraliçesi Dido tarafından konuk edilir ve kendisini ağırlayanlara Truva’nın ele geçirilmesini ve yakılışını anlatır (II. ve III. türküler), IV. türküde, Dido’nun ve Aeneaş’ın aşkı dile getirilir; Aeneas, Jüpiter’in buyruğu üzerine kraliçeden ayrılır ve kraliçe umutsuzluğa düşerek canına kıyar. Sicilya’ya uğradığı sırada babası Ankhises’in anısına ölüm törenleri düzenletir (V. türkü) ve sonra Cu- mae kıyılarına varıp cehenneme iner (VI. türkü). Bu deneyimden sonra Latium’da yerleşmeyi kararlaştırır ve oranın kralı La- tinus tarafından kabul edilir (VII. türkü). Aeneas, daha sonra Rutuli şefi Turnus, Truvalılar'a saldırdığı zaman, kral Euan- der'in yanında yer alır (VIII. türkü). Pallas' ın ve Volsci kraliçesi Camila'nın başarılarının anlatıldığı X. ve XI. türkülerde, Tur- nus’u teke tek savaşta yenilgiye uğratan (XII. türkü) Aeneaş’ın kesin zaferi haber verilir. Aeneas, bir avuç insanın serüveni olmaktan çok, Roma’nın büyüklüğünü yeniden gerçekleştiren Augustus'un yüceliğine adanmış ulusal bir destandır. Bu yapıtta, her eski öykü, Roma'nın tarihini önceden haber verir, sınamalardan ve başarısızlıklardan geçerek ağır ağır gerçekleşen kentin yazgısındaki yerini alır. Tanrıların yardım ettiği Roma kudreti, Ae- neas'ın annesinden aldığı kalkanın üzerine işlenmiş görüntülerde bellidir. Bunun gibi onu cehennemde bekleyen savaşçı soyunun çok sayıdaki topluluğunda da kendini önceden belli eder. Aeneis Ro- ma’nın büyüklüğünü anlatan ulusal bir şiir, “dindar” Aeneas'a bir övgüdür. Roma’nın ahlak idealinin bir örneği olan Aeneis, kahramanın zayıflıkları ve tereddütleri ve Dido'nun Aeneas’a duyduğu yakıcı tutku yönünden de insansal yanı çok güçlü bir yapıttır. Yapıtının simgeselliği ve tarihle masal arasında gerçekleştirmesini bildiği kaynaşmayla Vergilius, Roma’ ya tümüyle özgün bir destan kazandırmıştır.
"İnşallah"derse Yakaran..."İnşa" eder YARADAN.