Jüpiter Dolichenus

Jüpiter Dolichenus
Vikipedi, özgür ansiklopedi

Sponsorlu Bağlantılar

Jüpiter Dolichenus, (Latince: Iupiter Dolichenus) Eski Roma'da bir gizem kültü tanrısıdır. Başlangıçta Güneydoğu Anadolu'daki Dolikhe'de (Bugünkü Dülük-Gaziantep) tapınılan yerel bir Hitit-Hurri tanrısıdır. Sonraları Sami niteliği kazanmış ve Ahamenişler döneminde (İÖ 6-4. yy) Tanrı Ahura Mazda'yla özdeşleştirilerek bir evren tanrısı durumuna gelmiştir. Yunan kültürünün etkisiyle daha sonra Zeus Oromasdes adını almış; bu adla bir başka Pers tanrısı olan Mitra kültüyle ilişkilendirilmiştir. Jüpiter Dolichenus ile eşine tapınma geleneği yavaş yavaş Batı'ya, Roma'ya ve öteki askerî merkezlere kaymıştır. MS 2. ve 3. yüzyıllarda buralarda iyice yaygınlaşmıştır. Roma gizem dininde yalnızca bir gökyüzü tanrısı sayılmamış,, aynı zamanda askerî başarı ve güvenliği de belirlediğine inanılmıştır.

Genellikle bir boğa üzerinde oturmuş ve kendisine özgü silahlar olan çifte balta ile yıldırımı kuşanmış biçimde betimlenmiştir.

Jüpiter

Roma mitolojisinde tanrı. Yunanlıların Zeus'u ile özdeştir. Jüpiter, gök, gün ışığı, hava, yıldırım ve şimşek gibi doğal güçleri simgeleyen tanrıdır. Doğanın büyük yöneticisi sayılan bu tanrıya Roma'nın kutsal tepesi Capitolium'da tapınılırdı. Jüpiter'in Capitolinus'a dikilen tapınağına sonradan Juno ve Mi ordusu Belisarios ve Narses gibi generallerin komutasında Afrika'yı (533-534), İtalya'yı (535-540) ve İspanya'yı (554) ele geçirdi. Roma Hukuku'nun yeniden düzenlenmesi için büyük çabalar gösterdi. Ayasofya Kilisesi onun döneminde yapıldı. Bütün çalışmalarında kendisinin en büyük yardımcısı karısı Theodora oldu. Justinianos'un devlet felsefesi, imparatorun her şeyi yapabilme gücüne ve yetkisine sahip olduğu temeline dayanır. Ona göre imparator, gücünü tanrıdan alır, her şeyden üstün ve kutsaldır. Justinianos bu görüşünü gerçekleştirmek için, her şeyden çok kiliseye dayandı. Onun zamanında kilise çok güçlendi. Kilise dışındaki sınıflar, bu yüzden, imparatora ve karısı Theodora'ya düşman oldular. Prokopios gibi tarihçiler onu ve karısı Theodora'yı en ağır bir biçimde yermiş ve kötülemişlerdir.

MsXLabs.org & MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi